LIVEBLOG | De Jonge: wegvallen Janssen zou zes weken vertraging opleveren

Het kabinet heeft de versoepelingen, zoals het afschaffen van de avondklok, ten minste één week uitgesteld en dus blijft Nederland nog zeker tot en met 27 april in de huidige lockdown. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.

• Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op woensdag: 5.503, dat zijn er 1265 minder dan op maandag

• Tussen 6 april en 12 april testte 9,6 procent van de geteste personen positief, de week ervoor was dit 9,7 procent

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op woensdag: 2.499, dat zijn er 55 minder dan op dinsdag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op woensdag: 784, dat zijn er tien minder dan op dinsdag

• Aantal sterfgevallen dat is gemeld op dinsdag: 28, er zijn tot nu toe 16.848 coronadoden geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar schatting 3.900.464 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken

Update 22:53 - Blok: blijf Afghanistan ook na NAVO-terugtrekking steunen

Afghanistan moet ook na de terugtrekking van NAVO-troepen en het Amerikaanse leger ondersteuning krijgen, zodat de behaalde veiligheidswinst van de afgelopen twintig jaar niet verloren gaat. Dat zei demissionair buitenlandminister Stef Blok woensdag tijdens de extra ingelaste bijeenkomst van de NAVO-Raad, blijkt uit een verslag.

De minister zei dat Afghanistan na twintig jaar NAVO-aanwezigheid geen uitvalsbasis meer is voor internationaal terrorisme. Landen moeten hier "aandacht" voor houden, benadrukte Blok.

Steun voor de vredesonderhandelingen in het land is daarvoor van groot belang, zegt hij. Een vredesovereenkomst is de beste manier om blijvende vrede en stabiliteit in Afghanistan te bereiken, aldus de minister.

De Verenigde Staten en de NAVO willen voor 11 september al hun troepen uit het land hebben teruggetrokken. Rond 1 mei begint de operatie om te vertrekken. Nederland stuurt 80 extra militairen naar Afghanistan om de terugtrekkende troepen te beveiligen. Demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie) schreef dinsdag aan de Tweede Kamer dat het "geweldsniveau van de Taliban zorgelijk hoog" is.

Update 21:49 - Horeca Utrecht tevreden over 'ouderwets lol maken' in kroeg

De eerste testdag in de vijf Utrechtse cafés die ook de komende drie dagen open mogen, is voorspoedig verlopen. Dat zegt woensdag Pieter Honing van de lokale afdeling van Koninklijke Horeca Nederland. "Mensen zijn dolblij dat zij weer ouderwets mogen lol maken in een café. De eigenaren en het bedienend personeel zijn blij dat zij hun werk kunnen doen."

De horecazaken in de binnenstad krijgen enthousiaste reacties terug van gasten, veelal jonge mensen. Een handjevol deelnemers is niet komen opdagen. Maar dat leverde vooral gejuich op. Gasten die al aanwezig waren, konden hierdoor langer blijven zitten. Drie kroegtijgers moesten noodgedwongen afhaken, omdat zij positief waren getest op corona. Ook een medewerker kon niet aan de slag om een positieve corona-uitslag.

De drieduizend deelnemers hebben zich vooraf laten testen. Mensen kunnen zich na een aantal dagen opnieuw laten controleren. Per tijdslot van twee uur mogen hooguit vijftig mensen naar binnen. Zij krijgen een plekje aan een tafel. Als zij naar het toilet willen, moet een mondkapje op. Onderzoekers houden in de gaten hoe de gasten en het personeel zich gedragen. De horeca wil met de proef aantonen dat de cafés coronaveilig open kunnen.

Voor de klanten staat vaak een ding voorop. Al is de dag nog maar net begonnen, een drankje kan altijd. Een serveerster is blij dat ze weer mensen kan bedienen. "Ik ben pas echt gelukkig als ik straks weer volle bladen met bier mag rondbrengen", zegt ze, terwijl zij grapt dat ze het werk nog niet is verleerd.

Honing is blij dat er weer wat leven in de horeca is. "Een bruisende binnenstad is veel leuker. Lekker het leven vieren."

Update 18:25 - De Jonge: wegvallen Janssen zou zes weken vertraging opleveren

Als het nieuwe coronavaccin van Janssen helemaal niet kan worden gebruikt, dan kan dat leiden tot een vertraging van zes weken in de vaccinatieplanning van het ministerie van Volksgezondheid. Zorgminister Hugo de Jonge zei dat in een toelichting op zijn besluit om Janssen niet te laten toedienen voordat er meer informatie is over ernstige bijwerkingen.

De minister gaat er overigens niet van uit dat Janssen helemaal wegvalt. "Ik ga ervan uit dat we het breed kunnen inzetten, hooguit met een doelgroepbeperking. Laten we niet hyperventilerend in de kroonluchter hangen. Eerst de feiten en transparant zijn."

Tegelijk noemt De Jonge het mooi nieuws dat Nederland en de Europese Unie eerder vaccins van Pfizer geleverd krijgen. "Het gaat om 2 miljoen doses. Nu is het een keer eerder meer en dat is fantastisch." Deze levering is niet meegenomen in de berekende vertraging van zes weken.

