'Als de uitslag van dit stembureau bekend is, is duidelijk wie wint'

Geen zin om te wachten op de uitslag van de verkiezingen tot alle stemmen zijn geteld? Dan kun je een blik werpen op de uitslag van het stembureau in de Maranathakerk. Dit stembureau wijst namelijk het meest gemiddelde stemgedrag uit. Dat blijkt uit een uitgebreide analyse van RTL Nieuws.

Bij dit stembureau in de wijk Molenvliet kwam maar liefst het zetelaantal van negen partijen bij de vorige verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2021 exact overeen met de landelijke uitslag. Maar waar moet je dan op letten bij de gemeentes tijdens de uitslagenavond?

Afspiegeling

De Tweede Kamer zal straks een afspiegeling vormen van de stemmen van kiezers in het hele land, maar Nederland kent vele uithoeken. Per gemeente zijn er flinke verschillen in stemgedrag van inwoners. Dit heeft overigens niet gelijk veel te maken met de ligging van een gemeente.

Wat daarbij wél een belangrijke rol speelt, is de leeftijd, het opleidingsniveau of de geloofsovertuiging van inwoners. Als Urk bijvoorbeeld Nederland in het klein zou zijn, zou de SGP de grootste partij zijn geweest bij eerdere verkiezingen. En als er gekeken wordt naar Amsterdam, dan wordt daar bijvoorbeeld weer veel linkser gestemd.

Gemiddeld

Wanneer de uitslag van de gemeente Rozendaal of Schiermonnikoog wordt aangekondigd, is het dan ook handig om te weten dat die gemeenten historisch gezien niet veel zeggen over de verhoudingen landelijk. Hetzelfde geld dus voor Amsterdam of Urk: deze gemeenten behoren op basis van de drie laatste Tweede Kamerverkiezingen tot de meest afwijkende van de landelijke uitslag.

De gemeentes waarvoor je op het puntje van je stoel moet zitten, zijn bijvoorbeeld gemeente Gorinchem, Nieuwegein, Apeldoorn of Wijk bij Duurstede. Deze gemeentes zijn qua stemgedrag gemeenten waarvan de inwoners het dichts bij de landelijke uitslag stemmen.

Afwijken

Elke gemeente wijkt een beetje af: zelfs bij de meest gemiddelde gemeente Apeldoorn zal de zetelverdeling er net iets anders uit zien dan de uiteindelijke verdeling van het land. En dat is niet gek. Want zoals er geen gemiddelde Nederland is, zal er ook geen gemiddelde gemeente bestaan. Al komen er een paar wel aardig in de buurt.

Inschatting maken

Op verkiezingsdag willen peilbureaus, zoals Ipsos, zo snel mogelijk met een exitpoll een inschatting maken van de uitslag. Hierbij kijken zij niet alleen naar de meest gemiddelde gemeenten, maar ze enquêteren vooral ook bij de meest gemiddelde stembureaus.

Het zou daarom goed kunnen dat de peilers op verkiezingsdag te vinden zijn bij het Wijkcentrum de Pit in Goes, De Rustmaat in Huizen of de Maranathakerk in Woerden. Op basis van de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2021 waren dit namelijk de meest gemiddelde stembureaus.