Moet er een prikpremie komen? 'Geef iedereen 50 euro per vaccinatie'

Iedereen die een coronavaccinatie neemt, moet 50 euro krijgen. Dat opperde schrijver Rutger Bregman in de uitzending van talkshow Op1. Volgens hem zorgt een financiële prikkel voor een hogere vaccinatiegraad en is het een goedkopere oplossing dan de lockdowns. Maar hoe realistisch en nieuw is dit idee?

Schrijver Rutger Bregman stelt een zogenaamde 'prikpremie' van 50 euro voor. "Dan hebben we het zo gepiept", verwacht hij. "Wie de coronavaccinatie heeft gehad, krijgt het bedrag ook nog." Bovendien is een financieel voordeligere optie dan de lockdown, stelt Bregman. "We hebben het over een paar miljard, maar die lockdown kost een fortuin."

Juridisch geen probleem

Juridisch zou het idee geen probleem zijn, stelt hoogleraar gezondheidsrecht Martin Buijsen in De Volkskrant. "Dat is geen probleem als er sprake is van positieve prikkels, zoals bonussen". Hoewel er geen juridische bezwaren voor het plan zijn, is er wel een ethische discussie. Volgens hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers kan het vaccin toch worden opgedrongen, zei ze in de Volkskrant. "Stel, iemand met een uitkering heeft dat geld heel hard nodig, maar is eigenlijk fel tegen vaccinatie. Zo iemand kan zich dan puur voor het geld toch laten vaccineren", stelt ze.

Jaarabonnement op theater

Toch is het idee van Bregman niet iets nieuws. In de Verenigde Staten heeft president Joe Biden een beloning van 100 dollar beloofd. Het is aan de deelstaten of steden om die beloning uit te keren. Naast de premie, belooft de overheid in New York ook extraatjes zoals een jaarabonnement op het theater.

In North Carolina krijgen zowel de ongevaccineerde als zijn of haar chauffeur een prikpremie van 25 dollar. Hierdoor kunnen de chauffeurs benzinekosten of een snipperdag compenseren. Uit een onderzoek bleek de financiële prikkel een redelijk effect te hebben, met name op lagere inkomens.

Coronabonus

Ook in Europa is er een land dat gebruik maakt van een financiële prikkel. Zo krijgen gevaccineerden in Servië een premie van 25 euro. In Zweden is een onderzoek gedaan waarbij mensen 20 euro kregen als ze zich lieten vaccineren. Hiermee steeg de vaccinatiegraad met 4 procent. Daarnaast zijn er veel landen waar bedrijven gevaccineerde werknemers een coronabonus geven. Dat gebeurt bijvoorbeeld in Duitsland, Frankrijk en ook Nederland zelf.