De Jonge wil pas met de toediening van Janssen beginnen nadat het Europese geneesmiddelenbureau EMA met meer informatie komt over mogelijk ernstige bijwerkingen. Het gaat om een zeldzame vorm van trombose, zoals ook het geval is bij het vaccin AstraZeneca. Tegelijk zegt de Europese toezichthouder dat de voordelen van het vaccin opwegen tegen de nadelen van eventuele bijwerkingen.

De minister wil desondanks toch eerst uitstel. Hij voegt zich daarin naar een advies van de fabrikant van Janssen van woensdag om het middel voorlopig nog niet te gebruiken.

Volgens De Jonge is op de lange termijn de bereidheid van mensen om zich te laten inenten "bepalend voor de snelheid waarmee we de crisis achter ons kunnen laten". De Jonge denkt dat de bereidheid een deuk kan oplopen "als we de leverancier negeren. Dus we wachten de feiten af voor volgende week. We maken ons niet op voorhand zorgen."

Update 17:56 - NU'91: uitstel Janssen-vaccinaties weer tegenslag zorgmedewerkers

"Dit is weer een tegenslag in het vaccinatiebeleid", zegt vakbondsman Michel van Erp van NU’91, een organisatie voor zorgprofessionals. Hij reageert op het nieuws dat minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) wacht met prikken met het vaccin van Janssen totdat er meer bekend is over de veiligheid ervan.

"Deze vaccins zouden met spoed ingezet worden voor verpleegkundigen in de ziekenhuizen, die nog steeds voor een groot deel ongevaccineerd hun werk moeten doen. Er moet nu daadkracht worden getoond en er moet direct een besluit worden genomen om met Pfizer en Moderna zo snel mogelijk deze groepen te gaan vaccineren", aldus Van Erp.

Dat is volgens hem heel belangrijk, om de druk van de zorg af te halen. "Het is niet meer te doen, het water staat mensen aan de lippen. We kunnen nu niet weer met een verhaal aankomen: jullie zullen weer moeten wachten. Dat gaat ten koste van de zorg", vertelt de vakbondsman.

Volgens hem is de situatie in ziekenhuizen nu veel erger dan een jaar geleden. "Mensen hebben zoveel gegeven van zichzelf het afgelopen jaar, dat houdt gewoon op. Ze trekken dit psychisch en lichamelijk niet meer. Ik krijg dagelijks berichtjes van mensen op ic-afdelingen en Covid-afdelingen, de tranen schieten in je ogen als je dat ziet. Mensen zijn gewoon aan het einde van hun Latijn".

Update 17:21 - Coronadashboard meldt vier miljoenste coronaprik

Het ministerie van Volksgezondheid schat dat tot nu toe iets meer dan vier miljoen coronaprikken zijn gezet. Het gaat om eerste inentingen en herhaalprikken bij elkaar. Het geschatte aantal op het coronadashboard staat nu op 4.020.836.

Het ministerie paste de berekeningen op het dashboard dinsdag aan. Daardoor steeg het totaalaantal prikken in één dag van 3,2 miljoen naar 3,9 miljoen. Sinds afgelopen zaterdag was het cijfer niet meer bijgewerkt, terwijl er wel twee volle dagen is geprikt. Ook waren de vaccinaties met AstraZeneca al tien dagen niet bijgewerkt, terwijl 60-plussers die wel kregen. Bovendien werd er tot nu toe van uitgegaan dat huisartsen zo’n 5 procent van de vaccins verspilden. De overheid zegt nu dat die aanname veel te ruim is en gaat daarom met terugwerkende kracht uit van een verspilling van 1 procent.

Tot en met zondag hadden ongeveer 3 miljoen mensen hun eerste prik gekregen. Van hen hadden ruim 800.000 ook de tweede inenting achter de rug. Deze week zouden 757.719 mensen worden gevaccineerd. Volgens het dashboard krijgt elke halve seconde iemand een prik.

Update 17:14 - FNV Zorg: uitstel Janssen-vaccin is nieuwe teleurstelling

Dat het Janssen-vaccin voorlopig niet wordt toegediend in Nederland is een nieuwe teleurstelling, zegt Elise Merlijn, bestuurder FNV Zorg & Welzijn. "Zorgmedewerkers en vooral ziekenhuismedewerkers zouden versneld met dit vaccin ingeënt worden. Heel vervelend dat zij nu nog langer moeten wachten", aldus Merlijn. Zorgminister Hugo de Jonge moet volgens haar "nog beter zijn best gaan doen" om snel een alternatief te vinden.

De FNV-bestuurder wijst erop dat mensen in ziekenhuizen nog altijd onder zware druk werken. "Vanwege het hoge ziekteverzuim moeten niet-gevaccineerde collega's bijspringen. Zij hoopten op betere tijden maar er is nog steeds geen uitzicht op vaccinatie. Ze moeten met spoed ingeënt worden om hun werk te kunnen doen en de zorg te laten continueren", zegt Merlijn. Volgens haar wachten nog 35.000 zorgmedewerkers op vaccinatie.

Minister de Jonge liet woensdag weten dat er voorlopig niet met het Janssen-vaccin wordt geprikt omdat hij eerst meer wil weten over mogelijke ernstige bijwerkingen.

