Met de eerste positieve berichten over mogelijke coronavaccins gloort bij veel mensen de hoop dat het 'normale leven' binnenkort weer kan worden opgepakt. Toch twijfelen veel mensen of ze het vaccin, als het eenmaal zover is, wel moeten nemen. Zo ook de Arnhemse Tim Kroesbergen. Ondanks dat hij een aangeboren bindweefselaandoening heeft en in een rolstoel zit, kijkt hij kritisch naar de ontwikkeling en de mogelijke risico's van het vaccin. Eerder bleek al uit onderzoek van het Hart van Nederland-panel dat 37% van de Nederlanders zich niet gaat laten vaccineren, vijftien procent weet het nog niet. De meest gehoorde twijfels komen voort uit de snelheid waarmee de vaccins worden ontwikkeld. De vrees is dat hierdoor niet bekend is wat de bijwerkingen op de langere termijn zullen zijn.Nieuwe techniekenDe innovatieve wijze waarop de vaccins worden ontwikkeld speelt mee in die terughoudendheid. "Het is allemaal supernieuw," zegt Kroesbergen. Normaal neemt hij elk jaar een griepvaccin, maar hij is er nog niet over uit of hij ook het coronavaccin neemt. "Er worden technieken voor het eerst gebruikt, daar kleeft misschien gevaar aan." Zo werd de door farmaceut Pfizer toegepaste mRNA-techniek nog niet eerder goedgekeurd voor gebruik. Met die techniek wordt het lichaam geleerd om eiwitten te produceren die een klein stukje van de genetische code van het coronavirus meedragen en daardoor een immuunreactie veroorzaken. Op die manier worden antilichamen tegen het SARS-CoV-2-virus aangemaakt die bescherming bieden tegen een echte infectie met het coronavirus.Kleine kans op bijwerkingenViroloog Marjolein Kikkert van het Leids UMC, die zelf onderzoek doet naar de werking van het coronavaccin van farmaceut Janssen, erkent de risico's maar geeft ook aan dat ondanks het efficiëntere proces er niet ingeleverd worden op de veiligheid. Lees ook: Coronavaccin in zicht: hoe kan dat ineens zo snel en is het wel veilig? "Alle regels zijn nageleefd. Van de meeste bijwerkingen die op korte termijn ontstaan is een duidelijk beeld ontstaan. Het enige wat we niet weten zijn de effecten op heel lange termijn, maar dat is ook bij andere vaccins zo. Alleen wachten ze normaal in de laatste testfase een jaar om de bijwerkingen te bekijken, dat is nu korter." Toch is de winst die wordt behaald met het vaccin door de bestrijding van het coronavirus veel groter dan de kleine kans op bijwerkingen. "Ik zou ze met veel vertrouwen nemen," aldus Kikkert. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) geeft ook aan de veiligheid van de coronavaccins zeer serieus te nemen. Zo worden ze op dezelfde manier beoordeeld als ander vaccins, en net als andere vaccins na goedkeuring in de gaten gehouden. "Voor het coronavaccin is er zelfs een speciaal bewakingssysteem opgezet," legt het CBG uit. "Zo kunnen we snel ingrijpen als dit nodig is."'Plicht schrikt mensen af'Volgens Tim schuilt ook een probleem van het draagvlak voor het vaccin in de communicatie door de overheid. "Het gaat me ook heel erg om de manier waarop ze het nu naar buiten brengen, dat ze mogelijk al over een plicht praten." Er gaan bijvoorbeeld al stemmen op om alleen gevaccineerden toegang te geven tot bepaalde plekken, zoals pretparken. "Daarmee zorg je er juist voor dat meer mensen zich tegen de vaccins gaan keren." Tim pleit er daarom voor dat het kabinet opener het gesprek over de risico's aangaat en antwoorden geeft op de twijfels uit de samenleving. "Geef informatie. En ga dan ook in debat met mensen die tegen het vaccin zijn." Lees ook: 'Een derde zorgmedewerkers gaat coronavaccin nemen, meesten willen geen verplichting' Die oproep tot betere communicatie doet ook Felix van der Wissel. De Amersfoortse huisarts vraagt de farmaceuten en de overheid transparant en eerlijk te communiceren over wat bekend en niet bekend is over het virus. "Als ik straks mijn patiënten mag vaccineren, dan wil ik ook het volledige verhaal kunnen vertellen, en niet achteraf het verwijt van patiënten te krijgen dat ze niet van de risico's op de hoogte waren. Of huisartsen ook daadwerkelijk een rol gaan spelen bij vaccinatie is nog niet bekend. De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) neemt hierover op 24 november een besluit. Op dit moment is nog te weinig bekend over wat er allemaal bij het vaccineren komt kijken. Zo zullen vaccins van de mRNA-methode waarschijnlijk sterk gekoeld moeten worden. "Het is dan dus de vraag of dat niet beter centraal door de GGD's gedaan kan worden," legt Judith van Empel van de LHV uit. De komende weken hoopt de vereniging hierover meer informatie te krijgen.
