LIVEBLOG | 'Mensen houden zich te weinig aan beperkingen, risico opleving'

Het is eindelijk zover. Nederland is sinds afgelopen week na een half jaar deels uit de lockdown. Zo mogen we weer uit eten, een filmpje pakken, naar het museum of stomen in de sauna. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.

• Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op maandag: 899, dat zijn er 167 minder dan op zondag

• Op zaterdag 12 juni testte 5,2 procent van de bij de GGD geteste personen positief

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op maandag: 681, dat zijn er 5 meer dan op zondag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op maandag: 263, dat zijn er 2 minder dan op zondag

• Op maandag zijn 3 sterfgevallen gemeld, in totaal zijn er tot nu toe 17.714 coronadoden officieel geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar schatting 12.208.790 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken

Update 21:53 - Bruls: rekening houden met een zomer vol overlast

Nederland moet deze zomer rekening houden met meer overlast. Voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad maakt zich zorgen over de "naweeën van de lockdown". Dat uit zich volgens hem in een enorme drukte in de buitenruimte en illegale feesten. "Mensen hebben een grote behoefte naar buiten te gaan."

Alleen al in zijn stad Nijmegen waren er dit weekeinde meerdere bijeenkomsten in onder meer parken waarop honderden jongeren afkwamen. "Het maandenlange binnen zitten, moet eruit. Daar blijven we nog wel even last van houden", verwacht de burgemeester.

Het aantal overlastklachten nam tijdens de coronacrisis flink toe. Mensen zijn meer thuis, horen meer en kunnen minder hebben. Hij voorspelt dat dit nog wel even zo doorgaat. "Deze zomer is het geven en nemen. Wij moeten accepteren dat mensen, vooral jongeren, behoefte hebben om naar buiten te gaan. Dat gaat overlast geven. Dat wat in toom te houden, vind ik een flinke uitdaging."

Update 21:19 - Reisadvies Malta van geel naar groen

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies voor Malta gewijzigd. Vanaf vandaag is de kleurcode gewijzigd van 'geel' naar 'groen', wat betekent dat reizen mogelijk is, maar er wel een testverplichting geldt.

Alle reizigers van 5 jaar en ouder moeten een negatieve PCR-test laten zien, die bij aankomst op Malta niet ouder mag zijn dan 72 uur. Bij terugkeer naar Nederland is een negatieve test niet nodig en hoeven mensen ook niet in thuisquarantaine te gaan.

Update 18:39 - Theaters en bioscopen blij, maar grootste beperking blijft

Theaters en bioscopen zijn blij dat de versoepelingen van de coronaregels doorgaan en er eerder dan gepland meer mensen in een zaal mogen worden toegelaten. Maar willen de theaters en bioscopen echt baat hebben bij de versoepelingen, dan moet de 1,5 meterregel worden losgelaten, aldus woordvoerders van de twee sectoren.

Maandag werd bekend dat het kabinet de eerstvolgende versoepelingen van de coronamaatregelen op zaterdag 26 juni in plaats van op woensdag 30 juni zou willen doorvoeren. Dat betekent voor de bioscopen en theaters honderd in plaats van vijftig mensen per zaal.

"Vijftig bezoekers per zaal was kostendekkend maar we zijn heel blij dat er nu aanmerkelijk meer mensen naar binnen mogen. Hoe eerder, hoe beter", reageert Gulian Nolthenius van bioscoopkoepel NVBF

Volgens hem hebben vooral de grotere zalen baat bij de versoepelingen. Dan gaat het om zalen met 250 tot 500 stoelen, waarvan er in Nederland ruim honderd zijn. "Maar wil het merendeel van de zalen er wat aan hebben, dan moet de 1,5 meter worden losgelaten", zegt Nolthenius die uitgaat van een totaal van bijna duizend bioscoopzalen.

