Milieu en Gezondheid
12 nov 2021, 09:00
Nederland houdt de adem in: de coronacijfers lopen in snel tempo op en het kabinet zinspeelt op harde maatregelen. Premier Rutte en minister De Jonge geven vrijdag een nieuwe persconferentie. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws in Nederland.
Nieuw bevestigde coronabesmettingen op vrijdag: 16.287
In de laatste zeven dagen zijn gemiddeld 13.100 nieuwe gevallen per dag gemeld
Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op vrijdag: 1.755, dat zijn er 56 meer dan op donderdag
Het aantal coronapatiënten op de intensive care op vrijdag: 353, dat zijn er 23 meer dan op donderdag
Op donderdag zijn 32 sterfgevallen gemeld, in totaal zijn er tot nu toe 18.695 coronadoden officieel geregistreerd
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zijn "zeer teleurgesteld" over de nieuwe lockdown voor de horeca die dicht moet vanaf 20.00 uur, evenementen die niet kunnen doorgaan en winkels die ’s avonds dicht moeten. Dat schrijven zij in een verklaring. "Triest dat wederom een lockdown nodig is."
Ook andere sectoren zoals reizen en cultuur krijgen opnieuw een stevige knauw door alle maatregelen. "Ondernemers en hun medewerkers dragen nu de last van een gebrekkige zorgcapaciteit, een te late uitrol van de derde boosterprik en een geringe vaccinatiegraad onder specifieke doelgroepen. Wij houden het kabinet eraan dat deze onrechtvaardigheid tot de kortst mogelijke periode wordt beperkt en de schade voor de getroffen bedrijven volledig wordt vergoed", aldus de organisaties.
Volgens VNO-NCW en MKB-Nederland is de enige uitweg het versnellen van de uitrol van de corona-boosterprik, het versneld aanschaffen van medicatie en bovenal een gericht doelgroepenbeleid om de vaccinatiegraad te verhogen. Daarnaast blijft het ‘opkrikken’ van de zorgcapaciteit cruciaal. "Alleen zo voorkomen we dat dit weer eindeloos duurt en we de hele winter zigzag-beleid gaan zien of lockdowns die eindeloos langer duren dan eerder beloofd."
De werkgeversorganisaties zijn ook kritisch over de uitbreiding van het coronatoegangsbewijs naar onder meer de niet-essentiële detailhandel en bezorgd over het leggen van de keuze voor toegangspassen bij ondernemers, zonder duidelijke criteria. De organisaties vragen zich af of dit gaat werken in de praktijk. Maar zij vinden het wel goed dat werkgevers, indien zij dit nodig achten, de mogelijkheid krijgen naar een coronatoegangsbewijs te vragen om de veiligheid op de werkvloer te garanderen. Met het thuiswerkadvies verwachten ze geen grote problemen.
De aangescherpte, strenge coronamaatregelen die het kabinet vrijdagavond heeft aangekondigd moeten niet langer dan drie weken duren. Daarna moet het werken met coronatoegangsbewijzen voor langere tijd goed geregeld zijn. "We moeten niet weer in een langdurige lockdown belanden", aldus Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad en burgemeester van Nijmegen.
De 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad zijn volgens Bruls net als anderen "teleurgesteld" dat er nu toch weer lockdown-achtige maatregelen nodig zijn, ondanks de hoge vaccinatiegraad in het land. "Maar dit is een kritisch moment in de crisis met het hoogste aantal besmettingen ooit en heel veel zorgen over de belasting van de zorg. We moeten dus niet in de teleurstelling blijven hangen, maar het beste antwoord geven dat we op dit moment hebben: voor langere tijd werken met coronatoegangsbewijzen", aldus Bruls.
Bruls heeft niet veel begrip voor Koninklijke Horeca Nederland (KHN), die eerder vrijdag zei te verwachten dat veel bedrijven zich niet aan een vroege sluitingstijd zouden gaan houden. "Het naleefgedrag van de regels is de afgelopen weken in de horeca niet echt geweldig geweest. Bij bijvoorbeeld schouwburgen en bioscopen ging het veel beter. De horeca moet de coronatoegang substantieel verbeteren. Blijven protesteren heeft geen zin."
