Zorgen over te veel nakomelingen bij nieuwe spermabank

Een onlangs in Amsterdam geopende vestiging van de European Sperm Bank (ESB) omzeilt Nederlandse regels over spermadonaties. Hierdoor is het mogelijk dat donoren veel meer nakomelingen krijgen dan de richtlijn in Nederland, die twaalf per donor is. Dat stellen de stichtingen Stichting Donorkind en Fiom in de NPO Radio1-podcast Het Onderzoeksbureau.

De commerciële, internationaal georiënteerde Deense spermabank maakt ook gebruik van anonieme donoren. Dat is sinds 2004 in Nederland niet meer toegestaan. Nederlandse paren met een kinderwens kunnen bij deze bank gebruik maken van anonieme donoren uit andere landen.

Geld verdienen aan sperma

Ook probeert de spermabank volgens de stichtingen potentiële donoren te 'verleiden' om vaak te doneren: ze krijgen 40 euro per donatie, met een maximum van 560 euro per maand. De ESB hanteert een bovengrens van 25 nakomelingen per donor.

"Vanuit Denemarken kennen we de European Sperm Bank al. We weten sinds een maand of twee dat ze plannen hebben hier in Nederland. Het is een beetje onduidelijk, want ze mogen nog niks. Het is al mogelijk voor mannen om zich aan te melden. Het is al ernstig genoeg omdat deze spermabank aan een behoorlijk aantal levert vanuit Noorwegen", vertelt Ties van der Meer aan Hart van Nederland.

'Een aantal is wanhopig'

Volgens Van der Meer is het belangrijk dat wensmoeders alleen met betrouwbare spermabanken in zee gaan. "Een aantal is wanhopig en en die gaan alsnog naar buitenlandse spermabanken. De richtlijnen moeten wereldwijd gelden, het is van de gekken als je zegt: hier hebben we in de wet verankerd dat een arts enkel bekend zaad gebruikt, maar we doen net alsof het buitenland niet bestaat."

De European Sperm Bank zegt in een reactie wensmoeders te informeren over behandelingen in het buitenland waarbij gebruik wordt gemaakt van anonieme spermadonoren, omdat er in Europa vrij verkeer van patiënten is. De ESB zegt zich te houden aan de Nederlandse richtlijn dat een spermadonor in twaalf gezinnen een kind mag verwekken.

In Nederland ligt een voorstel om het maximaal aantal vrouwen dat sperma van dezelfde donor krijgt ook wettelijk vast te leggen. Belangrijkste argument hiervoor is om een verhoogde kans op relaties tussen bloedverwanten tegen te gaan. Fiom, Stichting Donorkind en de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) pleiten daarnaast voor wereldwijde afspraken en een internationaal registratiesysteem.

Hart van Nederland/ANP