Ook voor de meeste theaters is de 1,5 meterregel de grootste beperking. De meeste voorstellingen zijn vooralsnog niet rendabel te maken, zegt Boris van der Ham, voorzitter van de Vereniging van Vrije Theaterproducenten. "Sommige kunnen de gok nemen om alvast voorstellingen op te starten in de hoop dat de beperkingen er snel afgaan, maar de meeste zitten met een duivels dilemma." Het blijft volgens hem wachten tot alle beperkingen voorbij zijn.

Update 18:01 - 'Mensen houden zich te weinig aan beperkingen, risico opleving'

Mensen gedragen zich nu alsof de aangekondigde verruiming van de coronamaatregelen van eind juni al is doorgevoerd. En dat daarna de basismaatregelen meteen van tafel zijn, constateren deskundigen in de Tweede Kamer. "De boodschap dat we er nog niet zijn, komt niet aan". De experts waarschuwen daarom voor nieuwe oplevingen van het coronavirus, ook al zijn die kleiner dan de vorige omdat veel mensen al (deels) zijn ingeënt. Ook na vaccinatie kunnen mensen het virus onder de leden hebben.

Dat mensen zich massaal niet meer veel lijken aan te trekken van de beperkingen, ligt onder meer aan de falende risicocommunicatie van de overheid, zegt Alex Burdorf, hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg aan het Erasmus MC in Rotterdam. Die moet en kan veel beter. "We leggen maatregelen uit en dan doen we niks en wachten we af", aldus Burdorf. Maar dat werkt niet, beseft hij, want het gedrag van mensen laat zich niet zo makkelijk sturen. Nederland moet volgens hem "als een speer zoveel mogelijk leren van de afgelopen periode, om te weten hoe de coronamaatregelen hebben gewerkt." Hij vindt dat instanties als RIVM en OMT moeten worden verrijkt met gedragswetenschappelijke inzichten.

Update 17:10 - Museumvereniging verwacht niet veel van versoepelingen

De berichten van maandag over eerdere versoepelingen van de coronamaatregelen doen de Museumvereniging in elk geval nog geen gat in de lucht springen. Ze verwacht er niet zo heel veel van, als ze kijkt naar een eerdere brief aan de Kamer waarin er al over werd gesproken.

"Het ziet ernaar uit dat bij de volgende versoepeling musea de optie gaan hebben om meer mensen binnen te laten, op voorwaarde van toegangstesten. We verwachten dat daarvoor maar weinig animo zal zijn onder het publiek, gezien de meningen over toegangstesten", aldus een woordvoerster. Als mensen zich moeten laten testen, dan wachten ze veelal nog liever even met hun museumbezoekje.

Musea zijn nu open volgens het coronaprotocol, waarbij afstand houden wel maar testen niet aan de orde is, en dat heeft zich volgens de woordvoerster "bewezen als veilig". Testen zijn ook niet nodig om museumbezoek veilig te maken, stelt de museumclub.

Update 16:57 - Afgelopen week bijna 1,7 miljoen mensen geprikt, nieuw record

Bijna 1,7 miljoen Nederlanders hebben vorige week een vaccinatie tegen het coronavirus gekregen. Dat is een nieuw record. Het exacte aantal is 1.667.613. Volgens het ministerie van Volksgezondheid komen er veel vaccinleveringen binnen en zijn er veel mensen beschikbaar om te vaccineren.

Een week geleden meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat in de week ervoor ruim 1,2 miljoen mensen waren gevaccineerd. De verwachting voor vorige week was 1,45 miljoen, maar uiteindelijk zijn er dus nog ruim 200.000 prikken meer gezet.

Update 16:32 - Horeca blij met versoepelingen, maar wil regels helemaal weg

Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) is er "absoluut blij mee" dat het kabinet de voorgestelde volgende versoepelingen van de coronamaatregelen naar voren wil halen. Ook komt het volgens de brancheorganisatie "een heel eind in de goede richting", maar KHN merkt wel "terughoudendheid" bij het kabinet. KHN pleit daarom opnieuw voor het nagenoeg helemaal loslaten van de coronamaatregelen.

