Milieu en Gezondheid
23 feb 2021, 06:40
Nederland blijft tot zeker tot 2 maart in lockdown, vooral de oprukkende Britse coronavariant baart het kabinet nog steeds kopzorgen. Maar er gloort hoop aan de horizon, onder andere voor kappers. Vanavond maakt het kabinet wellicht meer versoepelingen bekend in de persconferentie.
Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op dinsdag: 3.846, dat zijn er 355 minder dan op maandag
Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op dinsdag: 1.917, dat zijn er 9 meer dan op maandag
Het aantal coronapatiënten op de intensive care op dinsdag: 538, dat zijn er 23 minder dan op maandag
Aantal sterfgevallen dat is gemeld op dinsdag: 94, er zijn tot nu toe 15.495 coronadoden geregistreerd
Tot nu toe zijn er naar verwachting 1.062.871 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken
Update 22:05 - Eerste Kamer wil laatste woord over verlenging avondklok
De Eerste Kamer wil het laatste woord krijgen over een verlenging van de avondklok. Een meerderheid van de senaat nam dinsdag een motie aan van de Partij voor de Dieren, die stelt dat de senaat binnen een week zou moeten instemmen met een kabinetsbesluit hiertoe. Als de senaat niet instemt, vervalt de avondklok "van rechtswege", ook al zou de Tweede Kamer wel voor hebben gestemd.
De motie is aangenomen tegen de zin van justitieminister Ferd Grapperhaus en van de coalitiepartijen. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemden tegen, maar hebben geen meerderheid in de Eerste Kamer. Ook de ene zetel steun van OSF hielp de coalitie niet. Grapperhaus zou de motie bespreken in het kabinet en de Tweede Kamer.
De voorstanders van de motie vinden de avondklok één van de meest vergaande ingrepen in het maatschappelijke en privéleven van mensen. Daarom vinden ze het belangrijk dat de Eerste Kamer een stem hierin heeft. Overigens is het nog maar de vraag of de senaat echt tegen een verlenging zou stemmen. Een groot deel van de oppositie stemde in de Tweede Kamer voor de avondklok en de verlenging.
De cultuur- en evenementensector, zoals poppodia, theaters, musea en andere culturele organisaties, moeten hun deuren voorlopig nog gesloten houden. Het is nog niet bekend wanneer die wel weer open mogen. De Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF) had gehoopt op meer perspectief voor de sector tijdens de persconferentie, waarin premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge enkele versoepelingen van de coronamaatregelen aankondigden.
"Dat hoeft niet gelijk, we snappen dat dat niet altijd direct mogelijk is. Maar men is ook op de middellange termijn niet duidelijk", aldus directeur Berend Schans. "We weten nog steeds niet wat er wel en niet kan in de zomer. Als dat onduidelijk blijft, heeft zo'n garantiefonds op de korte termijn minder zin." Schans pleit dan ook voor "meer en sneller vaccineren".
Rutte noemde enkele versoepelingen, het behouden van de avondklok en het dichthouden van horeca en culturele instellingen "de weg die via testen en vaccineren hopelijk leidt naar een zomer met veel minder beperkingen".
"AstraZeneca is een buitengewoon ingewikkeld bedrijf om steady afspraken mee te maken." Dat zegt coronaminister Hugo de Jonge over de Brits-Zweedse farmaceut. Het bedrijf zou in de maanden april, mei en juli slechts de helft van de beloofde vaccins aan de Europese Unie leveren. "Het is om gek van te worden", aldus De Jonge dinsdag tijdens de coronapersconferentie.
AstraZeneca komt "aan de lopende band" met wisselende cijfers, aldus de bewindsman. "Er is werkelijk nog nooit een leveringsprognose uitgekomen, echt nog nooit." Het kabinet kampt volgens De Jonge om de drie, vier dagen met berichten dat de leveringen toch anders uitkomen dan eerder beloofd.
Het bemoeilijkt de planning van de vaccinatieoperatie, aldus de minister. Maar het maakt het ook lastig om te voorspellen welke versoepelingen later in het jaar weer mogelijk zijn. Want: "minder leveringen betekent minder vaccineren." En vaccineren is volgens het kabinet de belangrijkste uitweg uit de pandemie.
De problemen spelen vooral met AstraZeneca. Andere farmaceuten kunnen juist steeds stabieler leveren. Als voorbeeld geeft De Jonge Pfizer/BioNTech, dat volgens hem een steeds betrouwbaarder partner is.
De Museumvereniging vindt het teleurstellend dat musea nog niet open mogen. "Steeds meer mensen snakken naar een uitje én musea zijn er klaar voor om bezoekers weer veilig te ontvangen op 1,5 meter", zegt directeur Mirjam Moll.
Tijdens de persconferentie van dinsdagavond over de verruiming van de coronamaatregelen werd geen versoepeling aangekondigd voor de musea. Daar heeft Moll begrip voor. "Maar het betekent ook dat het steeds belangrijker wordt dat er nu en vanaf 1 juli passende financiële steun is en blijft voor álle musea."
Volgens de vereniging zijn investeringen nodig om de sector te herstellen, op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau. "Juist dan kunnen musea straks weer doen waarvoor ze bedoeld zijn: met een enorm cultureel kapitaal dat van ons allemaal is, actuele verhalen vertellen over onze steeds veranderende samenleving."
Veiligheid op de werkvloer moet ook na de versoepelingen van lockdownmaatregelen de prioriteit hebben. Dat meldt vakbond FNV in een reactie op de persconferentie van premier Mark Rutte over het coronabeleid van het kabinet. Vakbondsvoorzitter Han Busker juicht het verder toe dat weer meer mensen aan de slag kunnen na de versoepelingen.
"Nederland wil weer aan het werk, hoe eerder dit weer mogelijk is, hoe beter. De door het kabinet aangekondigde versoepelingen zijn hiervoor een eerste stap, maar ook nu blijft het van groot belang dat de veiligheid op de werkvloer prioriteit krijgt", aldus Busker. "Medewerkers moeten niet het risico lopen om door klanten of collega’s besmet te worden."