Update 16:00 - NCTV: coronamaatregelen mogelijk 'trigger' gewelddadige eenling

De huidige coronacrisis kan leiden tot meer polarisatie en een toename van radicalisering, extremisme, openbare ordeverstoringen en bedreigingen van bijvoorbeeld politici en journalisten. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) noemt dit mogelijke risico’s op (langere) termijn.

Met name voor gewelddadige eenlingen kunnen de nog altijd aanhoudende coronamaatregelen een trigger zijn, aldus de NCTV in de woensdag verschenen analyse De verschillende gezichten van de coronaprotesten. Volgens de NCTV zijn binnen de protesten van afgelopen jaar "relatief weinig gedragingen als extremistisch geduid", maar dat neemt niet weg dat er wel degelijk zorgen bestaan.

"In het afgelopen ‘coronajaar’ is in Nederland sprake van wisselwerking tussen een activistische bovenlaag die in de openbare ruimte demonstreert en een radicale onderstroom die ageert tegen de coronamaatregelen." Hierdoor is volgens de NCTV "een context ontstaan waarbinnen de drempel om tot extremistische gedragingen te komen" is verlaagd. Deze radicale onderstroom met wantrouwen in de richting van de overheid, leidt volgens de coördinator soms tot openbare ordeverstoringen, intimidatie, bedreigingen of vernielingen. "Bovendien is het gevaar onvoorspelbaar: er gaat een veiligheidsrisico uit van potentieel gevaarlijke eenlingen die tot actie kunnen overgaan."

De NCTV signaleert ook dat er behalve die radicale onderstroom een "diverse en vasthoudende bovenlaag" is met hoofdzakelijk gevolgen voor de openbare orde. "De vasthoudendheid, intensiteit en verharding van de protesten wijken in deze periode af van de voorgaande decennia." Dat heeft alles te maken met de ongekend vergaande maatregelen die momenteel gelden in verband met de coronacrisis.

"Verharding vindt op meerdere manieren plaats. Zo krijgen protesten grimmige trekken wanneer de radicale online-uitingen en complotconstructies doorklinken." Maar ook kunnen volgens de NCTV vreedzaam bedoelde protestacties een aanzuigende werking hebben op meer militante personen en groepen. "Protesten lijken steeds vaker door relzoekers te worden aangegrepen ter ‘legitimering’ om te rellen."

Overigens komt de grootste dreiging voor een terroristische aanslag volgens de NCTV nog altijd uit jihadistische hoek. De dreiging lijkt vorig jaar iets afgenomen in vergelijking met eerdere jaren. Het dreigingsniveau blijft op 3 van de 5 staan, dat wil zeggen dat de kans op een aanslag in Nederland aanzienlijk en voorstelbaar is.

Update 15:51 - Overgebleven vaccins naar ziekenhuis- en teststraatmedewerkers

Om verspilling te voorkomen, moeten GGD'en coronavaccins die aan het einde van de dag overblijven, aan medewerkers van de vaccinatielocatie, ziekenhuispersoneel en teststraatmedewerkers geven, schrijft zorgminister Hugo de Jonge in een Kamerbrief. Eerder kwamen ook mensen uit een medische risicogroep nog in aanmerking voor een overgebleven vaccin.

Als GGD'en coronavaccins over hebben, moeten ze die eerst aan prikkers zelf of aan andere medewerkers op een GGD-vaccinatielocatie geven. Ook in de nieuwe richtlijn komen die groepen als eerste aan de beurt. In de oude situatie kwamen daarna medische risicogroepen in aanmerking, zoals mensen met morbide obesitas of met andere specifieke aandoeningen. De Jonge schrijft nu dat het vaccin dat overblijft na het prikken van vaccinatiemedewerkers van de GGD'en gegeven kan worden aan "nader gedefinieerde doelgroepen, zoals bijvoorbeeld ziekenhuispersoneel, GGD-teststraatmedewerkers."

Een woordvoerster van het ministerie laat weten dat ziekenhuispersoneel in de nieuwe situatie voorrang krijgt, omdat de druk op de zorg momenteel hoog is. GGD-teststraatmedewerkers krijgen voorrang omdat zij veel met coronapatiënten in aanraking komen.

Brancheorganisatie GGD GHOR Nederland laat weten dat het aantal vaccins dat dagelijks overblijft "op één hand te tellen" is. GGD Noord-Limburg had tot dusver als enige genoeg vaccin over om ook mensen uit de medische risicogroep te prikken. Het ging daar volgens een woordvoerster niet om grote aantallen. Ze zegt dat de organisatie zich nu aanpast aan de nieuwe opdracht. "Als de richtlijnen wijzigen, dan veranderen wij mee."

Update 15:42 - Advies: laat Janssen-vaccin voorlopig in de opslag liggen

Landen moeten de doses van het Janssen-coronavaccin die ze al hebben gekregen, voorlopig in de opslag laten liggen. Dat is het advies van moederbedrijf Johnson & Johnson, meldt de Europese toezichthouder voor vaccins, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

Nederland kreeg eerder deze week de eerste 80.000 doses van het bedrijf uit Leiden. Die zouden in de loop van de week aan ziekenhuismedewerkers worden toegediend.