De burgemeesters hebben zich vrijdag nog wel ingespannen voor de horeca. Het kabinet wilde alle zaken om 19.00 uur laten sluiten. De burgemeesters waren voor 22.00 uur. Het is 20.00 uur geworden, wat voor restaurants toch een succes is, vindt Bruls. Gemeenten zullen gaan handhaven bij zaken die hun deuren niet op tijd sluiten. Maar Bruls verwacht op grond van eerdere ervaringen dat het aantal overtreders wel zal meevallen.
De evenementenbranche reageert verbaasd, boos en teleurgesteld op de nieuwe aangekondigde coronamaatregelen. Tijdens de coronapersconferentie maakten demissionair premier Mark Rutte en demissionair zorgminister Hugo de Jonge bekend dat evenementen met ingang van zaterdag alleen nog met een vaste zitplaats voor bezoekers mogen plaatsvinden.
Wel heeft het kabinet extra steunmaatregelen aan de sector beloofd. Wat die inhouden, is nog niet duidelijk. Bestaande maatregelen, zoals het laten zien van een coronatoegangsbewijs, blijven gelden.
Zowel Berend Schans, directeur van de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF) als Jolanda Jansen, die spreekt namens de Alliantie van Evenementenbouwers en directeur van Rotterdam Ahoy is, uiten verbazing over de nieuwe maatregelen voor de sector, omdat de besmettingen volgens hen niet te herleiden zijn naar hun sector. "We werken met coronatoegangsbewijzen en dat werkt hartstikke goed", zegt Schans. "We spelen nauwelijks een rol in toenemende besmettingen."
Toch geeft Schans aan ook ergens begrip te hebben voor de nieuwe maatregelen. "We moeten het toch met zijn allen oplossen."
GLOW in Eindhoven stopt noodgedwongen vrijdagavond om 23.00 uur, een dag eerder dan gepland vanwege de aangekondigde nieuwe coronamaatregelen. Daartoe besloot de organisatie van het lichtkunstfestival na overleg met de gemeente Eindhoven.
Eigenlijk zou GLOW nog tot en met zaterdag duren. "Toch kunnen we met trots zeggen dat GLOW 2021 een prachtige editie was", aldus een woordvoerster van de organisatie. "Het thema Moved by Light bleek een onderwerp dat goed past in deze uitdagende tijd. Een periode die van iedereen een extra dosis veerkracht vraagt. Vorige week nog hing het evenement aan een zijden draadje. Dankzij de extra getroffen veiligheidsmaatregelen kon het lichtfestival toch van start gaan."
Het lichtkunstfestival ging afgelopen zaterdag van start op vier plekken in Eindhoven. Vorig jaar was er geen groots evenement vanwege het coronavirus. Twee jaar geleden kwamen 770.000 bezoekers op GLOW af. Hoeveel dat er nu worden, is wat moeilijker te zeggen, aldus de woordvoerster vrijdagavond. Ze schat het aantal bezoekers tot nog toe op 300.000 tot 400.000, maar exacte cijfers denkt ze pas dit weekend te kunnen noemen. "Het kan zomaar zijn dat het vrijdagavond nog heel erg druk wordt, mensen denken: laten we snel nog even gaan", zei ze.
De woordvoerster zei heel tevreden te zijn over het verloop van GLOW. Voor het eerst vindt het festival verspreid over de stad plaats om te grote drukte in verband met het coronavirus te voorkomen.
In de omgeving van de Turfmarkt in Den Haag, waar het volgens de politie onrustig is, zijn meerdere mensen aangehouden die er vuurwerk afstaken. Aan de Turfmarkt ligt het ministerie van Justitie en Veiligheid, waar vrijdagavond de coronapersconferentie plaatsvindt.
Circa tweehonderd demonstranten tegen het coronabeleid hebben zich verzameld ter hoogte van het gebouw. De actievoerders houden, net als tijdens eerdere coronapersconferenties, een lawaaiprotest in de omgeving van het ministerie waar de bijeenkomst wordt gehouden om zo de bekendmaking van nieuwe coronamaatregelen door demissionair premier Mark Rutte en zorgminister Hugo de Jonge te verstoren. Ze zetten onder meer sirenes en fluitjes in en er worden af en toe zwaar vuurwerk en rookbommen afgestoken.