Volgens de grootste vakbond van Nederland is het verder belangrijk om snel perspectief te bieden voor gesloten sectoren en andere bedrijfstakken die het door de coronacrisis zwaar hebben. "De medewerkers en de werkgevers in bijvoorbeeld de horeca staat het water aan de lippen", zegt Busker.
Het is "gênant" dat de sekswerkers niet aan de slag mogen, terwijl andere contactberoepen, zoals kappers en masseurs, wel weer vanaf 3 maart mogen beginnen. "Het is een ongefundeerd besluit", zegt woordvoerder Yvette Luhrs van het platform SekswerkExpertise, dat ijvert voor de positieverbetering van sekswerkers. Zij vindt dat de branche "expliciet" door het kabinet wordt uitgesloten.
"Wij zijn niet een compleet ander beroep dan andere contactberoepen", zegt Luhrs, die tevens op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen staat van BIJ1. Ze wijst erop dat in de seksbranche al voor de coronapandemie met heel strenge hygiënemaatregelen wordt gewerkt.
De branche heeft een eigen coronaprotocol, zegt Quirine Lengkeek de voorzitter van het platform. "1,5 meter afstand houden is niet mogelijk, maar dat geldt voor meer contactberoepen. Bovendien zien sekswerkers een stuk minder klanten op een dag dan de kapper, dus het risico is voor hen minder hoog." Ze wijst erop dat de eerdere versoepelingen niet leidden tot uitbraken.
Dat sekswerkers toch niet aan de slag mogen, heeft volgens Luhrs niets meer te maken met de volksgezondheid. "Het is een vorm van discriminatie. Ik word hier best emotioneel van."
Luhrs benadrukt dat de meeste sekswerkers geen recht hebben op financiële compensatie. Sommigen wonen daardoor noodgedwongen niet meer thuis, omdat het inkomen is weggevallen, aldus Luhrs. "Sekswerkers zijn steeds de dupe. In het algemeen schort er hoop in het Nederlandse beleid, maar ook in deze crisis kunnen ze niet rekenen op steun", zegt Lengkeek.
De onderwijsbonden zijn blij dat de middelbare scholen en mbo's vanaf volgende week weer gedeeltelijk fysiek les kunnen gaan geven. Wel voorzien ze dat het nog een flinke klus wordt om dat op zo'n manier te doen dat de verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk wordt beperkt.
Bestuurder Henrik de Moel van de Algemene Onderwijsbond (AOb) noemt het belangrijk dat het kabinet leerlingen weer meer perspectief biedt. Hij vreest wel obstakels bij de uitvoering, met name als het gaat om de afstandsregels. "Wij maken ons wel zorgen om de situatie in de gangen en in de aula, de anderhalve meter is daar lastig te handhaven."
CNV Onderwijs is "opgelucht dat het kabinet ruimte ziet". De bond voegt daar wel aan toe dat "een deel van het personeel gemengde gevoelens heeft". Toch overheerst de blijdschap. "Niet alleen de leerlingen willen graag terug naar school, maar ook het onderwijspersoneel kijkt ernaar uit om hen te ontmoeten op school", reageert voorzitter Daniëlle Woestenberg.
Bij de toekomstige versoepelingen van de lockdown moet een breder deel van de economie weer open kunnen dan nu het geval is. Dat stellen werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland in een reactie op de persconferentie van premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid.
"We hadden juist over de volle breedte die stap naar voren willen maken. Nu is er toch weer onderscheid gemaakt naar sectoren en kunnen bijvoorbeeld de sportscholen en de horeca nog steeds niets", aldus de belangenbehartigers van het Nederlandse bedrijfsleven. Ze zijn weliswaar positief over de versoepelingen voor de contactberoepen en de winkels met ingang van 3 maart, maar voor veel andere ondernemers rest er alleen maar teleurstelling.
"We snappen dat het kabinet vreest voor een verder oplopend aantal besmettingen, maar het gaat na een jaar corona óók om de mentale gezondheid van ons allemaal, én om de financiële gezondheid van ondernemers", schrijven VNO-NCW en MKB-Nederland. Ze hopen dat er op 8 maart, als het kabinet opnieuw beslissingen neemt over de coronaregels, er een openingsplan is voor alle gesloten sectoren. Daarin moeten dan ook slimme ideeën van bedrijven zelf worden meegenomen, als het aan de lobbyorganisaties ligt. Ook zou er nog meer getest kunnen worden op het coronavirus zodat er meer bedrijfstakken open kunnen.
Blokker noemt winkelen op afspraak een stap in de goede richting, al wil de winkelketen het liefst weer normaal open voor zijn klanten. "We zijn blij dat we weer wat klanten mogen verwelkomen. Dit is misschien niet wat we hadden gehoopt, maar wel wat er nu kan, dus gaan we er zeker gebruik van maken", zegt een woordvoerster van de keten van huishoudelijke winkels.
Hoe Blokker het winkelen op afspraak precies vorm gaat geven, weet de zegsvrouw nog niet. "We gaan daar de komende dagen mee aan de slag. Het kan ook per winkel verschillen."
Ondertussen blijft de winkelketen ook in gesprek met de overheid over manieren waarop alle filialen weer volledig open kunnen "en een beter passend steunpakket". Blokker benadrukt daarbij dat winkels volgens het bedrijf "nooit brandhaarden van infectie" zijn geweest.
Het lijkt slechts een kwestie van tijd te worden voordat horecazaken tegen de regels in weer opengaan voor gasten. Daarvoor waarschuwt Robèr Willemsen, voorzitter van branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland (KHN), in een reactie op de persconferentie van het kabinet over het coronabeleid. Daarin werden geen versoepelingen aangekondigd voor de horeca, waardoor er voor de sector geen enkel perspectief meer zou zijn.