Het EMA doet onderzoek naar mogelijke bijwerkingen van het vaccin. De toezichthouder verwacht in de loop van volgende week met een oordeel te komen. Vooralsnog blijft het bureau van mening dat de voordelen van het vaccin groter zijn dan de nadelen. Anders gezegd: het vaccin zal veel meer coronabesmettingen voorkomen dan bijwerkingen opleveren.

Update 15:29 - 5503 nieuwe coronagevallen, gemiddelde daalt

Het aantal nieuwe coronagevallen is flink gedaald. Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend kwamen 5503 meldingen van positieve tests binnen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is aanzienlijk minder dan in de dagen ervoor, maar het is ook behoorlijk weinig voor een woensdag.

In de afgelopen zeven dagen zijn 50.260 positieve tests geregistreerd. Dat komt neer op 7180 nieuwe gevallen per dag. Het is de eerste keer in ongeveer een week dat het gemiddelde daalt.

Den Haag telde de meeste nieuwe gevallen. In de hofstad testten 197 inwoners positief. In Rotterdam kwamen 184 besmettingen aan het licht en in Amsterdam werden 170 coronagevallen vastgesteld. Daarna volgen Dordrecht (120), Eindhoven (104) en Utrecht (97).

Update 15:12 - Opnieuw minder coronapatiënten opgenomen in ziekenhuizen

Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen is afgelopen etmaal verder afgenomen. In totaal zijn nu 2499 patiënten met Covid-19 opgenomen, 55 minder dan dinsdag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Van deze mensen liggen er 784 op de intensive care, tien patiënten minder dan de voorgaande dag. Op de verpleegafdelingen daalde het aantal coronapatiënten met 45 tot 1715.

Dinsdag nam het aantal opgenomen Covid-patiënten ook al af, met 28. De twee dagen daarvoor steeg dit aantal met 91.

"De instroom van Covid-patiënten is in de afgelopen week verder gestegen. Dit leidde tot een stijgende bezetting, zowel op de ic als in de kliniek. In anticipatie op een mogelijke verdere stijging in de komende week, wordt de ic-capaciteit uitgebreid tot 1550 bedden", zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ).

De afgelopen 24 uur zijn 18 mensen overgebracht naar ziekenhuizen in andere delen van het land, van wie vijf op de intensive care. Dat moet de druk op intensive cares en verpleegafdelingen gelijkmatig spreiden.

Update 13:53 - Pfizer/BioNTech levert vervroegd 50 miljoen doses in EU

Het Amerikaans-Duitse farmaceutische bedrijf Pfizer/BioNTech gaat 50 miljoen doses van het Covid-19-vaccin vervroegd leveren. De doses waren bedoeld voor het tweede kwartaal maar door de problemen met vaccins van AstraZeneca en Johnson & Johnson wordt de nood op deze manier enigszins gelenigd, maakt Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in Brussel bekend.

"Dit bewijst weer eens dat Pfizer/BioNTech een betrouwbare leverancier is", aldus Von der Leyen. Ze bevestigde dat het dagelijks EU-bestuur onderhandelt met het bedrijf over de levering van nog eens 1,8 miljard doses.

Update 13:03 - Bioscopen vinden testen voor bezoek onnodig en drempelverhogend

Een negatief testbewijs laten zien voordat je naar de bioscoop gaat, is onnodig, aldus Gulian Nolthenius, directeur van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters. Als dat dan toch een vereiste is, dan moeten de coronatesten volgens hem wel gratis zijn.

Het verplicht stellen van een sneltest zou de drempel voor bioscoopbezoekjes verhogen, omdat het besluit om naar de bioscoop te gaan vaak op het laatste moment wordt genomen. De vereniging pleit daarom voor een geactualiseerd protocol.

"Wij stellen als randvoorwaarde dat de sneltesten voor toegang tot bioscopen en filmtheaters in ieder geval gratis zullen zijn, omdat anders bezoekers deze moeite zeker niet zullen nemen vanwege het sterk opdrijvend effect op de prijs van een bioscoopbezoek", vervolgt Nolthenius. Volgens berekeningen zouden bioscopen in totaal zo'n 275.000 testen per week nodig hebben. Volgens Nolthenius lijkt daar nu niet genoeg capaciteit voor te zijn.

Alle bioscopen moesten half december de deuren sluiten. Afhankelijk van de coronasituatie zouden nu op z'n vroegst vanaf 11 mei onder voorwaarden onder meer theaters, poppodia, bioscopen en musea weer open mogen.

Update 13:00 - Janssen praat met Europa over al geleverd vaccin

Vaccinfabrikant Janssen praat met de Europese Commissie en de Europese geneesmiddelenautoriteit (EMA) om te bepalen wat er met de al geleverde vaccins moet gebeuren. Dat laat een woordvoerder van het bedrijf weten. Janssen is onderdeel van de Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson.

Janssen leverde deze week de eerste van zijn coronavaccins aan diverse Europese landen. Een dag later besloten de Verenigde Staten tijdelijk te stoppen met vaccineren vanwege het risico van trombose dat bij het gebruik van het vaccin kan ontstaan. Het ging om zes gevallen op een totaal van 6,8 miljoen toegediende vaccins.

