Verkenningsproces begint van voor af aan, nu met Plasterk als verkenner

Opnieuw komen dinsdag de beoogde fractievoorzitters van de nieuwe Tweede Kamer bij elkaar. Dat deden ze vrijdag al, maar na het vroegtijdige vertrek van PVV-verkenner Gom van Strien begint dat proces weer van voor af aan. Dinsdag zal, na het overleg tussen Kamervoorzitter Vera Bergkamp en de partijleiders, Ronald Plasterk worden aangesteld als verkenner. Hij krijgt 's middags zijn opdracht van Bergkamp. Het is nog onduidelijk of Plasterk dinsdag al begint met zijn gesprekken of dat die later deze week volgen.

Het ligt bij veel partijen gevoelig dat de verkenning nu al zo rommelig verloopt. Van Strien vertrok nadat NRC had bericht over fraude-aantijgingen aan zijn adres. Bij de aanstelling van PVV-Eerste Kamerlid Van Strien zijn "fouten gemaakt", erkende PVV-leider Geert Wilders op maandag. Plasterk krijgt nu de kans te zoeken naar meerderheden.

Formeren gaat moeilijk worden. Wilders reageerde afgelopen week teleurgesteld op de beslissing van de VVD om niet deel te nemen aan een kabinet met de PVV:

1:24

VVD wil niet in coalitie met de PVV, Wilders teleurgesteld

'Niet enorm ingewikkeld'

Opmerkelijk is dat voormalig PvdA-bewindsman Plasterk zélf de dag na de verkiezingen in zijn Telegraafcolumn schreef dat de formatie van een kabinet "niet enorm ingewikkeld" is en niet lang hoeft te duren. Dit was evenwel nog voordat VVD-leider Dilan Yeşilgöz aankondigde dat haar partij niet in een kabinet wil stappen. Een meerderheid vinden voor een kabinet onder leiding van Wilders, wiens PVV verreweg de grootste partij werd, zal nu een stuk lastiger worden.

Hoewel Plasterk, zoals Wilders al beloofde, inderdaad meer afstand heeft tot de politiek dan actief senator Van Strien, zal zijn eigen commentaar van de afgelopen jaren mogelijk een probleem vormen.

Fel tegen links

De oud-minister heeft sinds 2020 een column in De Telegraaf, waarin hij regelmatig fel van leer trekt tegen D66, zijn eigen PvdA en andere linkse partijen. Hij heeft zich bovendien uitgesproken tegen de samenwerking tussen GroenLinks en PvdA. Die partijen deden voor het eerst met een gezamenlijke lijst én een gezamenlijk programma mee aan de verkiezingen. Frans Timmermans zal als lijsttrekker waarschijnlijk na Wilders aanschuiven bij Plasterk.

Deadline

Een woordvoerster van de Tweede Kamer kon maandag nog niet zeggen of ook Van Striens opvolger op 5 december een verslag moet hebben geschreven. Dat was de oorspronkelijke deadline. Een dag later wordt de nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd, op 7 december debatteert die Kamer over de verkiezingsuitslag en de eerste verkenningsronde.

ANP