"Het kan niet heel lang meer duren voordat mensen de deuren ondanks alles weer openen. Ik vrees dat ik dat niet kan tegenhouden", schetst Willemsen de situatie. "Wij krijgen steeds meer van dit soort signalen via apps, e-mails en social media." Het zou onder andere gaan om ondernemers die volgende week of de week daarna hun terrassen zouden openen.
"Wij hebben dat tot nu toe onder controle kunnen houden, want wij waren altijd tegen dit soort burgerlijke ongehoorzaamheid", voegt de KHN-voorzitter toe. "Ik ga er nu niet toe oproepen, maar ik keur het ook niet af."
Premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) maakten dinsdagavond de volgende verruimingen van de reeks coronamaatregelen bekend en zeiden daarmee "iets meer risico te nemen".
De versoepelingen die minister-president Rutte dinsdagavond bekendmaakte bieden perspectief voor jongeren, vindt het Rode Kruis. Zo kunnen scholieren en mbo-studenten weer deels klassikaal les volgen en mogen jongeren tot 27 jaar weer buiten in teamverband sporten.
Volgens het Rode Kruis hebben jongeren het zwaar tijdens de coronacrisis. "Jongeren voelen zich eenzaam en somber", zegt een woordvoerder. Jongeren zijn volgens haar extra kwetsbaar, vanwege hun leeftijd en omdat ze nog in ontwikkeling zijn. Maar de huidige versoepelingen zijn positief "en positief nieuws draagt bij aan hun mentale welzijn".
Het openen van de scholen is prettig voor de jongeren. "Ze kunnen een deel van hun sociale leven weer oppakken en elkaar zien." Rutte noemde "leerachterstanden, eenzaamheid en depressie onder jongeren" ook als negatieve gevolgen van de maatregelen. "Het moet wel vol te houden zijn."
"Jongeren vinden het steeds lastiger om het vol te houden", zegt ook Anita Kraak van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI). "Het is voor hun ontwikkeling belangrijk dat ze contact hebben met leeftijdsgenoten." Ook is school voor veel jongeren een veilige plek, waar ze hun verhaal kwijt kunnen als het bijvoorbeeld thuis niet zo goed gaat.
Buiten sporten, dat nu mogelijk wordt voor jongeren tot 27 jaar, is volgens Rutte "belangrijk voor deze groep die het al heel moeilijk heeft". Kraak beaamt dat. "Veel jongeren verheugen zich erop om hun vrienden weer te ontmoeten, en bewegen is ook goed voor het mentale welbevinden en de fysieke gezondheid."
Het kabinetsbesluit om middelbare scholieren weer minimaal één dag in de week naar school te laten gaan, is helemaal in lijn met de wensen van de VO-Raad. De vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs laat weten dat de beslissing "tot tevredenheid stemt".
"Het besluit strookt met een breed levende wens", zowel in de scholen als daarbuiten, laat een woordvoerder van de raad weten. Hij noemt het "een belangrijke eerste stap". Scholieren mogen vanaf maandag weer minstens een dag per week fysiek naar school, de rest van het onderwijs wordt net als nu op afstand gegeven.
Voorzitter Paul Rosenmöller had eerder gezegd dat in het onderwijs grote zorgen leven "over het mentale welbevinden" van de leerlingen. "De meeste leerlingen zitten vanaf half december thuis, dat zijn twee grote vakanties. Zij krijgen uiteraard online onderwijs, maar zij kunnen niet naar school om de leraren en elkaar te ontmoeten."
Net als andere onderwijsorganisaties vindt de VO-Raad dat het onderwijspersoneel met voorrang gevaccineerd moet worden, "en dan met name de oudere en kwetsbare leraren". Het kabinet heeft echter al duidelijk gemaakt dat dit er niet in zit. Zorgpersoneel en mensen uit kwetsbare groepen, zoals ouderen en chronisch zieken, krijgen voorrang, docenten niet.
Het wordt weer mogelijk om heel beperkt te winkelen. Vanaf 3 maart mag de detailhandel weer klanten ontvangen. "Het wordt weer mogelijk die schoenen of die jas te passen", zei premier Mark Rutte dinsdagavond op een persconferentie.
Er is wel een hele reeks voorwaarden aan de verruiming verbonden. Klanten moeten zich onder meer vier uur van tevoren hebben aangemeld.
De middelbare scholen gaan vanaf 1 maart weer voor alle leerlingen open. De leerlingen mogen een dag per week naar school en volgen de rest van de week thuisonderwijs, heeft het kabinet dinsdag besloten. Scholen mogen zelf maatwerk leveren, laat minister-president Mark Rutte weten.
Het kabinet gaat een "klein beetje meer risico nemen" met het coronavirus, zei premier Mark Rutte dinsdagavond. Hij kondigde verscheidene versoepelingen aan zoals opening van de middelbare scholen en de contactberoepen. Die mogen weer aan de slag.
Het is met deze verruiming wel heel belangrijk dat mensen zich nog beter aan de basisregels houden, benadrukte Rutte.
Winkelen op afspraak is een flinke verbetering ten opzichte van online bestellen en afhalen, vindt HEMA. De warenhuisketen juicht de gedeeltelijke heropening dan ook toe en werkt er hard aan om dat mogelijk te maken. "Echt in de winkel zijn, is toch prettiger."
Volgens HEMA betekent winkelen op afspraak niet dat er slechts één klant per keer in de winkel mag zijn. "Wij begrijpen dat je een tijdslot moet boeken en dat er dan één klant per 20 vierkante meter in de winkel mag zijn", aldus een woordvoerster. "Dat is de helft van het aantal mensen dat voor de lockdown in de winkel mocht zijn."
De warenhuisketen hoopt het nu makkelijker te maken voor klanten die in de winkel bedenken nog iets anders nodig te hebben, of ook ergens anders naar willen kijken. "Dat kan nu maar beperkt. Online winkelen is toch veel gerichter."
Hoe HEMA het maken van afspraken precies vorm gaat geven, weet de zegsvrouw nog niet. "Onze IT'ers buigen zich daar nu over. We hebben nog een week om dingen te regelen."