De voorgestelde versoepelingen zouden nu niet op dinsdag 30 juni maar op zaterdag 26 juni ingaan. Dan zouden de eindtijd en het maximumaantal bezoekers in de horeca verder verruimd worden. Details daarover zijn nog niet bekend. De huidige eindtijd voor de horeca staat op 22.00 uur. Ook mogen er maximaal maar 50 personen binnen zijn.

Dirk Beljaarts, directeur van KHN, zegt vorige week al in een gesprek met minister Grapperhaus (Justitie & Veiligheid) en staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) te hebben aangegeven dat de maatregelen weg moeten.

"We hebben gepleit voor het loslaten van alle restricties, behalve de 1,5 meter en de mondkapjes, omdat dat zo nu in de wet is geregeld. En we hebben gezegd: laat de samenleving dit oppakken. Grapperhaus en Keijzer zeiden dat ze dat heel graag wilden, maar dat zeggen ze al anderhalf jaar. Ook is alles volgens hen afhankelijk van het epidemiologische beeld." Desondanks denkt Beljaarts dat het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames juist laten zien dat het kabinet nu niet op de rem moet trappen.

Update 15:23 - Minder dan 900 nieuwe coronagevallen

Het aantal nieuwe coronagevallen daalt verder. Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 899 besmettingen vastgesteld. Voor het eerst sinds 10 september vorig jaar zijn er minder dan 900 positieve tests in een etmaal.

Het aantal positieve tests komt voor de tweede dag op rij uit onder de zogeheten signaalwaarde. Dat is het niveau waarop bij een stijging de alarmbellen zouden afgaan. Nu maakt het de weg vrij voor meer versoepelingen. Op zondag meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) iets meer dan 1050 positieve tests.

Update 14:53 - Tilburgse Kermis gaat door met aantal coronamaatregelen

De kermis van Tilburg gaat dit jaar door en vindt plaats van 16 tot en met 25 juli. De gemeente Tilburg meldt dat er waarschijnlijk nog een aantal coronamaatregelen van kracht zullen zijn, maar dat het qua opzet een stuk groter wordt dan de kermis van 2020.

"Kermis is onlosmakelijk verbonden met Tilburg en de kermisliefhebbers", zegt wethouder Rolph Dols in een verklaring. "Een echte Tilburgse Kermis zit er nog niet in, maar op deze manier verwachten we toch een gezellige en veilige kermis te kunnen organiseren. De komende weken gaan we met alle betrokkenen samen invulling geven aan de Vakantiekermis."

Het kermisterrein wordt nog omsloten door hekken, zodat in de gaten kan worden gehouden hoeveel mensen op het terrein zijn. Ook worden de 140 attracties wat verder uit elkaar gezet dan gebruikelijk, zodat mensen onderling 1,5 meter afstand kunnen houden. Bezoekers hoeven niet op het coronavirus te worden getest voor een bezoekje aan de kermis.

De Tilburgse kermis staat bekend als de grootste kermis van de lage landen en trekt jaarlijks duizenden bezoekers. Meestal zijn er ongeveer 240 attracties verspreid over een kermisterrein van 4,5 kilometer.

Update 14:53 - Kabinet wil versoepelingen coronaregels vier dagen vervroegen

Het kabinet wil de eerstvolgende versoepelingen van de coronamaatregelen vier dagen eerder doorvoeren, op zaterdag 26 juni in plaats van dinsdag 30 juni. Dat bevestigen Haagse bronnen na een bericht van de NOS.

Horecagelegenheden mogen dan bijvoorbeeld langer openblijven en meer gasten ontvangen. Ook de regels voor thuisbezoek worden verder versoepeld.

Update 14:31 - Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen opnieuw licht gestegen

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is voor de tweede dag op rij licht gestegen. Momenteel liggen er 681 patiënten met Covid-19 op een ic- of verpleegafdeling, blijkt uit de jongste cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Dat zijn er vijf meer dan zondag. Toen lagen er 676 coronapatiënten in de ziekenhuizen, zaterdag waren dat er nog 672.

