Wereldprimeur: Nederlandse ziekenhuizen gaan als eerste ongebruikte medicijnen opnieuw uitgeven

Jaarlijks worden in Nederland voor honderd miljoen euro aan medicijnen weggegooid. Ontzettend zonde natuurlijk en daarom gaan vier ziekenhuizen gaan dure, ongebruikte geneesmiddelen nu alsnog aan patiënten geven.

Het gaat om een proefproject waarbij kostbare kankermedicijnen worden hergebruikt die patiënten thuis overhouden. Na controle door een apotheker kunnen deze geneesmiddelen voor een andere patiënt worden voorgeschreven. En dat is volgens de vier meewerkende ziekenhuizen een wereldprimeur.

'Ontzettend veel winst te behalen'

Charlotte Bekker is biomedisch wetenschapper en doet voor het Radboudumc in Nijmegen al jaren onderzoek naar hoe verspilling van medicijnen te verminderen. "Vooral bij deze dure medicijnen, van soms duizend euro per verpakking, is ontzettend veel winst te behalen", legt de onderzoekster uit aan Hart van Nederland.

Het was tot nu toe niet mogelijk teruggebrachte medicijnen weer in roulatie te nemen. Volgens de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) komt dit omdat het onmogelijk te controleren is of het middel op de juiste manier is bewaard. Om geen enkel risico te nemen worden de niet gebruikte pillen daarom verbrand.

Inleveren of door wc spoelen?

En dat aantal loopt al snel op. Uit representatief onderzoek van het Hart van Nederland-panel onder ruim 3.000 mensen blijkt dat zes op de tien Nederlanders hun ongebruikte medicijnen terugbrengt naar de apotheker. Bijna een kwart gooit ze weg of spoelt ze door de wc. Een kleine groep (4 procent) levert ze in bij het afvalpunt van de gemeente.

Apotheker Marco Lourens uit het Gelderse Malden merkt regelmatig dat klanten verbaasd zijn als ze horen dat de geneesmiddelen die ze inleveren veilig vernietigd zullen worden bij de afvalverwerker. "Maar na wat uitleg snappen ze het wel, maar toch blijft het zonde."

Medicijnen slimmer verpakken

Bekker en haar team hebben nu echter een oplossing gevonden tegen verspilling door de medicijnen op een slimme manier te verpakken. Het middel wordt verzegeld en er wordt een temperatuurchip toegevoegd. Hierdoor kan de apotheker de kwaliteit van de pillen bepalen en dus besluiten of ze opnieuw aan een andere patiënt kunnen worden voorgeschreven.

Maar durven we die herverpakte pillen ook daadwerkelijk te nemen? Ja, zo blijkt uit het panelonderzoek. Ongeveer twee derde van de deelnemers zegt "natuurlijk" die geneesmiddelen te nemen, mits na een grondige controle door de apotheker. Toch geeft iets meer dan een kwart aan het niet aan te durven.

Straks met alle pillen?

Onderzoekster Bekker zegt dat bij succes bij deze proef met kankermedicijnen de nieuwe methode breder zal worden uitgerold. "En ik zal ook altijd doorgaan met het zoeken naar een oplossing om verspilling tegen te gaan. Er valt nu ook nog winst te behalen bijvoorbeeld op het gebied van preventie of beter maatwerk."

Ook de KNMP zal het project met interesse blijven volgen. Ondertussen benadrukt de organisatie dat mensen ongebruikte medicijnen of medicijnresten altijd moeten inleveren bij de apotheek of een gemeentelijk afvalpunt. "Gooi het niet in de prullenbak, spoel het ook zeker niet door de wc, maar breng het veilig naar uw eigen apotheek."

Het Hart van Nederland-panel bestaat op dit moment uit 35.000 leden. Per onderzoek wordt een deel van het panel uitgenodigd. Dat gebeurt op basis van de kenmerken van de deelnemers, zoals politieke voorkeur, geslacht, woonplaats, leeftijd. Alle onderzoeken vinden plaats onder begeleiding van NoTies/opiniepeiler Maurice de Hond.