Milieu en Gezondheid
21 apr 2021, 07:05
Nederland gaat weer langzaam open, zo komen een aantal coronamaatregelen te vervallen vanaf woensdag 28 april. Cafés en restaurants mogen vanaf dan weer hun terrassen openen, en winkeliers kunnen weer gasten ontvangen zonder afspraak. De avondklok komt ook te vervallen en mogen we een persoon extra thuis uitnodigen. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.
Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op woensdag: 8.530, dat zijn er 1.682 meer dan op dinsdag
Tussen 13 april en 19 april testte 10,2 procent van de geteste personen positief
Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op woensdag: 2.614, dat zijn er 39 minder dan op dinsdag
Het aantal coronapatiënten op de intensive care op woensdag: 822, dat is er 1 minder dan op dinsdag
Aantal sterfgevallen dat is gemeld op dinsdag: 27, er zijn tot nu toe 16.965 coronadoden geregistreerd
Tot nu toe zijn er naar schatting 4.688.307 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken
De Efteling gaat zaterdag niet open voor het geplande Fieldlab-testevenement. Er hebben zich 'maar' 4.000 belangstellenden aangemeld en dat is te weinig om gedegen onderzoek te doen. Fieldlab rekende op 8.000 geïndosseerde pretparkbezoekers.
"Evenementen moeten worden uitgevoerd met een verhoogd bezoekersaantal", aldus Fieldlab. "Met een aantal van 4.000 bezoekers zou de onbenutte capaciteit van attracties en park veel te groot zijn, voor een reële vergelijking met een normale situatie."
Fons Jurgens, algemeen directeur van De Efteling, denkt dat alle ophef rond de inmiddels afgeblazen 538 Oranjedag in Breda heeft geleid tot het lage aantal aanmeldingen voor het testevenement in het pretpark.
Als mensen die volledig zijn gevaccineerd tegen corona elkaar ontmoeten, is het niet nodig dat ze afstand houden of mondkapjes dragen. Dat stelt het ECDC, de Europese evenknie van gezondheidsdienst RIVM. Het EU-centrum heeft een nieuwe richtlijn opgesteld waarmee landen "kunnen overwegen" om dit soort maatregelen te versoepelen. Ook bij een ontmoeting tussen jongeren of mensen van middelbare leeftijd waarbij de één wel volledig is ingeënt en de ander niet kan de anderhalve meterregel overboord, aldus het ECDC. Dat geldt niet voor mensen die een verhoogd risico lopen op ernstige ziekte door het coronavirus, benadrukt het Europese centrum voor ziektepreventie en -bestrijding.
Reizigersvereniging Rover heeft de afgelopen drie weken 200 meldingen over volle treinen ontvangen, dat is 30 procent meer dan over de hele maand maart. Reizigers klagen vooral over treintrajecten waar de NS vanwege de coronacrisis met minder treinen is gaan rijden.
Het toegenomen aantal meldingen komt doordat meer mensen met de trein gaan. In de maart ging 30 procent van het 'normale' aantal reizigers met de trein, nu is dat al opgelopen tot 40 procent. "Sinds mensen mogen winkelen op afspraak en de scholen weer open zijn is het drukker in de trein", aldus Rover-directeur Freek bos.
Een groot deel van de klachten gaat over de intercity’s tussen Roermond en Eindhoven, Den Haag en Rotterdam, en Gouda en Amersfoort. Daarnaast krijgt de reizigersvereniging meldingen over drukke sprinters tussen Uitgeest en Amsterdam Centraal. Ook heeft de NS volgens Rover op een aantal plekken kortere treinen dan normaal ingezet.
De reizigersvereniging hoopt dat de vervoerder weer meer treinen gaat inzetten nu er verdere versoepelingen zijn aangekondigd. Ook pleit Rover ervoor om langere treinen in te zetten. "Veel reizigers melden dat ze geen anderhalve meter afstand kunnen houden en zich daarom niet veilig voelen" zegt Bos.
treinen
De gemeente Steenwijkerland neemt maatregelen tegen drukte in Giethoorn. Vanaf Koningsdag worden wegen langs de bekende dorpsgracht voor de rest van het toeristische seizoengesloten voor fietsers. Op die manier krijgen wandelaars meer ruimte.