Daarop besloot Johnson & Johnson uit voorzorg de leveringen aan Europa ook op te schorten en de inentingen bij nog lopende klinische onderzoeken te staken totdat het bedrijf betere informatie bij zijn vaccin kan leveren. Hoe lang dat gaat duren is nog niet duidelijk.

Op berichten van de Italiaanse krant La Stampa dat de Europese Commissie zou overwegen helemaal te stoppen met het gebruik van de vaccins van Johnson & Johnson en die van AstraZeneca willen beide bedrijven niet reageren. Het vaccin van AstraZeneca staat vanwege vergelijkbare bijwerkingen in de aandacht.

Update 12:30 - 'Denemarken stopt met AstraZeneca en schort gebruik Janssen op'

Denemarken stopt na een wekenlange prikpauze nu helemaal met het gebruik van het AstraZeneca-vaccin. Ook wordt het gebruik van het coronavaccin van het Leidse Janssen voorlopig opschort, berichten Deense media. Er zijn zorgen ontstaan over mogelijke zeldzame bijwerkingen door die vaccins.

Update 12:10 - Utrechtse horeca mag weer even een biertje serveren

De bars zijn gevuld, de vloeren gesopt en de kaarsjes branden op tafel. Vijf Utrechtse kroegen staan woensdagochtend te popelen om rond het middaguur open te gaan. Zij doen mee aan de caféproef om te testen hoe mensen zich in de horeca aan de coronaregels houden.

"Dit is weer een stap vooruit voor de horeca", zegt eigenaar Marcel Westerveld van café Hofman. Hij en zijn collega’s zijn erop gebrand om te laten zien dat zij op een coronaveilige manier gasten kunnen ontvangen.

Normaal gesproken staan er in Westervelds zaak mensen aan de bar, lopen mensen door de kroeg om zelf een biertje te halen en zitten gasten dichter op elkaar. Tijdens de proef mag dit niet. Klanten zitten aan tafels op afstand van de ander. Wel kunnen hij en zijn collega's tijdens de vierdaagse proef, als uitzondering, na 20.00 uur een alcoholische borrel schenken.

Update 11:34 - Politiebonden blij met 'uit de lucht gevallen' vaccinatievoorrang

Politiebond ANPV is blij dat ME'ers voorrang krijgen bij de nieuwe vaccinatiestrategie van demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid), hoewel de voorrang uit de lucht komt vallen. "Het werd hoog tijd", zegt vicevoorzitter Hans Schoones, "maar het is niet te volgen wie wel en wie niet gevaccineerd worden".

Dinsdagavond kondigde 'coronaminister' De Jonge in een brief aan de Tweede Kamer aan dat enkele groepen sneller een prik krijgen. Het gaat onder andere om 4000 leden van de Mobiele Eenheid. "Na de rellen in Eindhoven eind januari, zijn er collega's besmet geraakt en zijn er 40 mensen uitgevallen doordat ze in quarantaine moesten. We hebben direct aangegeven bij het ministerie dat je groot risico loopt op capaciteitsproblemen als je wekelijks ingezet wordt bij mensen die tegen de coronamaatregelen zijn en die geen mondkapje dragen of afstand houden", herinnert Schoones zich. "De collega's zijn kwetsbaar als ze niet gevaccineerd worden."

De vier politiebonden hebben gezamenlijk een brief geschreven aan het ministerie, net als de coalitie van veiligheid met daarin 15 bonden, zegt Schoones. "Daarna waren ze 'horendoof', reageerden nergens op." Tot dinsdagavond, toen Schoones om half zes "uit het niets" werd geïnformeerd over het gewijzigd vaccinatiebeleid. "We zijn tevreden dat het nu dan gaat gebeuren, maar: het is nog volledig onduidelijk wanneer de mensen de spuit krijgen."

Politiebond ACP verwacht dat dit binnen een paar dagen op de rails is. "Het gaat nu over de levering van de vaccins", aldus voorzitter Gerrit van de Kamp, die zegt dat de politie intern de logistiek voor de vaccinatie "natuurlijk al zo snel als dat er vaccins zijn" op orde heeft.

Update 10:44 - 'Geen ruimte om markten helemaal te heropenen'

Elke versoepeling leidt tot meer coronabesmettingen en dat laat de huidige situatie niet toe. Daarom kunnen marktkramen die andere artikelen dan levensmiddelen verkopen niet worden toegelaten op markten. Dat zei de advocaat namens de Staat tijdens het kort geding dat de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH) had aangespannen om heropening af te dwingen.

Markten zijn op dit moment alleen open voor kramen die voedingswaren verkopen of essentieel geachte drogisterijwaren. Andere marktkooplieden worden geweerd om coronabesmettingen te voorkomen. Volgens de CVAH zou het om een kleine groep extra kramen gaan en is het oneerlijk dat in supermarkten wel niet-essentiële producten te koop zijn. Mocht de rechter heropening van alle kramen afwijzen, dan vraagt de CVAH om in ieder geval bestellen en afhalen toe te staan. "In Harderwijk en op Urk wordt dit al toegestaan", aldus de marktkooplieden.