Het kabinet neemt zware, ingrijpende maatregelen om het "stuwmeer" aan coronabesmettingen in te dammen. Dat laat vakbond CNV weten in een reactie op de coronapersconferentie. "We hebben nu geen andere keus door het recordaantal besmettingen", aldus CNV.
"We vragen het kabinet wel om ruimschoots over de brug te komen met steunpakketten voor de horeca, cultuur- en evenementensector. Anders vallen daar onnodige ontslagen", aldus CNV-voorzitter Piet Fortuin in een verklaring.
De bond roept werkend Nederland op om verantwoordelijkheid te nemen. "Anderhalve meter afstand houden, hygiëneregels in acht nemen en thuisblijven bij klachten. En zoveel mogelijk thuiswerken indien mogelijk. De meeste kantoren zijn daar prima op ingericht. Kleine moeite, grote bijdrage aan de zorg. We vragen werkgevers ook om dit zo goed mogelijk te blijven faciliteren.’'
Verder roept CNV het kabinet op om snel werk te maken van "doordacht" beleid om deze winter en de komende jaren door te komen. "We zien sinds begin oktober al dat het aantal besmettingen toeneemt. Inmiddels is het vijf over twaalf en overstromen de ziekenhuizen. Maak daarnaast ook tempo met de boosterprikken."
Daarnaast vindt Fortuin dat zo snel mogelijk werk moet worden gemaakt van het opschalen van de zorgcapaciteit en het investeren in medewerkers. "Vanuit de zorgmedewerkers klinkt deze roep al jaren en liggen er oplossingen op de planken. In de afgelopen twintig maanden zijn echter geen stappen gezet. Het kabinet moet nu echt snel in actie komen, anders blijven pandemieën onze samenleving in een vernietigende wurggreep houden.’'
Het RIVM denkt dat er nog 18.000 mensen met corona in het ziekenhuis kunnen komen. Daarvan komen er 3500 op de intensive care. Dat kan de zorg niet aan, zegt demissionair coronaminister Hugo de Jonge. "De gevolgen zijn te groot." Door maatregelen te treffen, hoopt het kabinet dit aantal coronapatiënten te spreiden, zodat ze niet tegelijk in het ziekenhuis belanden.
"Ik snap dat dat het gevoel geeft 'oh jee, daar gaan we weer'", erkende De Jonge. "Zijn we niets opgeschoten? Gelukkig wel, de situatie is echt anders. Het verschil is vaccinatie, zonder vaccins zou de zorg met een enorm aantal besmettingen al lang overlopen zijn."
Het demissionaire kabinet komt "op de kortst mogelijk termijn" met extra steun voor ondernemers die getroffen worden door de aangescherpte coronamaatregelen. Dat heeft premier Mark Rutte beloofd tijdens de coronapersconferentie.
Rutte spreekt van "een zeer ingrijpend pakket" dat "opnieuw om ondersteuning vraagt voor ondernemers". Hoe die steun er precies uit komt te zien en hoeveel extra geld ervoor beschikbaar komt, is nog niet duidelijk.
Het demissionaire kabinet wil ondernemers de keuze geven of zij alleen mensen binnenlaten die beschermd zijn tegen het coronavirus door een vaccinatie of recente besmetting (2G), of ook mensen die door middel van een test laten zien dat zij niet besmet zijn (3G). Die keuzevrijheid is met name bedoeld voor de horeca, en heeft wel gevolgen voor de overige spelregels.
Als een café of restaurant ervoor kiest alleen gevaccineerde of herstelde mensen toe te laten, gelden verder geen beperkingen. Wanneer ook mensen met een negatieve testuitslag welkom zijn, moet iedereen in de zaak op een vaste plek zitten. Wetgeving op dit vlak is nog in voorbereiding, zegt premier Mark Rutte.
Maar voor bepaalde situaties waar het risico op besmetting het grootst is en die anders niet door kunnen gaan, zoals evenementen, wil het kabinet het verplicht stellen, zei demissionair minister Hugo de Jonge. "Niet in essentiële sectoren, niet in situaties van werk, maar dat is wat het kabinet nodig vindt deze winter."