Het was vorige zomer meermaals onmogelijk voor bezoekers om voldoende afstand te houden in het toeristische plaatsje, omdat het er veel te druk was. De gemeente neemt eventueel extra maatregelen als dat vanwege drukte nodig is, aldus een woordvoerder.
Steenwijkerland in de Kop van Overijssel bestaat uit tientallen kleine en grotere kernen. Het gebied is een populaire vakantiebestemming in Nederland. De gemeente heeft daarom in meer plaatsen maatregelen genomen, zodat fietsers en wandelaars elkaar niet in de weg zitten. Zo wordt op verschillende plekken eenrichtingsverkeer voor fietsers ingesteld.
giethoorn
De grote steden treffen voorbereidingen voor de versoepelingen die op 28 april van kracht worden, zoals het opengaan van de terrassen tot 18.00 uur en het zonder afspraak bezoeken van winkels. Een woordvoerder van de gemeente Utrecht zegt dat daarbij ook het draaiboek wordt bekeken dat vorige zomer werd gebruikt bij het toezien op de coronamaatregelen.
"Het is nog afwachten wat er gebeurt, maar je kan je voorstellen dat er verkeersregelaars worden ingezet en voor looproutes wordt gezorgd zodat het makkelijker is 1,5 meter afstand te houden", aldus de woordvoerder. Verder voert Utrecht een 'reshuffle' door bij de handhaving. Koppels van handhavers die nu nog worden ingezet tijdens de avondklok kunnen straks elders worden ingezet. De avondklok wordt immers afgeschaft.
Een woordvoerder van de gemeente Den Haag zegt dat het overgrote deel van de mensen zich aan de coronaregels houdt. Daarnaast heeft Den Haag een systeem van crowdcontrol. Om de paar uur wordt gekeken op welke plek er veel mensen zijn en of er dan maatregelen nodig zijn, zoals het sturen van handhavers of verkeersregelaars.
De gemeente Rotterdam noemt de aangekondigde versoepelingen "een eerste stap naar meer ruimte in de openbare ruimte". Een woordvoerster zegt dat de meeste mensen zich aan de maatregelen houden en dat met ondernemers afspraken worden gemaakt, "zodat handhaving op goede wijze kan worden ingezet".
Amsterdam laat weten na de versoepeling locaties waar drukte wordt verwacht te monitoren. "Als er aanleiding toe is, dan kunnen mensen door hosts of handhavers worden aangesproken. Verder is het gebruikelijk dat we social media en tekstkarren inzetten om bewoners en bezoekers te wijzen op drukte en de coronaregels", zegt de woordvoerster van burgemeester Femke Halsema. Terrassen op pleinen en stoepen mogen met een vergunning worden verruimd, net als vorig jaar. Wie daar al een vergunning voor had, hoeft die niet opnieuw aan te vragen.
Ouderenorganisatie ANBO vindt het teleurstellend dat veel verpleeghuizen de coronaregels nog maar mondjesmaat hebben versoepeld, ondanks de hoge vaccinatiegraad. "De verpleeghuizen moeten weer open, om de eenzaamheid van bewoners te doorbreken na een jaar corona", aldus de organisatie naar aanleiding van onderzoek door de Universiteit Maastricht en het Radboudumc in Nijmegen.
De universiteiten concluderen dat nog maar weinig verpleeghuizen de laatste tijd versoepelingen hebben doorgevoerd. In de meeste verzorgingshuizen is minimaal 80 procent van de bewoners ingeënt tegen het coronavirus en ongeveer 60 tot 70 procent van het personeel. De onderzoekers zeggen dat het versoepelen van bezoekersregelingen goed zou zijn voor het welzijn van de bewoners.