Nederlandse winkeliers zijn 'ontzettend teleurgesteld' dat het kabinet alleen winkelen op afspraak mogelijk maakt en dat ze niet weer gewoon de deuren kunnen openen. Die maatregel gaat "geen verlichting bieden voor het overgrote merendeel van de winkels in Nederland", stelt branchevereniging Raad Nederlandse Detailhandel (RND).
Volgens RND kunnen winkels verantwoord weer open volgens de richtlijnen die vorig jaar ook zijn gebruikt zoals een maximaal aantal klanten per winkel. Winkeliers snakken dan ook naar versoepeling, aldus de branchevereniging. "Wij missen onze klanten en onze klanten missen ons. Winkels als doorstroomlocatie zijn aantoonbaar veilig."
RND wil nu vooruitkijken naar de volgende persconferentie van premier Mark Rutte en samen met de overheid werken aan een plan om verantwoorde heropening van de detailhandel mogelijk te maken. "Dat moet toch lukken voor Pasen."
Van de thuiswonende 90-plussers heeft inmiddels 57 procent in ieder geval de eerste prik gehad, van de thuiswonende 85- tot en met 89-jarigen 61 procent en van de thuiswonende 80- tot en met 84-jarigen ruim een kwart, namelijk 27 procent.
Dat meldt het RIVM, dat begonnen is de vaccinatiegraad van verschillende groepen in beeld te brengen. De cijfers beslaan de periode tot en met 21 februari.
Inmiddels zijn er ook al enige mensen van 60 tot en met 64 jaar gevaccineerd, mensen met het syndroom van Down en mensen met morbide obesitas. Dat gebeurde door huisartsen.
Afgelopen weekend werd de miljoenste vaccinatie tegen het coronavirus in ons land gezet. Bij naar schatting ruim 218.700 mensen ging het al om de tweede vaccinatie, aldus het RIVM.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu schat dat de Britse variant van het coronavirus nu ongeveer zes op de tien coronabesmettingen in Nederland veroorzaakt. Van de bijna 4000 mensen die hun "eerste ziektedag" hadden op 19 februari, hebben er volgens modelberekeningen van het instituut 2354 de extra besmettelijke variant. Dat komt neer op 59 procent.
Het RIVM dacht eerder dat de Britse variant zich al beduidend meer had verspreid. Begin februari meldde het instituut dat het toen al naar schatting om circa twee derde van alle gevallen ging. Ook die inschatting kwam voort uit modelberekeningen. De relatieve meevaller komt doordat meetresultaten anders uitpakten dan de voorspellingen van het computermodel.
Voorzitter Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) zegt zijn hart vast te houden voor de combinatie van de komende versoepelingen en oplopende besmettingscijfers en ic-bezetting.
"Ik begrijp de roep uit de samenleving om versoepeling, maar aan de andere kant schrok ik afgelopen vrijdag toen ik de verwachtingen van de modelleurs van het RIVM zag. Dan blijkt dat we de ic-capaciteit weer met 35 procent moeten opschalen naar 1350 bedden", aldus Gommers. Hij reageert daarmee op de constatering van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat sprake is van een "derde golf" van coronabesmettingen. "Met versoepelingen en meer besmettingen komt code zwart met de maximum-capaciteit van 1700 ic-bedden weer in zicht en daar wil ik niet heen."
De totale bezetting op de afdelingen voor intensieve zorg is met 18 gestegen naar 1018 bedden. Op de ic's liggen nu 538 Covid-patiënten (23 minder dan maandag) en 480 non-Covid-patiënten ( 41 meer dan maandag).
Gommers zegt de roep om versoepeling steeds luider te horen, maar zelf te redeneren vanuit zijn verantwoordelijkheid voor de intensive care. "Ik merk het in de reacties, ik merk het aan mijn kinderen. De cijfers op de ic lijken stabiel te zijn en dan wordt er ineens getwijfeld aan het nut van de lockdown, er is veel onzekerheid. Wat dat betreft is het een duivels dilemma of je nu wel of niet moet versoepelen. Ik begrijp ook de mensen die het zat zijn, die het gevoel hebben dat het zo niet langer kan doorgaan. Er heeft op dit moment in mijn ogen niemand gelijk."
Er zijn geen coronabesmettingen geweest tijdens het eerste proefevenement van Fieldlab. Het gaat daarbij om een congres dat op maandag 15 februari werd gehouden in het Beatrix Theater in Utrecht. Later werd wel bekend dat er tijdens het evenement een medewerker met corona rondliep.
Volgens een woordvoerder is het "vrijwel zeker" dat de vrouw niet tijdens het experiment besmet is geraakt. "Zij is de zaterdag voor het evenement nog negatief getest en moet dus daarna besmet zijn geraakt, waarschijnlijk dus zaterdagavond of zondag. De medewerker kreeg na het evenement in het Utrechtse Beatrix Theater klachten, liet zich testen en kreeg een positieve uitslag."
Fieldlab is een gezamenlijk initiatief van zowel de zakelijke als de publieksevenementensector en de overheid.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) spreekt nu van een "derde golf" van coronabesmettingen. De term valt twee keer in het nieuwsbericht over de laatste weekcijfers, waarin het instituut dinsdag een toename in de besmettingen van 19 procent rapporteerde.
"Omdat het grootste gedeelte van de bevolking nog niet gevaccineerd is, is het van groot belang om besmettingen zo veel mogelijk te voorkomen en deze derde golf zo laag mogelijk te houden", schrijft het RIVM. Het is voor zover bekend de eerste keer dat die term valt in de officiële weekberichten van de instantie, die een belangrijke rol speelt in de bestrijding van de pandemie.
Die derde golf had al veel hoger kunnen zijn, stelt het RIVM. De strenge maatregelen hebben de verspreiding van het virus flink afgeremd. Het zo laag mogelijk houden van het aantal besmettingen "kan alleen als een versoepeling met grote voorzichtigheid en stapje-voor-stapje gaat", waarschuwt het instituut.