"We moeten altijd de proportionaliteitsweging maken, de meest proportionele ingreep doen om het virus onder de duim te houden. Wij denken dat het eerlijker is om voor mensen voor wie het veilig is het wel door te laten gaan, dan helemaal niet."
De keuze om in andere situaties met 2G te werken "maken we niet zomaar en ondernemers houden een alternatief", zei De Jonge. Voor een gevaccineerde is besmet raken "nauwelijks een risico, voor een ongevaccineerde wel".
De KNVB heeft naar eigen zeggen "met grote ontsteltenis" kennis genomen van de nieuwe coronamaatregelen. De voetbalbond noemt het frustrerend dat het kabinet niet kijkt naar waar de besmettingshaarden plaatsvinden. "Die vonden namelijk niet in de stadions plaats, dat is meerdere keren aangetoond, en toch wordt er als eerste een streep gezet door het publiek bij het betaald voetbal."
De bond is woest. "Dit lijkt op beleidsarmoede, men weet in 'Den Haag' niet meer wat te doen. In de stadions zit men op een stoel in de buitenlucht, terwijl bezoekers van sectoren die nu niet of minder worden geraakt door de maatregelen binnen zitten of juist constant door elkaar lopen. We hebben tienduizenden euro’s per locatie geïnvesteerd om alles coronaproof te maken voor de toeschouwers. Er zijn sinds de eerste lockdown weer honderden wedstrijden met publiek gespeeld en geen enkele wedstrijd heeft geleid tot grote coronabesmettingshaarden. Dit bevestigen ook de cijfers van het RIVM en GGD."
De politie heeft twee vrouwen en een man aangehouden die worden verdacht van het aanmaken van valse QR-codes bij een GGD-locatie in de regio Kennemerland. Het Openbaar Ministerie bevestigt vrijdag berichtgeving van RTL Nieuws hierover. Volgens RTL Nieuws zijn er door de fraude tienduizenden valse QR-codes in omloop gebracht, maar het OM wil over de omvang van de zaak vooralsnog niets zeggen. "Die moet blijken uit onderzoek", aldus een woordvoerder.
Het OM verdenkt een van de vrouwen van het delen van haar wachtwoord van het computersysteem. Of zij zich hiervoor heeft laten betalen is nog in onderzoek, zegt de woordvoerder. Alle drie de verdachten worden beschuldigd van computervredebreuk, het vernielen van een geautomatiseerd netwerk en valsheid in geschrift.
De drie verdachten zijn zondag opgepakt. Of zij via een uitzendbureau zijn ingehuurd, zoals RTL Nieuws meldt, wil het OM niet zeggen. Het drietal wordt vrijdag voorgeleid aan de rechter-commissaris, die beslist of zij langer in voorarrest moeten blijven.
Het ministerie van Volksgezondheid laat weten betrokken te zijn geweest bij het onderzoek. Politie en justitie zijn het onderzoek gestart na een aangifte van VWS. Het departement heeft mensen in dienst die de delen van het internet en Telegram-groepen afstruinen waar de QR-codes worden verhandeld.
Een deel van de frauduleuze codes wordt vrijdagavond nog geblokkeerd, laat een woordvoerder weten. Ze benadrukt dat niet alleen de handel, maar ook de aankoop en het gebruik van de QR-codes strafbaar is. "Je neemt een risico met je eigen gezondheid en de gezondheid van anderen", voegt ze eraan toe.
Het coronavirus blijft zich in hetzelfde tempo verspreiden, en daardoor loopt het aantal positieve tests in hetzelfde tempo op. Daardoor blijft het zogeheten reproductiegetal ook deze week schommelen rond 1,2.
Het getal is vrijdag opnieuw vastgesteld en staat nu op 1,21. Afgelopen dinsdag stond het op 1,19 en vorige week vrijdag op 1,18. Rond dat niveau schommelt het cijfer nu al een maand. Soms zit het iets boven de 1,2 en soms zit het er iets onder.
Een reproductiegetal van 1,21 betekent dat honderd mensen met corona gemiddeld 121 anderen besmetten. Zij dragen het virus over aan 146 mensen, die vervolgens 177 anderen aansteken. Bij elke stap loopt het aantal nieuwe dragers op. Hoe hoger het getal ligt, hoe sneller het aantal besmettingen stijgt.