"Er zijn instellingen waar nog altijd maar één vaste bezoeker per dag mag komen, in andere zijn kleinkinderen nog niet welkom of mogen de bewoners het verpleeghuis niet uit om op bezoek te gaan", aldus de ANBO.
Het risico dat gevaccineerde ouderen nu nog ernstig ziek worden door corona is volgens de seniorenorganisatie klein. "Daarom vindt ANBO dat er meer aandacht moet komen voor het welzijn van de ouderen. Verpleeghuisbewoners zitten in de laatste fase van hun leven, waarin kwaliteit van leven voorop moet staan. Contact met naasten is voor deze ouderen enorm belangrijk."
ANBO pleitte er begin maart al voor om snel meer versoepelingen door te voeren in de verpleeghuizen.
Een woordvoerder van branchevereniging van zorgorganisaties ActiZ kon woensdag niet inhoudelijk reageren op het onderzoek van de universiteiten.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft tussen dinsdagochtend en woensdagochtend 8530 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat zijn er 1682 meer dan dinsdag, toen 6848 positieve tests werden gemeld. Aanvankelijk berichtte het RIVM dinsdag 6871 over nieuwe gevallen, maar dat aantal werd iets naar beneden bijgesteld.
Het aantal coronagevallen is op woensdagen vaak wat hoger dan op andere dagen. Het nieuw gemelde aantal is lastig te vergelijken met dezelfde dag een week geleden. Toen werden 5456 gemeld, maar dat lage aantal kwam door een technische storing bij de GGD'en. De volgende dag werden de niet doorgegeven gevallen alsnog gemeld.
Het RIVM heeft in de afgelopen zeven dagen 57.003 positieve testresultaten geregistreerd. Dat komt neer op gemiddeld 8143 nieuwe gevallen per dag.
In Amsterdam gelden geen speciale veiligheidsmaatregelen op Koningsdag, aanstaande dinsdag. Volgens burgemeester Femke Halsema geldt op die dag hetzelfde handhavingsregime als momenteel van kracht is, omdat de aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen pas een dag later ingaan.
Tijdens een gemeenteraadsvergadering zei Halsema: "Er geldt op Koningsdag nog het regime dat we op dit moment hebben, en dat zal hetzelfde zijn als op alle andere dagen, waarbij wij vanuit het gezag bezig zijn dit zo grondig mogelijk voor te bereiden. Er zijn scenario’s gemaakt. Het gewone handelingskader geldt ten aanzien van de horeca en ten aanzien van particulieren, waarbij er met name op exces gehandhaafd wordt in de parken en op andere plekken."
'Op exces handhaven' legde de burgemeester vervolgens uit: "Op het moment dat mensen de coronaregels overtreden dan worden ze gewaarschuwd en ze worden nogmaals gewaarschuwd. Op het moment dat het ofwel heel erg hardnekkig wordt of om hele grote groepen gaat, dan noemen we het een exces en wordt er beboet of kan er in het uiterste geval een last onder dwangsom worden opgelegd. Ons doel is niet, is ook nooit geweest, om zo veel mogelijk boetes te verzamelen. De handhaving is erop gericht de mensen te verleiden en zo nodig te forceren om zich te voegen naar de Covid-regels."
Halsema wees erop dat er niet mag worden gefeest en ook spullen verkopen op vrijmarkten is niet toegestaan. Ze belooft zo veel mogelijk informatie te zullen verspreiden over wat er wel en niet mag, niet alleen onder Amsterdammers maar ook naar mensen van buiten, "door hen heel vroeg al te wijzen op risico’s die er zijn van samenkomsten in de stad".
Normaal is Amsterdam op Koningsdag een grote trekpleister voor honderdduizenden Nederlanders, met vrijmarkten, feesten en optredens. Door corona zit dat er dit jaar, net als vorig jaar, niet in. D66-fractieleider Reinier van Dantzig sprak de hoop uit dat "Amsterdammers met z'n tweeën in bescheidenheid, in een oranje cirkel waar geen alcoholverbod geldt, een klein oranjepilsje kunnen drinken."