De avondklok wordt in principe verlengd tot maandag 15 maart. Een week eerder neemt het kabinet een nieuw besluit over de maatregel, melden ingewijden dinsdag. Mogelijk wordt het straatverbod dan weer verlengd, afhankelijk van de coronasituatie op dat moment.
Premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge zullen dat volgens de bronnen dinsdagavond bekendmaken. De avondklok is sinds zaterdag 23 januari van kracht. Mensen mogen dan tussen 21.00 en 04.30 uur niet zonder geldige reden niet op straat zijn.
In alle leeftijdsgroepen zijn de afgelopen week meer coronabesmettingen aan het licht gekomen. Procentueel is de stijging het hoogst onder kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Ondanks die toename komen besmettingen onder jonge kinderen nog altijd het minst voor. Jongvolwassenen, van 18 tot en met 24 jaar, raken nog steeds het vaakst besmet, zo maken de laatste weekcijfers van het RIVM duidelijk.
Afgelopen week ondergingen 25.831 kinderen van 0 tot 12 jaar een coronatest, ruim 10.000 meer dan een week eerder. Van de kinderen die al een uitslag kregen, bleek 8,6 procent het virus bij zich te dragen. Dat zou voor de hele geteste groep neerkomen op 2221 kinderen. Dat zijn 42 procent meer gevallen dan een week eerder in de jongste leeftijdscategorie aan het licht kwamen. Toen werd dus wel beduidend minder getest.
De periode van afnemende coronabesmettingen die eind december werd ingezet, is nu echt ten einde. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) registreerde in de afgelopen week 29.977 positieve testresultaten, 19 procent meer dan de week daarvoor. De cijfers verschijnen slechts enkele uren voordat het kabinet naar verwachting diverse versoepelingen van de coronamaatregelen zal bekendmaken.
Het RIVM stelt vast dat Nederland in "een kwetsbare positie" zit. "Bij te snelle versoepelingen zal het aantal besmettingen, en daarmee het aantal ziekenhuisopnames, weer toenemen", waarschuwt het instituut.
In de afgelopen week hebben 263.291 mensen zich laten testen op het virus, liefst 38 procent meer dan een week eerder. Van die mensen kreeg 9,8 procent een positief testresultaat. Een week eerder was 11,5 procent van alle testen positief. De toename was relatief het grootst onder kinderen van 0 tot en met 12 jaar. "Dit hangt mogelijk samen met de heropening van de basisscholen en kinderdagverblijven twee weken eerder, in combinatie met het verscherpte testbeleid: ook bij lichte klachten moeten deze kinderen zich laten testen", verklaart het RIVM. In absolute aantallen telt de jongste leeftijdsgroep wel nog altijd het laagste aantal coronabesmettingen.
Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is afgelopen etmaal iets toegenomen. Volgens het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) zijn momenteel 1917 mensen met Covid-19 opgenomen, 9 meer dan maandag.
Van deze patiënten zijn er 538 zo ziek dat ze op de intensive care liggen. Dat zijn er wel 23 minder dan een dag eerder. Op de ic's schommelt het aantal coronapatiënten al een aantal weken tussen de 500 en 550. Op verpleegafdelingen liggen nu 1379 coronapatiënten, 32 meer dan maandag.
Het coördinatiecentrum heeft afgelopen etmaal 15 patiënten naar een andere regio verplaatst, onder wie 5 ic-patiënten.
Volgens het LCPS zijn de Covid-ziekenhuisbezetting en het aantal nieuwe opnames relatief stabiel vergeleken met een week geleden. "Vorige week steeg het gemiddeld aantal dagelijkse opnames licht. Het is te vroeg om deze ontwikkeling te duiden als een trendbreuk ten opzichte van eerdere weken of als het gevolg van het verder opkomen van de Britse Covid-variant", aldus het centrum in een toelichting.
Branchevereniging ANBOS is blij dat de schoonheidsspecialisten weer open mogen. Voorzitter Jantine van 't Klooster ging daar al wel vanuit, maar noemt het toch een enorme opluchting. "Het belangrijkste is dat mensen weer door kunnen en er weer perspectief is. Dit is zo'n last die van onze schouders valt."
Van 't Klooster hekelt wel de manier waarop ondernemers vooral via de media moeten horen of ze wel of niet aan de slag mogen. "De kappers wisten het vorige week al, maar wij zitten al de hele dag in onzekerheid. Het is een heel onzekere, zeer gespannen periode in onze branche. Mensen begonnen echt de hoop te verliezen."
ANBOS zegt dat het al langer volgens hygiëneprotocollen werkt die vorig jaar zijn ontwikkeld en voorziet dan ook geen problemen om veilig en verantwoord open te kunnen gaan. Volgens de vereniging werken schoonheidsspecialisten een-op-een en op afspraak, met een registratieplicht en in aparte behandelruimtes.
Tussen maandagochtend en dinsdagochtend zijn 3846 positieve coronatesten geregistreerd. Dat zijn er minder dan het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen dat op 4282 ligt, blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Ook vergeleken met maandag (4201) en zondag (4693) turfde het instituut minder positieve tests. Het RIVM waarschuwde eerder voor toenemende besmettingscijfers doordat steeds meer mensen de oprukkende Britse variant van het coronavirus oplopen.
Het aantal gemelde sterfgevallen door Covid-19 steeg afgelopen etmaal met 94. Dat wil niet zeggen dat al die mensen in een periode van 24 uur zijn overleden. Sterfgevallen worden soms pas na een tijdje doorgegeven. Maandag werden 32 overlijdens geregistreerd.
Amsterdam brengt het er opnieuw het slechtst vanaf, met 220 nieuwe coronabesmettingen afgelopen etmaal. In Rotterdam testten 138 inwoners positief en in Den Haag 72. Almere en Eindhoven volgden met respectievelijk 71 en 66 nieuwe positieve tests.
