Op Vlieland aangespoelde bultrug kon waarschijnlijk niet genoeg eten vinden

De dode bultrug die dinsdag aanspoelde op een afgesloten strand van Vlieland is waarschijnlijk overleden doordat zij niet genoeg voedsel heeft kunnen vangen. Het jonge vrouwtje was sterk vermagerd en vertoonde tekenen van uitdroging. "Walvissen drinken niet, ze halen vocht uit voedsel. Als ze te weinig eten, krijgen ze te weinig vocht binnen", zegt marien bioloog Lonneke IJsseldijk na sectie op het kadaver.

Volgens IJsseldijk had de walvis geen abces. Ook zijn er geen aanwijzingen voor een infectie met een bacterie of een virus. Eerder zei IJsseldijk al dat de bultrug niet verstrikt is geweest in visnetten en waarschijnlijk ook niet is aangevaren door een schip. Het dier heeft wel een paar gebroken botten, maar dat kan ook na haar overlijden zijn gebeurd, aldus IJsseldijk.

De gevonden bultrug was net geen 6,5 meter lang. Volwassen vrouwtjes kunnen zo'n 15 meter lang worden. "Bultruggen zijn bij geboorte een meter of vier lang. Vanaf ongeveer 8 meter zijn ze helemaal onafhankelijk. Dit was een jonge dame, een wat ouder kind dat niet meer gezoogd werd. Het moest zelf vis vangen. Dat is altijd een kwetsbaar punt in het leven van walvisachtigen", legt IJsseldijk uit.

Mager en verzwakt

Het stoffelijk overschot spoelde aan op een afgesloten oefenterrein van Defensie. De bultrug was waarschijnlijk een paar dagen daarvoor al overleden. Dezelfde bultrug werd eerder gezien bij Zeeland en Den Helder. In principe kunnen bultruggen prima in de Noordzee leven, maar IJsseldijk vond haar toen al mager en verzwakt ogen. "De vis is er wel, ze moet ook wel wat hebben gegeten, anders kan je hier niet zes weken zwemmen. Het is de vraag of het misschien aan haar ervaring en aan de herkenning van voedsel heeft gelegen. Daar kun je alleen over speculeren."

IJsseldijk schat dat de aangespoelde bultrug ongeveer 4000 kilo woog, een ton minder dan een gezonde bultrug van die leeftijd en lengte.

Collega-onderzoekers uit Wageningen onderzoeken de maag en de darmen van de bultrug. Dat maakt duidelijk wat ze in het laatste deel van haar leven nog heeft gegeten.

Speciaal draaiboek

Het is de eerste keer sinds 2012 dat een bultrug in Nederland is gestrand. Dat dier, dat de naam Johanna kreeg, leefde nog toen het terechtkwam op de Razende Bol bij Texel. De vergeefse pogingen om die bultrug te redden leidden tot een speciaal draaiboek voor de stranding van levende grote walvisachtigen.

De walvis van Vlieland heeft geen naam en krijgt die waarschijnlijk ook niet. Haar schedel en borstvinnen gaan naar natuurhistorisch museum Naturalis in Leiden. Als niemand geïnteresseerd is in de andere delen van haar lichaam, worden die resten na onderzoek vernietigd.

ANP