Halsema wilde tijdens deze raadsvergadering niets zeggen over Ajax, dat komende zondag kampioen kan worden. "Ajax zou ik niet willen jinxen", zei ze grappend. Eerder liet de burgemeester op AT5 weten dat ze zich wel degelijk zorgen maakt over de risico's van spontane kampioensfeesten en vroeg ze de Amsterdammers, "hoe blij we ook zijn" eraan te blijven denken dat het coronavirus nog rondwaart.
Na drie dagen van stijgingen is het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen woensdag iets gedaald. In totaal zijn nu 2614 patiënten met Covid-19 opgenomen, 39 minder dan dinsdag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Van deze mensen liggen er 822 op de intensive care, één minder dan de voorgaande dag. Het is wel de vijfde dag op rij dat er meer dan 800 Covid-patiënten op de ic's liggen.
Op de verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten af met 38 tot 1792.
Anderhalve meter afstand houden van andere mensen is niet altijd mogelijk in het openbaar vervoer, zegt koepelorganisatie Openbaar Vervoer Nederland (OVNL). Volgens de organisatie is ook nooit afgesproken dat dit verplicht is. OVNL zegt dit na kritiek vanuit het OMT op de drukte in sommige bussen en treinen.
"Anderhalve meter afstand is nooit haalbaar geweest in het openbaar vervoer. Daarom waren wij de eerste sector waar de mondkapjesplicht is ingegaan", aldus voorzitter van OVNL Pedro Peters. In juni 2020 werd in overleg met de regering besloten dat in het openbaar vervoer mondkapjes verplicht werden, omdat er niet altijd voldoende afstand kan worden gehouden.
"De verschillende vervoerders doen hun uiterste best om reizigers te helpen om drukte te mijden. Denk bijvoorbeeld aan spreidingsafspraken met onderwijsinstellingen, de oproep om buiten de spits te reizen en de inzet van druktemelders in de verschillende reisplanners", zegt Peters.
Artis verplaatst de vierde dag dat de Amsterdamse dierentuin open mag als proefuitje in de serie 'Testen voor toegang'. De dierentuin zou op zondag 25 april nog een keer open gaan voor publiek, maar dat wordt nu vrijdag 30 april.
Tot de verplaatsing is besloten omdat in het weekend van 25 en 26 april erg veel proeflocaties open zijn en er niet genoeg testcapaciteit is om de verwachte vraag aan te kunnen, laat Artis weten. Het besluit is genomen in overleg met de rijksoverheid.
Belangstellenden kunnen vanaf donderdag een tijdslot reserveren. Er is plaats voor 5000 bezoekers.
Artis was ook al open van vrijdag 16 tot en met zondag 18 april. Daar kwamen in totaal 11.000 mensen op af, vooral op zaterdag en zondag.
De eerste prikken in Nederland met het coronavaccin van farmaceut Janssen zijn woensdag gezet in het Leidse museum Boerhaave. Vijf ggz-medewerkers kregen de prik in het wetenschapsmuseum, onder toeziend oog van zorgminister Hugo de Jonge en burgemeester van Leiden Henri Lenferink.
Babette Engelsman, medewerkster van GGZ Rivierduinen, was de eerste die in Leiden de prik kreeg. "We hebben de prik echt wel nodig voor het werk, wij moeten soms gewoon dichtbij komen", zei Engelsman. De Jonge zei dat met het "zetten van het eerste Nederlandse vaccin op Nederlandse bodem een mijlpaal is bereikt". Dinsdagavond werd duidelijk dat Nederland met het Janssen-vaccin gaat vaccineren, na het advies van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) dat de voordelen van het middel opwegen tegen de kleine kans op de bijwerking van trombose en een lager aantal bloedplaatjes. Nederland kreeg vorige week een kleine 80.000 doses van het vaccin binnen. In eerste instantie is het vaccin toebedeeld aan ziekenhuismedewerkers met direct patiëntcontact en patiënten en medewerkers van ggz-instellingen.