Maar de Staat ziet geen ruimte voor versoepelingen en wees op de coronapersconferentie van dinsdagavond. Daaruit bleek dat Nederlanders pas een eerste stap in de versoepelingen van de coronamaatregelen kunnen verwachten als de piek van de derde coronagolf voorbij is. "Het is nog steeds crisis in de ziekenhuizen. De druk op de zorg is sinds de eerste golf nog niet zo hoog geweest", zei de advocaat namens de Staat.

Eerder eisten de zonnestudio's en de detailhandel al heropening. Toen besloot de rechter dat de gedwongen sluitingen maatregelen zijn die de overheid kan nemen. "Sindsdien is de situatie niet veranderd", zei de advocaat namens de Staat tijdens de zitting.

De rechter doet op 28 april uitspraak in de zaak. "Eigenlijk hoop ik dat het over twee weken niet meer nodig is", zei hij, hopende dat de piek van de derde coronagolf dan achter de rug is.

Update 09:36 - 'Ziekenhuizen weken langer overvol bij versoepeling op 21 april'

De ziekenhuizen zouden vier weken langer overvol hebben gelegen met coronapatiënten, als het kabinet alle versoepelingen van de lockdown zou hebben doorgevoerd die het voor volgende week overwoog. Daarvoor waarschuwde het Outbreak Management Team (OMT) in zijn jongste advies.

Het kabinet overwoog onder meer de avondklok op te heffen en het dringende advies voor thuisbezoek te verruimen van een naar twee gasten per dag. Die twee versoepelingen alleen al zouden de piekbezetting in de ziekenhuizen met twee weken verlengen. Daarnaast lagen heropening van de terrassen en verdere verruimingen voor winkeliers op tafel.

Het OMT waarschuwde daarnaast dat al deze versoepelingen de piek in de ziekenhuisbezetting aanzienlijk zouden verhogen. Nu al moeten andere behandelingen worden uitgesteld die eigenlijk niet veel langer kunnen wachten zonder verdere gezondheidsschade.

Het kabinet maakte dinsdagavond bekend dat de meeste versoepelingen minstens een week worden uitgesteld. Wel wil het vasthouden aan het plan om studenten in het hoger onderwijs vanaf 26 april weer fysiek naar college te laten gaan. Ook gaat volgende week onder voorwaarden de buitenschoolse opvang weer open.

Update 09:00 - Braziliaanse variant gaat 49 procent sneller rond, schat OMT

De Braziliaanse variant (P1) van het coronavirus verspreidt zich volgens een schatting van het Outbreak Management Team (OMT) bijna de helft sneller dan de 'klassieke' versie van het virus. Over de exacte hoogte van het reproductiegetal van P1 bestaat nog "grote onzekerheid", benadrukken de deskundigen, maar vooralsnog gaan ze uit van 49 procent meer besmettelijkheid.

De Braziliaanse variant zou daarmee nog besmettelijker zijn dan de Britse variant, die nu goed is voor negen op de tien besmettingen in Nederland. Voor de Britse variant wordt het reproductiegetal, dat weergeeft hoe snel het virus zich verspreidt, 33 procent hoger ingeschat dan voor de oudere virusversie, die erdoor is verdrongen. Mogelijk is de Braziliaanse variant beter bestand tegen vaccins en antistoffen na een eerdere besmetting met het coronavirus. Ook daarover is nog geen zekerheid, maar de variant geldt als "zorgelijk".

In de steekproeven die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) elke week neemt uit positieve coronatesten, is de Braziliaanse variant inmiddels goed voor 1,5 procent van alle besmettingen. Hoe de verspreiding verder zal gaan is ongewis, maar het valt volgens het instituut niet uit te sluiten dat P1 op termijn dominant wordt.

In absolute zin zijn de aantallen klein. In de 790 testmonsters uit de laatste week van maart die tot nog toe zijn onderzocht, dook de Braziliaanse variant P1 twaalf keer op, zo blijkt uit dinsdag gepubliceerde cijfers. Dat komt neer op 1,5 procent. Er zit echter een stijgende lijn in en daarom zal het OMT de ontwikkelingen "nauwgezet monitoren".

In totaal is P1 nu 53 keer aangetroffen in Nederland, in 11 verschillende regio's. In de meeste gevallen bleek geen link met een bekend cluster en was de besmette persoon ook niet recent in Brazilië geweest. "Dit duidt op een al wijd verspreide transmissie van de P1-variant", concludeert het OMT.

Update 08:33 - Corendon en TUI organiseren proefvakantie naar Gran Canaria

De tweede proefvakantie wordt opgezet door Corendon en TUI. Vertrek is begin mei en de bestemming is het zonnige Spaanse eiland Gran Canaria. Vakantiegangers verblijven hier acht dagen all-inclusive in het luxe Riu Gran Canaria hotel. Anders dan de eerste testreis naar Rhodos mogen ze ook hun hotel uit.