De periode van afnemende coronabesmettingen die eind december werd ingezet, is nu echt ten einde. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) registreerde in de afgelopen week 29.977 positieve testresultaten, 19 procent meer dan de week daarvoor. De cijfers verschijnen slechts enkele uren voordat het kabinet naar verwachting diverse versoepelingen van de coronamaatregelen zal bekendmaken.
Het RIVM stelt vast dat Nederland in "een kwetsbare positie" zit. "Bij te snelle versoepelingen zal het aantal besmettingen, en daarmee het aantal ziekenhuisopnames, weer toenemen", waarschuwt het instituut.
In de afgelopen week hebben 263.291 mensen zich laten testen op het virus, liefst 38 procent meer dan een week eerder. Van die mensen kreeg 9,8 procent een positief testresultaat. Een week eerder was 11,5 procent van alle testen positief. De toename was relatief het grootst onder kinderen van 0 tot 12 jaar. "Dit hangt mogelijk samen met de heropening van de basisscholen en kinderdagverblijven twee weken eerder, in combinatie met het verscherpte testbeleid: ook bij lichte klachten moeten deze kinderen zich laten testen", verklaart het RIVM. In absolute aantallen telt de jongste leeftijdsgroep wel nog altijd het laagste aantal coronabesmettingen.
Kappers, schoonheidsspecialisten, nagelstylisten, massagesalons mogen vanaf volgende week dinsdag weer opstarten. Dat melden ingewijden naar aanleiding van berichtgeving van de NOS. Het gaat om de meeste contactberoepen, met uitzondering van sekswerkers.
De meest betrokken ministers hebben dit dinsdag besloten in crisisoverleg. Dinsdagavond zullen premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge de versoepelingen bekendmaken.
Eerder was al duidelijk geworden dat de middelbare scholen weer open gaan vanaf volgende week.
Met het draaiboek dat is opgesteld voor een 'code zwart'-scenario in de ic-zorg loopt Nederland voor op omringende landen. Dat zeiden diverse experts die betrokken waren bij de totstandkoming van het draaiboek, dinsdag in gesprek met de Tweede Kamer.
Het draaiboek is bedoeld voor een moment waarop de druk door coronapatiënten op de ic's zo hoog is, dat op basis van niet-medische criteria moet worden bepaald wie er een plekje krijgt.
Als artsen voor zo'n keuze worden gesteld, wordt er gekeken wie het kortst op de ic zou komen te liggen, en of iemand in de zorg werkt en veelvuldig onbeschermd in contact is geweest met coronapatiënten. Als derde criterium geldt de zogenoemde 'intergenerationele solidariteit', waarmee wordt bedoeld hoeveel levensfases iemand al heeft doorlopen. Daarbij wordt gekeken naar leeftijdsgroepen van 20 jaar: 0-20, 20-40, 40-60, enzovoort. Ten slotte, als al deze aspecten zijn doorlopen, kan er nog worden geloot.
In de afweging spelen criteria zoals bijvoorbeeld iemands maatschappelijke positie, fysieke en mentale beperkingen, sociale status, en "eigen schuld" geen rol, aldus de experts.
Alle experts benadrukten het belang van het draaiboek, zodat in dit scenario overal in Nederland dezelfde keuzes worden gemaakt. In buurlanden is dat niet het geval. In bijvoorbeeld België kan het per ziekenhuis verschillen hoe een keuze wordt gemaakt, legt voorzitter van artsenfederatie KNMG René Héman uit. "Dat willen we niet hier."
Strandtenthouders hopen dinsdagavond tijdens de persconferentie van het kabinet te horen dat er op de terrassen weer bediend mag worden. Dat laat de Nederlandse Vereniging Strandexploitanten Noordzee Strand (NSVN) weten. Volgens de vereniging zijn de strandtenthouders er klaar voor om weer open te gaan. "Dit frustreert, dat er nog niks kan. Er moet juist gekeken worden naar wat wel kan", zegt een woordvoerder.
Normaal gesproken begint het strandtentenseizoen begin maart. De vereniging zegt geen signalen te hebben ontvangen van strandtenthouders die ondanks de verplichte sluiting van de horeca toch willen opengaan. Dat zeggen sommige winkeliers wel te gaan doen, meldde winkeliersvereniging INretail eerder.
Volgens een woordvoerder van de NSVN is het allerbelangrijkste voor strandtenthouders perspectief. "Zoals 1 april of 1 mei weer open kunnen, zodat de ondernemers weten waar ze naartoe werken." Hij noemt de situatie uitzichtloos en zegt dat de maatregelen om coronaproof open te zijn, zoals in de zomer vorig jaar, nog steeds goed zijn. "Ik zou niet weten wat er nog meer bedacht moet worden." Klanten moesten zich toen onder andere registreren als ze ergens een drankje of hapje wilden.
In Nederland staan 340 strandpaviljoens. Ongeveer de helft daarvan mag er permanent staan en het hele jaar open zijn, de rest is seizoensgebonden. Vanwege de verplichte sluiting van de horeca in maart 2020 konden eigenaars van tijdelijke strandpaviljoens gebruik maken van een winterregeling waarin ze hun strandtent in de winter konden laten staan. Dat scheelde de eigenaars in de kosten voor afbouw en opslag. Dat deden zo'n 140 paviljoens.
Rijschoolhouders zijn dinsdag met ongeveer honderd auto's en een handjevol motoren bij een evenementenhal in Rijswijk samengekomen om te protesteren tegen de coronamaatregelen en te pleiten voor een snelle herstart van de rijlessen. Directeur Alexander Pechtold (53) van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) sprak de rijschoolhouders toe. Pechtold zei dat hij ze een hart onder de riem wilde steken en dat hij begrip heeft voor de moeilijke situatie waarin ze zitten.
Pechtold zei dat de rijschoolhouders met hun actie duidelijk maken "dat het water ze aan de lippen staat". Door de coronamaatregelen heeft het CBR grote achterstanden opgelopen bij de praktijkexamens voor het motor- en brommerrijbewijs. Pechtold zei dat het CBR de komende tijd honderd examinatoren extra wil aantrekken om de achterstanden weg te werken.
