Krijgen we in Nederland straks een derde Pfizer-prik?

Als het aan fabrikant Pfizer ligt, krijgt iedereen die dat wil straks een derde prik. Het vaccin lijkt na zes maanden minder effectief te worden, en een zogenaamd boostershot zou daarbij kunnen helpen. Moeten we daar als Nederland in mee gaan? Deskundigen reageren verdeeld.

Volg het laatste nieuws over het coronavirus in Nederland via ons liveblog

Het Pfizer/BioNTech-vaccin bestaat uit twee doses die op verschillende momenten worden toegediend. Het vaccin werkt het beste in de eerste twee maanden na de tweede en laatste prik. Daarna wordt de werking langzaam minder. Volgens de fabrikant is het daarom waarschijnlijk dat volledig gevaccineerden binnen twaalf maanden een derde prik moeten krijgen, zodat ze goed beschermd blijven.

Extra antistoffen

Volgens medisch immunoloog Ger Rijkers is de werking van de derde prik indrukwekkend. "Het vaccin is gemaakt op het oorspronkelijke virus. We zitten nu met de Delta-variant, daartegen werkt het minder goed. Maar uit onderzoek van Pfizer zelf blijkt dat met die derde prik vijf tot tien keer zoveel antistoffen worden aangemaakt. Dat is goed nieuws, zeker voor ouderen waarbij het immuunsysteem minder goed werkt", vertelt hij aan Hart van Nederland.

Viroloog Marjolein Kikkert van het LUMC is kritisch op die focus op antistoffen. "Dat zal heus wel helpen, maar ik denk dat het niveau van bescherming wat we nu hebben met die twee prikken voor de allermeeste mensen echt wel voldoende zal zijn."

Eerst rest van de wereld prikken

Een ander punt van kritiek is dat in sommige landen mensen nog wachten op hun eerste prik. Het is volgens Kikkert dan ook belangrijk dat die mensen eerst worden gevaccineerd. "Zo lang het virus elders in zo'n populatie nog rondgaat, omdat daar nog geen vaccins zijn, is de kans heel groot dat daar weer nieuwe varianten ontstaan. Als je nou zorgt dat in de hele wereld het virus de kop wordt ingedrukt, dan heb je veel minder problemen."

Rijkers legt de focus liever op de bescherming van de kwetsbaren in ons land. "Begrijp me goed: ik ben begaan met iedereen in de wereld en iedereen moet een vaccin krijgen. Maar als je het hebt over de mazelen, daar sterven ieder jaar 100.000 kinderen aan omdat landen de vaccins niet kunnen betalen. En die kosten een kwartje. Dat verschil speelt dus altijd. Het is niet logisch om dat bij corona dan ineens anders te gaan doen."

Onderzoek

Op het hoogtepunt ligt de effectiviteit van het coronavaccin van Pfizer/BioNTech op 96 procent, na zes maanden daalt dat langzaam tot 84 procent. Onderzoekers schrijven dat in een voorpublicatie van hun onderzoek dat deze week verscheen, waar wereldwijd meer dan 44.000 vrijwilligers aan meedoen.

De wetenschappers schrijven dat het vaccin ondanks de afname in effectiviteit na zes maanden nog steeds veilig is en Covid-19 erg goed kan voorkomen. Het middel beschermt voor 97 procent tegen ernstig ziekteverloop, staat in het onderzoek.

De internationale studie heeft nog geen zogeheten peer review gekregen, wat betekent dat de resultaten nog niet zijn beoordeeld door andere, onafhankelijke wetenschappers. Bij de totstandkoming waren 32 onderzoekers van zeventien partijen betrokken, waaronder universiteiten, ziekenhuizen, onderzoekscentra, en ook Pfizer en BioNTech zelf.

Derde prik of niet?

Het ministerie van Volksgezondheid bekijkt nog of Nederlanders straks ook een derde prik moeten halen. Er is nog veel onzeker over hoe lang de vaccins werken en in hoeverre een derde vaccinatie extra bescherming biedt. Daarom heeft het ministerie advies gevraagd bij de Gezondheidsraad. In september moet daarover meer duidelijk worden.

Hart van Nederland/ANP