Lees hier het hele verhaal

Update 08:30 - Inspectie: 1700 ic-bedden vrijwel zeker niet haalbaar

Verdere uitbreiding van de capaciteit op de intensive care naar 1700 bedden in de strijd tegen het coronavirus is "vrijwel zeker niet haalbaar". Daarvoor waarschuwt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) in een brief aan minister Tamara van Ark (Medische Zorg).

Het zorgsysteem piept en kraakt al onder de huidige opschaling van 1450 naar 1550 bedden. Bestuurders en zorgverleners geven aan dat die operatie "zeer moeilijk" is en gepaard gaat met een "drastische afschaling" van ziekenhuisbehandelingen die eigenlijk binnen zes weken moeten plaatsvinden om verdere gezondheidsschade te voorkomen, aldus hoofdinspecteur Korrie Louwes. Het komt voor dat operaties op de dag zelf moeten worden afgezegd.

Dat een verdere uitbreiding van de ic-capaciteit er hoogstwaarschijnlijk niet in zit "heeft met name te maken met uitval van zorgverleners en beperkte mogelijkheden om zorgverleners meer en anders in te zetten", schrijft Louwes.

Verscheidene ziekenhuisbestuurders waarschuwden al eerder dat de ic-capaciteit niet nog verder kan worden vergroot. Het aantal bedden dat tijdens de eerste golf in het voorjaar van 2020 beschikbaar was, zou nu niet meer haalbaar zijn door het hoge ziekteverzuim.

Update 08:08 - Bezorgd OMT pleit voor andere regels bij proefevenementen

Het Outbreak Management Team (OMT) is bezorgd over de vele proefevenementen die de overheid de komende weken toestaat en pleit voor aanpassingen. Zo zou de sneltest die bezoekers vooraf moeten doen hooguit 24 uur geldig moeten zijn, in plaats van de huidige 40 uur, vinden de gezondheidsdeskundigen. Ook een tweede test, na afloop van het evenement, kan de "potentieel negatieve effecten" verkleinen.

Na een negatieve sneltest mogen mensen tal van evenementen bezoeken. Het OMT voorziet daardoor een toename van het aantal coronabesmettingen door de pilots, want volledige zekerheid geeft zo'n test niet. Ze merken in hun laatste advies ook op dat de evenementen "de uitstraling kunnen hebben dat de epidemiologische situatie verdere versoepelingen mogelijk maakt". En dat is onterecht, want de piek in het aantal coronabesmettingen moet nog komen, aldus het OMT. "Een juiste communicatie is essentieel."

De deskundigen wijzen erop dat in totaal zo'n 200.000 deelnemers worden verwacht bij de evenementen, die door heel Nederland worden gehouden in de cultuur-, sport- en recreatiesector. Zowel de samenkomst van grotere groepen als de reisbewegingen naar alle evenementen toe leveren risico's op. Als het puur zou gaan om onderzoek naar de mogelijkheden "zouden maximaal 10 goed geselecteerde en voorbereide events voldoende moeten zijn", vindt het OMT.

Als ook nog de groepsgrootte tijdens de evenementen verder wordt beperkt, is het na besmettingen beter mogelijk om bron- en contactonderzoek te doen, schrijven de deskundigen. Verder wijzen ze erop dat "aanvullende risico's" ontstaan doordat kinderen onder de 12 jaar volgens de huidige regeling geen test hoeven te doen.

Ondanks de testen en andere voorzorgsmaatregelen voorzien de adviseurs van het kabinet dat het totale aantal coronabesmettingen in april 0,6 procent tot 1 procent hoger zal uitvallen door de pilots. Uiteindelijk zal dat ook leiden tot meer ziekenhuisopnames. Het OMT laat de kans op zogeheten superspreading events, met heel veel gelijktijdige infecties, in de schattingen nog buiten beschouwing.

Update 08:00 - Minder kijkers voor coronapersconferentie Rutte en De Jonge

Ruim 4 miljoen mensen stemden dinsdagavond af op de coronapersconferentie van demissionair premier Mark Rutte en demissionair coronaminister Hugo de Jonge. Dat zijn er een stuk minder dan bij de vorige persconferentie over de coronamaatregelen, op 23 maart. Toen keken ruim 5 miljoen mensen.

Ook de persconferenties van Rutte en De Jonge in de weken daarvoor werden beter bekeken. Zo trok de persconferentie op 8 maart 5,5 miljoen kijkers en die op 23 februari bijna 6,5 miljoen kijkers. De coronapersconferentie van eind april vorig jaar werd het beste bekeken, destijds zaten er 7,8 miljoen mensen voor de buis.

Zoals gebruikelijk keken ook dinsdag de meeste mensen, zo'n 2,6 miljoen, naar de persconferentie op NPO 1. Ongeveer 1,1 miljoen mensen zagen Rutte en De Jonge via RTL 4 en 428.000 via SBS6, meldt Stichting KijkOnderzoek.

De persconferentie op NPO 1 was dinsdag het best bekeken programma van de dag. Daarop volgden het NOS Journaal van 20.00 uur (2,2 miljoen, NPO 1) en De Vooravond (1,5 miljoen, NPO 1).