Het aantal nieuwe opnames op de verpleegafdelingen is wel op het laagste punt sinds het LCPS begon met het delen van die informatie. 24 nieuwe mensen met een coronabesmetting belandden afgelopen etmaal op een verpleegafdeling. In totaal liggen nu 418 coronapatiënten opgenomen in de klinieken, zeven meer dan zondag. Op de ic's behandelen artsen momenteel 263 coronapatiënten, twee minder dan zondag.

Het aantal opgenomen coronapatiënten is de afgelopen weken rap gedaald. Zo behandelden de ziekenhuizen een maand geleden, op 14 mei, nog 2250 patiënten met Covid-19.

Update 09:56 - Mensen uit 1994 aan de beurt om afspraak voor coronaprik te maken

Mensen die in 1994 zijn geboren, kunnen vanaf maandag een afspraak maken voor vaccinatie tegen het coronavirus. Dat heeft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) laten weten. Het gaat om mensen die nog 26 zijn of dit jaar hun 27e verjaardag al hebben gevierd. Zij krijgen, net als andere twintigers en dertigers, het coronavaccin van Pfizer en BioNTech of dat van Moderna.

De mensen uit 1994 krijgen binnenkort een uitnodigingsbrief, maar kunnen nu al een afspraak maken. Het kan zijn dat sommigen van hen al zijn gevaccineerd omdat ze in de zorg werken of omdat ze een medisch risico lopen en dus voorrang hebben gekregen. Zij kunnen de nieuwe uitnodiging weggooien.

Twee weken geleden konden mensen uit 1979 tot en met 1984 een afspraak maken. Vorige week volgden de mensen uit 1985 tot en met 1993.

De GGD heeft ongeveer 140 vaccinatielocaties geopend waar mensen een prik kunnen krijgen. Het kabinet hoopt dat voor half juli elke volwassene die dat wil een eerste prik heeft gehad. De laatste lichting die daarbij aan de beurt komt, is geboren in 2003. Volgens het coronadashboard van de overheid zijn er tot nu toe ruim 12 miljoen prikken gezet. Daar zitten eerste en tweede prikken bij.

Update 06:56 - Hoop op een Burendag als vanouds in september

Nu er steeds meer versoepelingen zijn van de coronamaatregelen hopen de organisatoren dat Burendag eind september weer als vanouds gevierd kan worden. Voor de zestiende keer organiseren het Oranje Fonds en Douwe Egberts op 25 september Burendag, waarmee ze hopen buurten socialer en veiliger te maken.

In coronatijd is het volgens Sandra Jetten, directeur van het Oranje Fonds, nog duidelijker geworden dat het belangrijk is om mensen in de buurt te hebben waar je op terug kunt vallen. "Al is het maar voor het alom bekende kopje suiker. Als we er allemaal voor elkaar zijn, staat niemand er alleen voor."

Tijdens de vorige editie van Burendag, met 4000 deelnemende buurten, riepen de organisatoren op de dag veilig buiten en met 1,5 meter afstand te vieren. Ook nu benadrukken ze activiteiten te bedenken die voldoen aan de dan geldende coronamaatregelen, zoals een buurtbingo, oud-Hollandse spelletjesdag of samen insectenhotels maken of tuinieren. Wie zijn buren beter wil leren kennen en iets organiseert, kan de activiteit vanaf maandag aanmelden en mogelijk een financiële bijdrage van maximaal 400 euro krijgen.

Update 06:02 - Dienstregeling NS overdag weer op niveau van voor coronacrisis

De NS rijdt vanaf maandag overdag weer dezelfde dienstregeling als voor het begin van de coronacrisis in 2020. Op 5 juli rijden ook alle nachttreinen weer zoals voor de beperkende maatregelen tegen het coronavirus.

De spoorwegen zijn klaar voor het hervatten van de normale dienstregeling, zegt president-directeur van de NS Marjan Rintel. "Een belangrijk moment voor NS na een zware periode waarin we veel hebben moeten vragen van onze reizigers en collega's."

Het aantal reizigers neemt ook steeds meer toe, meldt de NS. Op doordeweekse dagen is de drukte ongeveer 40 procent ten opzichte van 2019. In het weekend is dat 60 procent.