Verder riep hij de rijschoolhouders op om met hun leerlingen goed te overleggen en te bespreken of ze al toe zijn aan hun rijexamen. Hij legde uit dat het belangrijk is dat het percentage geslaagden omhoog gaat. Dat helpt bij het wegwerken van de achterstanden.
Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot nu toe 65 meldingen van overlijden na inenting met coronavaccins binnengekregen. Dat zijn er 30 meer vergeleken met een week geleden. Volgens de organisatie gaat het om 55 ouderen van 80 jaar en ouder en 10 ouderen tussen de 65 en 79 jaar.
Lees hier meer
Winkeliers in heel Nederland bereiden zich voor om hoe dan ook hun winkels te heropenen. Dat hoort winkeliersvereniging INretail. Dat zal begin maart gebeuren als de huidige lockdown nog niet afgelopen is. "We horen het in heel Nederland, van Zeeland tot Friesland, tot in Limburg", zegt een woordvoerder van INretail.
De huidige lockdown loopt tot en met 2 maart, het kabinet geeft dinsdagavond weer een persconferentie over de coronamaatregelen. INretail noemt het willen openen van de winkels begrijpelijk, maar zegt ondernemers hier niet toe aan te zetten. Winkeliers die tegen de door de overheid verplichte sluiting in toch open gaan, kunnen een boete krijgen van 4000 euro.
Een winkeliersvereniging in het Drentse dorp Klazienaveen heeft inmiddels aangekondigd op 2 maart de deuren te openen. Aan deze vereniging zijn 140 winkeliers verbonden. "Ik begrijp de ondernemers die met hun rug tegen de muur staan. Ze zijn alles al kwijt, ze hebben niets te verliezen", benadrukt de zegsman. "Dit is wat er gebeurt als je perspectief verliest. Ik zie overal ondernemers wanhopig contact zoeken met burgemeesters. Die enorme machteloze situatie wordt overal in Nederland gevoeld."
INretail bepleit al langer dat de winkels open moeten. "Er zijn nu 56.000 winkeldeuren dicht. Dan hebben we het over 700 miljoen euro omzet per week. Dat zijn 300.000 banen, waarvan 50.000 op de tocht staan." Op dit moment mogen winkeliers van niet-essentiële winkels alleen bestellingen laten ophalen door klanten.
Ondernemersorganisatie VNO-NCW zegt overigens soortgelijke geluiden te horen van ondernemers die open willen gaan, maar kon nog niet aangeven of er ook echt acties plaatsvinden en op welke schaal.
De campagne Herstel-NL gaat door. Dat meldt voorzitter Robin Fransman van het initiatief om Nederland met een alternatieve aanpak uit de corona-lockdown te krijgen.
Volgens Fransman is Herstel-NL "de afgelopen 24 uur door politiek Den Haag onder grote druk gezet de campagne te staken tot na de verkiezingen. De boodschap die we kregen is dat we de politiek in de weg zitten. Ook hebben individuele initiatiefnemers van Herstel-NL veel kritiek over zich heen gekregen, vanwege onze oproep een ander coronabeleid te voeren. Daarnaast zijn we weggezet als activistisch, ondanks dat we een goed doordachte aanpak, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, hebben voorgesteld."
Dit heeft volgens hem geleid tot het vertrek van enkele initiatiefnemers. Maandagavond stapten onder anderen hoogleraar en Rabobank-prominent Barbara Baarsma en voormalig CPB-directeur Coen Teulings uit Herstel-NL. Zij gaven daar zelf geen reden voor.
Fransman: "Wij vinden dat jammer, maar respecteren uiteraard hun keuze. Deze ontwikkelingen laten ons zien dat we met ons plan en onze campagne een gevoelige snaar raken. Onze campagne gaat dus door, en ook onze handreiking naar beleidsmakers om serieus over ons plan te praten blijft staan."
Uit welke hoek de politieke druk zou zijn gekomen, kan een woordvoerder van Herstel-NL niet zeggen, maar hij vermoedt dat het 'kringen rond het kabinet of de coalitiepartijen' zijn. De voorzitter is in elk geval niet benaderd, zegt hij.
Herstel-NL wil kwetsbare mensen afzonderen, zodat de 'gezonde' mensen weer van alles kunnen doen. "Mensen gewoon weer aan het werk, kwetsbaren werken of vanuit huis of gaan tijdelijk in de ziektewet." De groep bepleit per 1 maart een einde aan de avondklok en de lockdown, en winkels, horeca, scholen en cultuurinstellingen moeten dan weer open.
Via een crowdfundingsactie is intussen ruim 186.000 euro opgehaald om de campagne te financieren. Die bestaat onder meer uit radiospotjes en billboards in diverse steden.
In het Sint Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in Amersfoort zijn 22 bewoners overleden die positief waren getest op corona. Aan het begin van de uitbraak telde het huis voor ouderen met dementie 106 bewoners.
Op 15 februari meldde het verpleeghuis dat er een uitbraak van corona was. Op dat moment waren 70 bewoners positief getest en waren er twee overleden. Onder het personeel bleef het aantal besmettingen beperkt. De uitbraak vond plaats kort nadat in het verpleeghuis een eerste vaccinatieronde was geweest.
"Wij kunnen niet met zekerheid vaststellen in hoeverre de overlijdens een direct gevolg zijn van de coronabesmetting, omdat het om een zeer kwetsbare doelgroep gaat met veel onderliggend lijden. We zien wel een hoger aantal overlijdens dan gebruikelijk", laat het verpleeghuis weten op de website.
Inmiddels is het aantal besmettingen onder de bewoners teruggelopen van 70 naar 37. Er zijn 22 bewoners overleden, daarnaast zijn 19 bewoners hersteld die eerder positief waren getest.
