Vuurwerkverbod komend jaar uitgebreid, oproep tot bindend referendum

Het aantal gemeenten dat tijdens de jaarwisseling een vuurwerkverbod hanteert, zal komend jaar toenemen. Dat verwacht de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Zolang er geen landelijke regelgeving is, zullen "gegarandeerd veel meer gemeenten volgen met een lokaal verbod". Een aantal gemeenten heeft dat al aangekondigd. Niet iedereen ziet dat zitten: Leefbaar Rotterdam heeft een bindend referendum aangevraagd om de kwestie voor te leggen aan haar inwoners.

Rotterdam was een van de twaalf gemeenten waar tijdens de jaarwisseling een algeheel verbod op het afsteken van vuurwerk gold. Volgens raadslid Ingrid Coenradie wordt de discussie over een verbod nu te zwart-wit gevoerd. "Het is juist heel genuanceerd."

Toch werd er volop vuurwerk afgestoken, wat volgens Coenradie "rammelt" omdat "dat niet gehandhaafd wordt". Ze wijst ook op het dubbelzinnige feit dat er wel vuurwerk verkocht mag worden, maar dat het verboden is om het af te steken. "Je mag naar het soepje kijken maar je mag het niet opeten."

Uit onderzoek van het Hart van Nederland-panel dat uitgevoerd werd op 1 januari 2023 blijkt dat Rotterdammers meer tegen vuurwerk zijn dan alle andere Nederlanders. Zo vindt 60 procent van de Rotterdammers dat er een landelijk totaalverbod op vuurwerk moet komen, veel meer dan het gemiddelde van 49 procent in de rest van Nederland. Leefbaar Rotterdam is zelf ook een openbare poll op hun eigen Facebookpagina gestart en heeft een motie ingediend, die op 19 januari bij de eerste gemeenteraadsvergadering besproken zal worden.

Vasthoudend

In onder meer Schiedam, Haarlem, Bloemendaal, Heemstede en Soest krijgt het vuurwerkverbod zoals het er nu naar uitziet sowieso een vervolg. Deze gemeenten hebben het opgenomen in de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV). Dat doen de steden omdat ze niet willen wachten op een landelijk verbod, aldus een woordvoerster namens burgemeester van Haarlem Jos Wienen. "Het vuurwerkverbod is opgenomen in de APV en geldt tot anders wordt besloten door de gemeenteraad." De burgemeester noemde het "jammer" dat er toch vuurwerk in zijn stad is afgestoken.

Volgens burgemeester Rob Metz van Soest past vuurwerk afsteken niet meer in zijn gemeente en hoop dat het verbod een start is van een nieuwe traditie. "Wat mij betreft is het vuurwerkverbod in Soest de start van een zoektocht om een mooie traditie van samenzijn om het nieuwe jaar te vieren op een moderne manier vorm te geven", zegt hij.

Oproep tot landelijk verbod

Burgemeester Cor Lamers van Schiedam zei dat het vuurwerkverbod een cultuurverandering vereist en die kost tijd. Hij deed net als burgemeester Femke Halsema van Amsterdam en Hubert Bruls van Nijmegen opnieuw een beroep op de landelijke politiek om tot een landelijk afsteekverbod te komen. De Amsterdamse burgemeester deed gisteren een oproep op Instagram waarin ze sprak over een onhoudbare situatie in de stad.

De politie gaf al eerder aan dat het handhaven op gemeentelijke verboden vrijwel onmogelijk is door personeelstekorten. In Schiedam heeft de politie zich daarom tijdens oud en nieuw vooral gericht op excessen, liet de gemeente eerder weten. In aanloop naar de jaarwisseling zijn wel processen-verbaal uitgedeeld aan mensen die toch vuurwerk afstaken.

Toch vuurwerk afgestoken

In de gemeenten Bloemendaal en Heemstede verliep oud en nieuw rustiger dan voorgaande jaren, zegt een woordvoerster. In beide gemeenten deden zich volgens haar geen incidenten voor. Ook bleef de schade aan openbare voorzieningen beperkt. "Door veel mensen is gehoor gegeven aan het verbod", aldus de woordvoerster. Desondanks is er toch vuurwerk afgestoken in beide Noord-Hollandse plaatsen. "Het is een diepgewortelde traditie die we niet in een keer kunnen ombuigen." Bloemendaal en Heemstede willen de komende jaarwisseling dan ook blijven bij het vuurwerkverbod en hopen dat meer gemeenten en de landelijke politiek zich bij een vuurwerkverbod aansluiten.

Als het aan de landelijke fracties van GroenLinks en de Partij voor de Dieren ligt, is er deze maand nog een totaalverbod op alles behalve het lichtste vuurwerk. De twee partijen maakten vandaag bekend het verbod via een initiatiefwet zo snel mogelijk na het reces te willen regelen.

Deze reportage is eerder uitgezonden bij Hart van Nederland Hart van Nederland/ANP