Update 06:00 - De Jonge gaat effecten uitstel tweede prik verder onderzoeken

Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) wil verder uitzoeken wat het oplevert als de tweede prik van Pfizer en Moderna uitgesteld wordt. Nu zitten er nog respectievelijk zes en vier weken tussen de eerste en tweede prik van deze vaccins, maar de Gezondheidsraad adviseerde dat dit mogelijk ook naar twaalf weken kan. Dan zouden al eerder mensen hun eerste prik kunnen krijgen.

Het adviesorgaan temperde zelf al wel gelijk de verwachtingen van deze te nemen maatregel. Mogelijk scheelt het een tot vijf ziekenhuisopnames per dag, maar dit eerste effect is pas vanaf eind mei merkbaar. Op de kortere termijn zal het de druk op de zorg dus niet verlichten.

Pas als er veel tweede prikken gepland staan, zal het effect groter zijn. Nu worden voornamelijk nog eerste prikken gezet. Het advies van de Gezondheidsraad was geen aanbeveling, maar eerder een optie om "in overweging" te nemen.

De Jonge denkt dat het afzeggen of uitstellen van al geplande tweede prikken de vaccinatiebereidheid geen goed zal doen. Het zou nu vooral voor 70-plussers opgaan, omdat vooral die groep al in aanmerking komt voor een tweede prik. Bovendien zou het teveel werk zijn qua uitvoering, omdat 1,4 miljoen afspraken verzet moeten worden. "Ik wil niet tornen aan reeds gemaakte afspraken", aldus De Jonge.

Verder vindt hij het "niet aantrekkelijk" voor jongeren om de tweede prik uit te stellen, aangezien zij daardoor pas laat volledig beschermd zijn. "We moeten de geringe voordelen van het uitstellen van de tweede prik dus opwegen tegen de nadelen die het heeft", schrijft De Jonge. Hij wil er "zo snel mogelijk" op terugkomen.

Update 06:00 - Kabinet: levering zelftests aan scholen start volgende week

Scholen in het basis en voortgezet onderwijs krijgen vanaf maandag coronazelftests geleverd voor hun personeel. Het kabinet wil vanaf 3 mei de zelftests ook beschikbaar maken gaan maken voor medewerkers in de kinderopvang, schrijft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) aan de Tweede Kamer.

De zogeheten antigeentest wordt nu alleen nog in teststraten gebruikt. De uitkomst ervan komt een stuk sneller dan bij een PCR-test, maar is ook minder gevoelig. Net als bij de PCR-test wordt met een wattenstaafje slijm uit de neus en keel afgenomen.

De overheid wil dat onderwijspersoneel in het primair, voortgezet en het speciaal onderwijs straks twee keer per week preventief een zelftest kunnen doen. Ook mensen die op een kinderopvang werken die in hetzelfde gebouw als de school zit, komen in aanmerking voor een test. De Jonge denkt dat door zelftesten eerder besmettingen kunnen worden opgespoord bij mensen die geen klachten hebben.

De minister wil dat pedagogisch medewerkers die op de kinderopvang buiten de schoolmuren werken vanaf halverwege mei toegang krijgen tot zelftests. Het kabinet onderzoekt nog of de gastouderopvang ook de antigeentests kan krijgen.

De leveringen van zelftests voor leerlingen en personeel in het hoger onderwijs en het MBO komen begin mei op gang, verwacht De Jonge.

Update 06:00 - Deel GGZ, ambassademedewerkers en ME krijgen eerder prik

In de vaccinatiestrategie krijgen enkele groepen sneller een prik. Het gaat onder meer om ongeveer 13.000 personen die beschermd wonen in de GGZ, 2200 GGZ-patiënten in "kleinschalige wooninitiatieven", leden van de Mobiele Eenheid en medewerkers van ambassades en Consulaten-Generaal. Van die laatste groep krijgen ook familieleden eerder een vaccin.

Dat schrijft demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) in een brief aan de Tweede Kamer. Wanneer deze groepen hun eerste prik kunnen krijgen, is nog niet bekend.

In de GGZ krijgt men een mRNA-vaccin, zoals Pfizer of Moderna. Mensen die niet mobiel zijn, kunnen gevaccineerd worden door mobiele vaccinatieteams.

Het is nog niet bekend welk vaccin de Mobiele Eenheid krijgt. Volgens De Jonge zijn ME'ers schaars, terwijl ze wel nodig zijn voor het handhaven van de veiligheid op straat tijdens mogelijke onrusten. Besmettingen en quarantaine leiden gelijk tot inzetproblemen, aldus de minister.

Nederlanders die voor een ambassade, Consulaat-Generaal of een Permanente Vertegenwoordiging werken, moeten dat volgens De Jonge vaak doen in landen met forse uitbraken of waar de gezondheidszorg niet op orde is. Zij krijgen waarschijnlijk het Janssen-vaccin.

Eerder dinsdag meldden ingewijden al dat ook Olympische topsporters eerder gevaccineerd worden. Het zou gaan om een groep van ongeveer 200 atleten.

Het is nog niet bekend of andere groepen later een prik krijgen, nu andere groepen eerder aan de beurt zijn. De Telegraaf meldde dinsdag dat 30.000 medewerkers in de jeugdzorg geen voorrang meer krijgen, terwijl dit in eerste instantie wel de bedoeling was.

Redactie/ANP