Het reproductiegetal wordt elke dinsdag en vrijdag vastgesteld. Het gaat wel over de situatie van zo'n twee weken eerder. Nieuwere cijfers zijn namelijk nog niet betrouwbaar genoeg. Het cijfer van 1,21 van vrijdag beschrijft de situatie op 28 oktober.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft in de afgelopen zeven dagen bijna 92.000 positieve tests geregistreerd. Dat is ruim 48 procent meer dan in de week ervoor. De toename van week op week wordt het groeigetal genoemd, en dat ligt sinds een maand op ongeveer 40 procent.
Ouderen, inwoners van zorginstellingen en zorgpersoneel met direct patiëntencontact kunnen vanaf volgende week vrijdag een boosterprik tegen het coronavirus krijgen. Dat heeft demissionair zorgminister Hugo de Jonge vrijdag bekendgemaakt. Eerder mikte het kabinet op begin december om te beginnen met de boosterprikken.
De GGD’en worden verantwoordelijk voor het prikken van ouderen, waarbij de oudsten eerst aan de beurt zijn. "De zorg prikt de zorg", aldus het ministerie van Volksgezondheid. Ziekenhuizen enten hun eigen mensen in en nemen ook huisartsen en ambulancepersoneel mee. Andere zorgmedewerkers worden ook door zorgpersoneel geprikt, maar dan wel op GGD-locaties.
Ouderen die zelf naar een GGD-locatie kunnen komen, kunnen daar vanaf 19 november terecht. De eerste uitnodigingen zullen vanaf de 18e op de mat vallen bij 80-plussers. Deze groep mag ook hun partner meenemen voor een prik, mits die minimaal 60 jaar is.
Vanaf 23 november wordt begonnen met het prikken van volwassenen in zorginstellingen. Eind december worden de grofweg 4 miljoen 60-plussers uitgenodigd voor een prik.
Dat het kabinet begin december wilde beginnen met boosters leidde tot gefronste wenkbrauwen in zowel de Tweede Kamer als in de zorg. De GGD'en gaven eerder deze week aan klaar voor de start te zijn. "We hebben de vaccinatielocaties, we hebben de vaccins en we hebben de mensen. In theorie kunnen we snel beginnen. Maar achter de schermen moeten er nog dingen worden geregeld. Die voorbereidingen zijn in volle gang", gaf de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland woensdag aan.
Door grootschalige fraude bij de GGD-locatie van Schiphol zijn er tienduizenden valse QR-codes in omloop, meldt RTL Nieuws. Twee vrouwen en een man zijn opgepakt op verdenking van het aanmaken van valse QR-codes, die vervolgens werden verhandeld.
De drie medewerkers, die via een uitzendbureau door de GGD zijn ingehuurd, hadden toegang tot het systeem om Europese QR-codes aan te maken, die ook in Nederland geldig zijn. Eén van de verdachten wordt ervan verdacht haar wachtwoord te hebben afgegeven waarmee kon worden ingelogd op het systeem waarmee zij werkte, waarmee anderen QR-codes konden aanmaken. De drie verdachten zitten momenteel vast.
Een Rotterdammer van 29 jaar en een even oude Schiedammer zijn opgepakt op verdenking van het vervalsen van diploma's en Covid-certificaten. Bij de mannen thuis en in een bedrijfspand in Rotterdam werden fysieke en digitale spullen gevonden voor de criminele praktijken, aldus het Regionaal Financieel Team (RFT), een samenwerking van de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst FIOD, politie en Openbaar Ministerie. De mannen zitten in elk geval voor veertien dagen vast.
Het tweetal bood vervalste coronasneltesten of coronatesten met een wereldwijd reisdocument aan. Kopers konden zo zonder een echte negatieve test de wereld rondreizen en mogelijk een besmetting verspreiden, aldus het RFT.