Update 04:24 - Verzekeraars: relatief veel bedrijfsbranden in coronajaar

Hoewel veel bedrijven in 2020 dicht waren en werknemers ook veel thuiswerkten, was het aantal bedrijfsbranden relatief hoog (3617) in vergelijking met voorgaande jaren. Van 2017 tot en met 2019 lag dit aantal gemiddeld op 4079 bedrijfsbranden per jaar. Dat becijfert het Verbond van Verzekeraars, in de maandag verschenen tweede Risicomonitor Bedrijfsbranden. Belangrijkste oorzaken van de branden vorig jaar waren brandstichting, kortsluiting en menselijk handelen.

De meeste branden ontstonden in panden met een industriële functie (30 procent), gevolgd door kantoren (23 procent) en winkels (20 procent). In de provincie Limburg registreerden verzekeraars in 2020 relatief gezien de meeste claims. Gemiddeld woedden daar 4,8 branden per 1000 zakelijke locaties, gevolgd door de provincie Noord-Brabant (4,5) en Overijssel (4,3). De meeste branden in de jaren 2017-2020 ontstonden op doordeweekse dagen, vooral op maandag en donderdag.

De grootste omvang van de schade was bij bedrijven in de agrarische sector (zoals stalbranden) en bedrijven die goederen opslaan. Branden bij dit soort ondernemingen leidden in ongeveer een kwart van de gevallen tot het volledig afbranden van het bedrijfspand. Wat weer veelal uitloopt op het faillissement van de ondernemer.

Update 03:31 - Veiligheidsberaad bespreekt eerste voetbalweekend

De 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen, bespreken maandag in Utrecht hoe het eerste weekend van het EK voetbal is verlopen. Grote schermen bij de horeca zijn verboden, maar het is niet uitgesloten dat buurtbewoners gezamenlijk naar een scherm op straat willen kijken, terwijl er onder meer nog een verbod op groepsvorming is en de verplichte 1,5 meter afstand ook nog steeds geldt.

Vorige week waarschuwden de burgemeesters al dat er tegen excessen zal worden opgetreden. Maar ze sluiten ook niet uit dat schermen op straat en bij terrassen tegen het eind van het EK wel gewoon toegestaan zullen zijn.

Justitieminister Ferd Grapperhaus schuift aan bij het overleg in Utrecht. Het Veiligheidsberaad had vorige week donderdag een extra vergadering met hem over de voorwaarden waaronder deze zomer weer evenementen mogelijk zijn. De burgemeesters willen zo snel mogelijk zo duidelijk mogelijke regels, zodat iedereen precies weet waar hij aan toe is.

Update 00:35 - Met versoepelingen stijgt aantal inbraken weer enorm

Het inbrekersgilde is weer op pad gegaan. Na maanden van spectaculaire dalingen lijken de criminelen met een inhaalslag bezig te zijn. Politie en verzekeraar Interpolis zien ineens weer forse stijgingen van het aantal diefstallen vanuit de woning, schrijft De Telegraaf.

Sinds de versoepelingen rondom corona nam het aantal inbraken in een kleine twee maanden met 36 procent toe. Waren het er in week 15 (12-18 april) nog 258, in week 22 (31 mei-6 juni) was dat al gestegen tot 351 per week, zo blijkt volgens de krant uit berekeningen van de InbraakBarometer.

"Als de trend doorzet, dan wordt het alleen maar erger en gaan we langzaamaan naar het aantal woninginbraken van voor de coronapandemie", voorziet Sybren van der Velden, projectleider woninginbraak van de Nationale Politie.

De InbraakBarometer van verzekeraar Interpolis toont dat niet overal in ons land criminelen weer actief zijn. "Met name de provincie Utrecht springt er met een stijging van maar liefst 182 procent uit. Ook in Limburg (84 procent) en Overijssel (83 procent) zijn de cijfers zorgwekkend", constateert Youri van der Avoird van de verzekeraar.

Hart van Nederland/ANP