Morgen naar de stembus voor Europa, maar waar komt jouw stem terecht?

Donderdag kan Nederland stemmen voor het Europees Parlement. Dat roept bij veel mensen vragen op, want waarom stemmen we dan op Nederlandse partijen? En hoe zit het met de stemmen van mensen uit andere Europese landen? Kortom: waar komt jouw stem terecht?

Het Europees Parlement is te vergelijken met onze Tweede Kamer, maar dan op Europees niveau. Waar we in Nederland 150 Kamerleden hebben, zitten er in het Europees Parlement 720 Europarlementariërs. Zij zijn afkomstig uit alle 27 Europese lidstaten.

De zetels worden onder alle lidstaten verdeeld op basis van het aantal inwoners van het land. Zo heeft Duitsland, met ruim 83 miljoen inwoners, het meeste aantal zetels. 96 in totaal. Kleinere landen zoals Cyprus (1,2 miljoen inwoners), Luxemburg (een kleine 300.000 inwoners) en Malta (ruim 500.000 inwoners inwoners) krijgen slechts zes zetels. Nederland krijgt deze verkiezingen 31 zetels.

Dat zijn er twee meer dan er nu in het Europees Parlement zitten.

Jouw stem

En daar komen we bij jouw stem, want de partij die op 6 juni jouw stem krijgt, maakt kans op één of meerdere van die 31 zetels. Elke 5 jaar worden er verkiezingen gehouden voor het Europees Parlement. In 2019 werd de PvdA met 6 zetels de grootste Nederlandse partij.

Dit jaar lijken de PVV en GL-PvdA de grootste twee partijen te worden, met volgens de peilingen allebei 8 zetels (Ipsos I&O, 5 juni slotpeiling).

Europese familie

Jouw stem gaat dus naar een Nederlandse partij die wellicht een deel van de 31 Nederlandse zetels zal bezetten. Maar dan wordt het ingewikkelder: bijna alle Nederlandse partijen zijn namelijk aangesloten bij een Europese moederpartij. Dat kun je zien als soort Europese familie. Elke moederpartij verzamelt alle nationale partijen die dezelfde waarden hebben bij elkaar in één grote fractie.

Rechtse, eurokritische partijen verzamelen zich bijvoorbeeld in de fractie Identiteit & Democratie (I&D). In de jaren dat PVV een Europese zetel had, zat de partij bij I&D. Net als onder andere het Franse Rassemblement National van Marine Le Pen. Dat betekent dat als jij op de PVV stemt, en zij er zetels bij krijgen, de Europese moederfractie Identiteit & Democratie groter wordt.

Als jouw stem naar GL-PvdA gaat, verdelen deze twee Nederlandse partijen hun zetels over de moederfracties van De Groenen/Europese Vrije Alliantie, en die van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten. Dat komt omdat de partijen in Nederland steeds meer samengaan, maar op Europees niveau bij verschillende fracties horen.

Niet dwingen

Bij de liberale moederfractie Renew Europe zitten juist twee Nederlandse partijen aangesloten, namelijk D66 en VVD. Betekent dat dan ook dat het voor jou als Nederlander niet uitmaakt of je op D66 of VVD stemt? Nee, dat zit anders. Een Europese moederpartij mag de nationale Europarlementariërs wel een stemadvies geven, maar niet dwingen tot een bepaalde stem.

Zo kan het dus alsnog zijn dat binnen de liberale fractie, de Nederlandse partijen anders stemmen op een bepaald onderwerp.

Waar stemmen?

De stembureaus zijn in principe donderdag allemaal van 7:30 uur tot 21:00 uur open. Sommigen stembureaus gaan ook om 00:00 uur vannacht al even open.

Zonder speciale kiezerspas kan je alleen met je al ontvangen stempas in je eigen gemeente stemmen. Als je gaat stemmen moet je je stempas en je identiteitsbewijs meenemen. Op deze site kan je kijken waar je dichtstbijzijnde stemlokaal is.