De mannen pleegden ook fraude met de Veiligheids Checklist Aannemers-diploma's. Zo'n diploma, waarvoor examen moet worden gedaan, is nodig om bouwplaatsen met een verhoogd risico te mogen betreden. Een haven is zo'n bouwplaats. Daarom vermoedt het RFT dat kopers de valse papieren gebruikten om illegale ladingen verdovende middelen uit containers in een haven te halen. De verdachten handelden daarnaast ook in valse certificaten voor het bedienen van kraanmachines, heftrucks en graafmachines.
In de eerste twaalf dagen van november heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 137.345 positieve coronatests gemeld. Dat is meer dan in heel oktober. Toen testten in 31 dagen tijd ruim 129.000 mensen positief.
November heeft nu vrijwel evenveel gevallen als de maanden augustus en september bij elkaar. Toen waren er in 61 dagen tijd 137.832 positieve tests.
Gemiddeld waren er deze maand zo'n 11.445 positieve tests per dag. Daarmee ligt november op recordkoers. Dat record werd in december vorig jaar gevestigd. Toen waren er 273.443 positieve tests, gemiddeld 8820 per dag. In april dit jaar meldde het RIVM 223.732 nieuwe gevallen, gemiddeld 7457 per dag.
Voor de tweede dag op rij zijn meer dan 16.000 coronabesmettingen aan het licht gekomen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kreeg tussen donderdagochtend en vrijdagochtend 16.287 meldingen van positieve tests.
Dat is vrijwel gelijk aan het record van donderdag. Toen waren er (na correctie) 16.331 positieve tests.
Het gemiddelde bereikte wel een nieuw record. In de afgelopen zeven dagen zijn 91.697 positieve tests geregistreerd, gemiddeld 13.100 per dag. Het is voor het eerst dat het weektotaal boven de 90.000 gevallen uitkomt.
Veel Nederlanders zoeken in de aanloop naar de verwachte lockdown nog naar een restaurant voor vrijdagavond, vertellen reserveringsplatformen en aanbieders van onlinereserveringssystemen. Het platform Eet.nu, met 20.000 restaurants, merkt dat mensen net zoals bij de vorige lockdowns nog op het laatste moment zoeken naar een restaurant.
Bij Eet.nu wisselt het nog sterk hoe vol de restaurants zitten, maar is wel een stijging in reserveringen te zien. Volgens Eet.nu is die stijging logisch. "Mensen willen gewoon nog even snel uit eten". Resengo, de aanbieder van een onlinereservingssysteem, zegt dat bij zijn Nederlandse klanten alles vol of bijna vol zit. Duizenden Nederlandse en Belgische restaurants gebruiken het systeem van Resengo.
Heerlijk.nl laat weten dat vrijdagen, samen met zaterdagen, altijd de drukste dagen zijn. Toch zijn er voor de avond van de coronapersconferentie opvallend meer reserveringen dan op een normale vrijdag, namelijk 20 tot 25 procent meer.
Volgende week worden de eerste boostervaccinatie in ons land gegeven. Vanaf dan zijn de prikken beschikbaar in de ziekenhuizen voor zorgpersoneel. Dat zegt een bron uit de ziekenhuiswereld vanmiddag in reactie op berichtgeving hierover door de NOS. Minister Hugo de Jonge
In de ziekenhuizen zijn volgende week al de eerste boosterprikken tegen corona beschikbaar voor zorgpersoneel.
"Er is intensief contact over geweest en we zijn erg blij dat het volgende week gaat gebeuren", aldus de ziekenhuisbron. Nadere details kon hij nog niet geven, die volgen later van het ministerie van Volksgezondheid.
Het kabinet heeft "goed geluisterd naar werkgevers en werknemers" tijdens een overleg met hen vanochtend. Dat stelt minister Stef Blok van Economische Zaken. De zorgen die er leven in de polder "nemen we nu mee". Werkgeversclub VNO-NCW riep het kabinet gisteren nog op om "alles uit de kast te halen" om een nieuwe lockdown te voorkomen.
"Welke maatregelen er precies genomen worden gaan we nu nog bespreken", zei Blok voorafgaand aan een ministeroverleg over het pakket aan nieuwe beperkingen. De belangen van de ondernemers "liggen daarbij ook op tafel", bezweert de bewindsman.
