'Oxycodon-junkie' Jeanne verloor alles door pijnstiller: nu wil ze mensen waarschuwen voor middel

Jeanne van Rijsbergen uit Heemstede heeft al jaren pijnklachten door botproblemen en verschillende hernia's. Daarom slikt ze het medicijn oxycodon. Een 'rasechte junk' noemt ze zichzelf. Ze kan niet meer zonder het middel. Echter hebben de bijwerkingen van dit medicijn haar leven volledig veranderd, en niet ten goede. Daarom wil ze nu anderen waarschuwen.

"Het gekke is dat ik hiervoor zelf in de zorg heb gewerkt. Ik diende toen zelf oxycodon toe aan patiënten. Ik besefte pas dat het troep was toen ik het zelf ging gebruiken en de bijwerkingen zelf moest ondergaan. Alle bijwerkingen, zoals hoofpijn, maag- en darmklachten, en duizeligheid, ben ik al voorbij. Bij mij is slapen het grootste probleem. Ik slaap in de nacht met geluk twee à drie uur per nacht. Dat betekent dat ik in de middag op de bank in slaap val. Een ritme heb ik dus absoluut niet", vertelt de 64-jarige Jeanne.

Van lief naar agressief persoon

Het medicijn heeft haar veel gekost, zo ziet ze haar kinderen nog maar heel erg weinig. "Dat vind ik heel erg zwaar". Het verlies komt volgens haar doordat ze een moment heeft gehad toen ze door de medicatie veranderde: "Ik ben altijd een softie van de bovenste plank. geweest. Mensen liepen over mij heen en wisten misbruik van mij te maken", vertelt ze. Maar op een van de andere dag werd ze ineens een agressief persoon: "Ik had een kort lontje. Ik kon om het minst of geringst ontploffen. In het begin heb je dat nog niet zo heel erg door. Ik denk dat dit mij dus mijn grootste liefdes heeft gekost. "Ze hoopt nu door aan de bel te trekken, anderen te kunnen waarschuwen: "Gebruik het niet te lang. Het is perfect na operaties en heftige pijnen. Maar als je het langer dan een of twee jaar slikt, dan gaat je kop eraf." Voor Jeanne is er helaas geen weg meer terug.

Verslaving kan gevaarlijk zijn

"Oxycodon is een opioïde pijnstiller. Dat maakt het een vrij krachtig middel wat risico's met zich meebrengt, omdat het verslavende effecten kan hebben", vertelt verslavingsarts KNMG Thomas Knuijver aan Hart van Nederland. De verslaving kan zich op verschillende manieren uiten: "Je kan er lichamelijk afhankelijk van raken. Dat gebeurt eigenlijk bij veel mensen wel in mindere maten. Dat wil zeggen: als je ermee stopt, heb je er last van.

Naast de lichamelijke lasten kan het ook psychische gevolgen hebben. Je kan er meer stemmings- en angstklachten van krijgen, waardoor je er niet meer vanaf wil. In hele extreme gevallen wil je er alleen maar meer en meer van. Je wordt er zuchtig naar. Je gaat daardoor allerlei onverantwoordelijke risico's nemen en kun je op allerlei vlakken in je leven, zoals financiën, familie en werk, problemen gaan ontwikkelen."

Verslaafd zijn aan oxycodon kan gevaarlijk zijn volgens deze arts: "In hele extreme gevallen heb je te maken met mensen die doordat ze meer en meer willen, het middel op de zwarte markt gaan kopen, die daardoor schulden gaan maken. Of omdat ze voortdurend onder invloed zijn van die opioïde niet meer kunnen werken, hun hobby's kunnen uitvoeren, niet meer met familie overweg kunnen of ernstige psychiatrische klachten ontwikkelen. Dan is het wel heel gevaarlijk maar dat is echt wel een kleine gedeelte van de mensen."

'Ze weten niet hoe het voelt'

"Als zij zichzelf echt als een junky voelt en zich daar ook naar gedraagt, is het het beste om, los van het afbouwen van het medicijn, om ook die gedachte en dat gedrag op een andere manier te gaan bekijken", zegt Knuijver over Jeanne. "Ze zou zich alternatieven aan moeten leren om te leven met de pijn. Ook zou ze na moeten denken wie zij is in verhouding tot de medicijnen. Dan kan zo iemand daarvan herstellen." Volgens hem kan in principe iedereen zonder opioïde.

Jeanne vindt dit laatste onzin: "Dan mogen ze een dag in mijn lichaam gaan zitten. Nu voel ik iets opkomen van die woede waar ik het eerder over had, dat korte lontje. Ze kunnen het zo makkelijk zeggen, maar ze weten niet hoe het voelt als je 24/7 al 22 jaar lang met deze pijn rondloopt. Er zijn dagen, zeker in de winterperiode met veel vocht en kou, waarbij die pijn niet zuinig is. Al kan ik mij altijd heel goed voordoen." Toch heeft ze twee dagen nodig om bij te komen als ze boodschappen heeft gedaan.

Terugdringen van gebruik

"Opioïden kunnen een uitkomst zijn voor patiënten met acute ernstige pijn. Oxycodon is voor huisartsen een van de middelen om voor te schrijven als er een sterke pijnstiller nodig is. Het is niet het enige voorkeursmiddel als het gaat om sterke pijnstillers, zie ook de NHG-Standaard Pijn. Opioïden kennen ook nadelen; vooral het risico op afhankelijkheid. Alle reden dus om opioïden op verantwoorde wijze toe te passen in de praktijk", vertelt het Nederlandse Huisartsen Genootschap aan Hart van Nederland.

Volgens de vereniging zetten ze zich al geruime tijd in om het gebruik van dit soort sterke pijnstillers terugdringen: "Dat lijkt de laatste jaren gelukt te zijn. In de loop van 2023 verschijnt een aanpassing van de richtlijn waarin we de voorkeursmiddelen binnen de opioïden opnieuw uitzoeken."