Ruim 4,7 miljoen mensen hebben dinsdagavond om 19.00 uur naar de coronapersconferentie gekeken van demissionair premier Mark Rutte en zorgminister Hugo de Jonge. NPO 1, RTL 4 en SBS6 zonden de persconferentie uit. Daarin kondigden Rutte en De Jonge enkele versoepelingen aan.
De vorige coronapersconferentie van 13 april trok iets meer dan 4 miljoen kijkers. De persconferentie van eind april vorig jaar blijft vooralsnog de best bekeken uitzending met 7,8 miljoen kijkers.
Weinig verpleeghuizen hebben de laatste tijd versoepelingen doorgevoerd, ondanks de hoge vaccinatiegraad. Dat melden de universiteiten van Nijmegen en Maastricht op basis van onderzoek bij 76 verpleeghuizen, die al bijna een jaar lang worden gevolgd.
In de meeste verzorgingshuizen is minimaal 80 procent van de bewoners ingeënt tegen het coronavirus en ongeveer 60 tot 70 procent van het personeel. De onderzoekers zeggen dat het versoepelen van bezoekersregelingen goed zou zijn voor het welzijn van de bewoners.
Veel verpleeghuisbewoners zeggen nu nog te kampen met eenzaamheid, onder meer omdat er zo weinig bezoek welkom is en er verder weinig sociale interactie is. Sommige verpleeghuizen willen volgens de onderzoekers pas soepelere regels invoeren als alle bewoners volledig zijn ingeënt.
Andere verzorgingshuizen hebben nog helemaal geen plan daarvoor gemaakt en een deel vindt dat in de huizen dezelfde regels moeten gelden als in de rest van het land.
Er woedt achter de schermen een felle discussie over de vraag of 60-minners die dat zelf willen, kunnen worden gevaccineerd met AstraZeneca. De Inspectie Gezondheidszorg (IGJ) publiceerde dinsdag op haar website een persbericht. Daarin staat dat artsen een professionele afweging moeten kunnen maken wanneer patiënten om dringende medische redenen vragen het omstreden vaccin toe te dienen, meldt de Volkskrant.
Dat is tegen het advies van de Gezondheidsraad en het besluit van minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) om toediening van AstraZeneca bij 60-minners niet toe te staan. Amper tien minuten na publicatie trok de Inspectie het bericht in, aldus de krant, die het advies heeft ingezien.
Een aantal partijen zou volgens de Inspectie "het bericht nog niet hebben gelezen voor publicatie." Een van hen eiste directe terugtrekking omdat het advies "te ruim geïnterpreteerd" zou kunnen worden. De Inspectie is een onafhankelijke organisatie die valt onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Nederland begint vanaf woensdag met de inentingen met het coronavaccin van Janssen. In de ochtend krijgt een aantal ggz-medewerkers de eerste prik met dit vaccin, in het museum Boerhaave in Leiden. Zorgminister Hugo de Jonge en burgemeester Henri Lenferink zijn daarbij aanwezig.
De Jonge maakte dinsdagavond tijdens de persconferentie bekend dat het vaccineren met Janssen gaat beginnen, na onderzoek van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) naar een zeldzame combinatie van trombose en een lager aantal bloedplaatjes. Volgens het EMA is dat inderdaad een zeer zeldzame bijwerking van het vaccin, maar wegen de voordelen op tegen de nadelen.
Nederland kreeg vorige week een kleine 80.000 doses van het vaccin binnen. In eerste instantie is het vaccin toebedeeld aan ziekenhuismedewerkers met direct patiëntcontact en patiënten en medewerkers van ggz-instellingen. Aanstaande vrijdag en maandag worden de vaccins van Janssen die reeds zijn geleverd uitgereden naar ziekenhuizen en ggz-instellingen.