Staatssecretaris Dennis Wiersma van Sociale Zaken wil nog niet vooruitlopen op eventuele steun voor getroffen sectoren. "We moeten echt afwachten." Volgens Haagse bronnen denkt het kabinet wel degelijk na over nieuwe steunmaatregelen, maar wordt een besluit hierover niet voor het weekend verwacht.
Heerenveen en Akkrum schrappen de Sinterklaasintocht, die in beide Friese plaatsen gepland stond voor morgen. Dat is besloten in verband met het stijgende aantal besmettingen. De organisatoren zeggen dat ze het gezien de maatregelen sowieso al moeilijk vonden om een intocht te organiseren die zowel feestelijk als veilig zou zijn.
Ze verwijzen de kinderen en hun ouders nu naar de landelijke intocht van Sinterklaas, die morgen op televisie wordt uitgezonden. Ook veel andere gemeenten, waaronder Utrecht en Boxmeer, hebben al een streep door de intocht van de goedheiligman gezet.
Het Veiligheidsberaad is in principe akkoord met de extra maatregelen die het kabinet wil nemen om de oplopende coronacijfers naar beneden te krijgen. Dat zeggen bronnen rond het digitale overleg dat vanochtend werd gehouden. Wel zijn er zorgen onder de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio.
'Als je het doet, doe het dan goed', dat is volgens de ingewijden wat de burgemeesters de regering op het hart hebben gedrukt. Ze willen dat de maatregelen vanavond goed gecommuniceerd worden door premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge. Ook moet het kabinet ervoor zorgen dat er genoeg draagvlak is voor de aangescherpte regels.
Ook vandaag is het onverminderd druk bij het telefoonnummer waar mensen een afspraak voor een coronatest kunnen inplannen. Rond 8.00 uur hingen zo'n 15.000 mensen aan de lijn. "We vragen mensen het later op de dag nogmaals te proberen", meldt een woordvoerster van de landelijke GGD. De telefoonlijn is elke dag tot 20.00 uur geopend.
Tussen 08.00 uur en 11.00 uur zijn vandaag al ruim 19.000 testafspraken ingepland en zijn 33.000 testen afgenomen. Door de drukte kan het zijn dat mensen iets verder moeten reizen of wat langer moeten wachten op de testuitslag. "Maar we kunnen de testvraag nog steeds aan", benadrukt de zegsvrouw, die belooft dat iedereen binnen 48 uur de uitslag krijgt.
Het is de hele week al heel druk bij de afsprakenlijn. Gisteren werden er 91.678 nieuwe testafspraken gemaakt en ruim 83.000 coronatesten afgenomen. Bij de GGD kunnen mensen niet terecht voor een Testen voor toegang, daarvoor kunnen zij terecht bij commerciële aanbieders.
Coronaminister Hugo de Jonge spreekt voorafgaand aan de ministerraad van een "hele moeilijke tijd". Het kabinet zit met een groot dilemma, benadrukt de bewindsman. "De zorgen in de zorg zijn heel erg groot, en tegelijkertijd is de rek eruit in de samenleving", stelt hij vast. "Er zijn hele moeilijke dilemma's te beslechten en besluiten te nemen."
Nu er ingrijpende maatregelen op tafel liggen, zoals het eerder sluiten van winkels en de horeca, denkt het kabinet ook weer na over extra noodsteun aan bedrijven die daardoor worden getroffen. Dat bevestigen Haagse bronnen vanmiddag na berichtgeving hierover door De Telegraaf.
Ondernemers die eerder door de beperkingen veel omzet misliepen konden vanaf het voorjaar van 2020 gebruik maken van verschillende steunpakketten. Naarmate de economie zich herstelde werd de overheidssteun geleidelijk weer afgebouwd. Sinds oktober is er alleen nog gerichte steun voor de nachthoreca en evenementenbranche.
Of er nu weer op grote schaal steun komt voor bedrijven is echter nog lang niet zeker. De Haagse bronnen wijzen erop dat het economisch nog steeds erg goed gaat en dat de nieuwe maatregelen beperkt en waarschijnlijk van korte duur zijn. Eerst zal goed bekeken moeten worden hoe groot de impact voor ondernemers wordt.