"Deze situatie trekt een enorme wissel op de bewoners, hun naasten en natuurlijk op onze medewerkers. We leven erg met iedereen mee en doen er alles aan om hen zoveel mogelijk te ondersteunen", zegt Evelien Bongers van de raad van bestuur van Beweging 3.0. Dat is de organisatie waar het Sint Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis onder valt.
Naar verwachting komt het kabinet dinsdagavond met voorzichtige versoepelingen van enkele coronamaatregelen. Zo kunnen middelbare scholieren waarschijnlijk weer deels naar school. Mogelijk mogen ook kappers weer open en komt er wat meer ruimte om te winkelen. Ook kijkt het kabinet of jongeren weer buiten kunnen sporten, zeggen ingewijden.
Medewerkers van de GGD Brabant-Zuidoost hebben vorige week in Eindhoven twee kankerpatiënten ingeënt tegen corona zonder dat ze recht op een vaccinatie hadden. Het gaat om een 78-jarige man die in maart een chemokuur krijgt en een jongere man die binnenkort wordt geopereerd. Beiden smeekten om een vaccin en werden uiteindelijk aan een prik geholpen, meldt het AD.
Directeur Ellis Jeurissen van de GGD Brabant-Zuidoost heeft haar medewerkers opnieuw geïnstrueerd dit niet te doen. "Mijn medewerkers hebben wel honderd mensen aan de poort weggestuurd, omdat ze geen afspraak hadden. Deze twee zijn geholpen, vanuit goede bedoelingen. We hebben het ze vergeven. Ik heb zelf in een ander soort schrijnende situatie ook wel eens een uitzondering gemaakt. En toch: dit kan niet en mag niet. Als ik toesta dat medewerkers op de vaccinatiestraat zelf gaan uitmaken wie een prik krijgt, dan komen ze in een spagaat terecht."
Ook de voorzitter van de GGD, Mariënne van Dongen, benadrukt dat de GGD alleen een uitvoeringsinstantie is en dus niet zelf beslist wie wel of niet wordt gevaccineerd. Het ministerie van VWS bepaalt wie wordt geprikt, maar dat ging volgens de krant niet in op de vraag of kankerpatiënten voorrang moeten krijgen.
Voor de tweede week op rij is het wekelijkse aantal coronabesmettingen toegenomen. De stijging is iets sterker dan die van vorige week. Het precieze aantal volgt dinsdag in de wekelijkse berekening van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
De hoeveelheid positieve tests per week daalde sinds eind december bijna twee maanden lang. Het RIVM kreeg destijds nog 82.340 meldingen van positieve tests in zeven dagen tijd. Dat zakte in februari ruim onder de 30.000 besmettingen. Vorige week kwam een einde aan de dalende trend toen het aantal besmettingen voor het eerst in acht weken tijd hoger lag dan de week daarvoor.
Steeds meer mensen lopen de Britse variant van het virus op, meldde het RIVM. Bij ongeveer twee op de drie besmettingen die nu worden vastgesteld, gaat het om de Britse mutatie van het virus, schat het instituut. Het RIVM dacht eerder dat dit punt begin februari al was bereikt. Uit analyse van monsters bleek het tempo waarin de gemuteerde versie oprukte echter iets lager te liggen.
De ijzel en gladheid van vorige week maandag hebben mogelijk ook een rol gespeeld. De GGD sloot alle teststraten voor enkele uren, waardoor 14.000 afspraken werden verzet.
Vorige week lag het weekcijfer op 25.229 positieve tests, wat neerkomt op 3604 besmettingen per dag. In de afgelopen zes dagen zijn er 26.166 positieve tests gemeld bij het RIVM, gemiddeld 4361 per dag.
In de weekcijfers meldt het RIVM dinsdag ook hoeveel coronapatiënten afgelopen week zijn opgenomen in ziekenhuizen (vorige week 1120, van wie 191 op de intensive care) en hoeveel sterfgevallen zijn gemeld (vorige week 423). Het reproductiegetal klom vorige week naar 0,96. Dat getal geeft aan hoe snel het virus zich verspreidt onder de bevolking.
De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) wil dat het kabinet ook studenten van hogescholen en universiteiten uitzicht biedt op versoepelingen van de coronamaatregelen. "Studenten van hogescholen en universiteiten vallen bij bosjes neer, maar daar trekt het kabinet zich niks van aan. De hogescholen en universiteiten blijven namelijk dicht zonder enig perspectief", zegt LSVb-vicevoorzitter Freya Chiappino.
Ze wijst erop dat volgens de laatste berichten de regering dinsdag aankondigt dat het voortgezet onderwijs meer ruimte krijgt en leerlingen gemiddeld anderhalve dag naar school kunnen. Ook mbo-studenten mogen waarschijnlijk een dag in de week klassikaal lessen volgen, maar hogescholen en universiteiten vallen volgens de studentenvakbond constant net buiten de boot. Chiappino: "Er wordt verwacht dat studenten zich wel redden, maar de rek begint er uit te raken. Ze worden opgezogen in hun laptop en verdrinken in eenzaamheid. Studenten mogen niet meer de dupe zijn van deze crisis. Het hoger onderwijs heeft dringend perspectief nodig."
De LSVb vraagt zich af waarom het hoger onderwijs nu buiten wordt gesloten, terwijl het geen groot coronarisico zou vormen en het mentale welzijn van studenten onder immense druk staat. "Studenten hebben met verschillende initiatieven bewezen dat ze op een verantwoorde manier met de maatregelen om kunnen gaan. Geef ze daarom ook de ademruimte die ze nodig hebben. Veiligheid staat in alle gevallen voorop", aldus LSVb-vicevoorzitter.
De studentenvakbond vraagt zich af hoe lang dit nog door kan gaan. De huidige generatie jongeren staat volgens de bond voor veel grote uitdagingen. Chiappino voorziet een ontwikkelingsachterstand als de druppel die de emmer doet overlopen. "Het opsluiten van jongeren houdt niet lang meer stand. Studenten beginnen hun leven niet alleen met torenhoge studieschulden, maar als we niet oppassen ook met een enorme ontwikkelingsachterstand."
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.