In de ziekenhuizen zullen ongeveer 39.000 extra medewerkers onder de 60 jaar met direct patiëntcontact worden gevaccineerd. Binnen de intramurale ggz-instellingen wachten nog ruim 40.000 mensen onder de 65 jaar op een vaccinatie.
In de Jaarbeurs in Utrecht wordt vanaf woensdag tot bijna middernacht gevaccineerd tegen corona. De GGD Regio Utrecht onderzoekt daarmee hoe groot de bereidheid is om zich op latere tijdstippen te laten inenten. Dat kon tot nu toe van 08.00 uur tot 20.00 uur, maar wordt verlengd tot 23.45 uur.
De eerste indruk is dat die bereidheid groot is. Dinsdag bleek al dat alle tijdslots tot 's avonds laat voor de hele week waren volgeboekt.
De ruimere openingstijden gelden ook zolang de avondklok nog van kracht is. Omdat vaccinatie een medische ingreep is zijn mensen met een afspraak vrijgesteld van de avondklok. Ze moeten wel een ingevulde eigen verklaring meenemen. Als ze staande worden gehouden na afloop kunnen ze hun vaccinatiebewijs laten zien.
Leerlingen in het voortgezet onderwijs zouden na de meivakantie weer volledig naar school moeten kunnen. Dat hebben de ministers Wouter Koolmees (Sociale Zaken), Wopke Hoekstra (Financiën) en Bas van 't Wout (Economische Zaken) zondag ingebracht in het Catshuisoverleg, zo blijkt uit vrijgegeven vergaderstukken.
Middelbare scholieren krijgen nu nog minstens een dag in de week fysiek onderwijs. Zij zouden volgens de zogenoemde sociaaleconomische trojka weer volledig naar school kunnen als daar de afstandsregel wordt losgelaten. De ministers wijzen erop dat jongeren van 13 tot 17 jaar nergens onderling 1,5 meter afstand hoeven te houden, behalve op school.
Achterstanden die leerlingen nu oplopen, kunnen volgens Koolmees, Hoekstra en Van 't Wout leiden tot permanente schade. Leerlingen halen niet hun niveau, en dat heeft uiteindelijk nadelige gevolgen voor hun baankansen, productiviteit en inkomen, en daarmee de economie. "Dit leidt tot een structureel bbp-verlies van 1,5 procent."
De bewindslieden wijzen er verder op dat jongeren het minst kwetsbaar zijn voor het coronavirus, maar het zwaarst worden geraakt door de maatregelen. Veel jongeren zijn mentaal "aan het eind van hun latijn". Het zou ook daarom niet verantwoord zijn deze groep achter in de rij te zetten als er ruimte is voor versoepelingen.
Burgemeester Paul Depla en de rest van het Bredase college hadden niet verwacht dat er zoveel ophef zou ontstaan rond het Fieldlab-experiment 538 Oranjedag. "Ik had niet gedacht dat er zo'n bom zou ontploffen. Dat hebben we, achteraf gezien, verkeerd ingeschat", zei de burgemeester dinsdagavond tijdens een extra raadsdebat waarin hij zich moest verantwoorden over het evenement. Depla gaf toe dat er in eerste instantie "een gevoel van euforie" was bij het college van B en W dat een dergelijk festijn naar de stad zou komen. Omdat Breda daarmee een bijdrage kon leveren aan de Fieldlab-experimenten waarmee ervaring wordt opgedaan in hoe evenementen op een coronaveilige manier kunnen plaatsvinden. "We waren enthousiast om als gaststad op te treden."
Die euforie verdween volgens de burgemeester al heel snel toen bleek dat lokale horecaondernemers hun woede uitspraken en de komst van de Oranjedag "als een dolksteek in de rug" ervoeren omdat zij al maandenlang gedwongen hun deuren op slot hebben. Die reactie verraste Depla, omdat hij hen al vooraf in vertrouwen had geïnformeerd. "We hebben van tevoren geen negatieve reactie gehad van de horeca."
ANP/Redactie
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.