Het aantal positieve tests in ons land blijft voorlopig stijgen. Dat verwacht het ECDC, de Europese evenknie van gezondheidsdienst RIVM. Het ECDC berekent dat volgende week waarschijnlijk 616 op de 100.000 Nederlanders te horen krijgen dat ze besmet zijn geraakt. Dat zou neerkomen op zo'n 108.000 nieuwe gevallen.
Daarmee zou Nederland een subtopper in Europa zijn, ongeveer op hetzelfde niveau als Litouwen en Hongarije. Landen als Oostenrijk, Kroatië, Tsjechië, Estland, Slowakije en Slovenië komen waarschijnlijk boven de grens van 1000 gevallen per 100.000 inwoners uit. In Italië, Frankrijk, Spanje, Portugal, Malta, Zweden en Finland blijft dit cijfer het laagst. In het slechtste scenario zouden er volgende week volgens het ECDC hier echter ook bijna 125.000 besmettingen aan het licht kunnen komen. Dat zou neerkomen op gemiddeld bijna 18.000 positieve tests per dag. Gisteren werden er 16.364 nieuwe gevallen gemeld door het RIVM, dat was het hoogste aantal sinds het begin van de coronacrisis.
Het Veiligheidsberaad reageert waarschijnlijk pas vanavond op de nieuwe coronamaatregelen die het kabinet om 19.00 uur bekend zal maken. De 25 burgemeesters willen de persconferentie van premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid afwachten voor zij hun mening geven, laat een woordvoerder weten.
De burgemeesters hebben vanochtend te horen gekregen hoe de aanscherping van het coronabeleid er precies uit gaat zien. Zij zijn als voorzitter van hun veiligheidsregio verantwoordelijk voor de handhaving van de coronaregels en krijgen daarom altijd vooraf de mogelijkheid om hun bedenkingen kenbaar te maken aan het kabinet.
Soms leidt de feedback van de burgemeesters ertoe dat op het laatste moment nog aanpassingen worden gedaan in de aanscherpingen of versoepelingen. Of dit nu ook het geval is, is niet duidelijk. Later in de middag hakt de ministerraad definitief een knoop door over de nieuwe maatregelen.
Politiek verslaggever Sam Hagens over de coronapersconferentie van vanavond:
Als het kabinet vanavond aankondigt dat de horeca voortaan om 19.00 uur dicht moet, zullen veel zaken zich niet aan de nieuwe sluitingstijd houden. Dat verwacht voorzitter Robèr Willemsen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN). Hij noemt de maatregel onacceptabel, die "als een complete verrassing" komt.
Door de mogelijke aanscherpingen is een grens bereikt bij de horecaondernemers, aldus Willemsen. "Het draagvlak voor de coronamaatregelen is tot een nulpunt gedaald", stelt de voorzitter vast. "De horeca accepteert het niet meer dat er nóg meer maatregelen over de sector worden afgekondigd."
Nederlanders hebben afgelopen maandag, dinsdag en woensdag minder gebruik gemaakt van het openbaar vervoer dan de eerste drie werkdagen van vorige week. Cijfers van Translink, het bedrijf achter de ov-chipkaart, laten een daling zien van ruim 4 procent. Vorige week dinsdag scherpte het kabinet het advies om thuis te werken aan.
In de dagen na de persconferentie was het niet meteen rustiger in de treinen, metro's, bussen en trams, maar begin deze week dus wel. Op maandag, dinsdag en woensdag checkten alle reizigers samen gemiddeld 3,15 miljoen keer per dag in met hun ov-chipkaart, tegen 3,28 miljoen een week eerder.
Vakanties niet inbegrepen was het half september voor het laatst zo rustig in het openbaar vervoer. Of het sinds de laatste persconferentie ook minder druk is op de weg, is nog onduidelijk. Daarover zijn nu nog geen cijfers beschikbaar.
Het eerder sluiten van winkels, zoals het kabinet vanavond vermoedelijk aankondigt, is volgens de winkeliers zelf niet dé oplossing om de opmars van het virus tegen te gaan. Branchevereniging INretail van non-foodzaken spreekt van "symboolpolitiek". Volgens de organisatie zijn winkels goed voor 0,7 procent van de besmettingen.
Een woordvoerder van INretail benadrukt dat vanuit de branche voorstellen zijn ingediend bij het Outbreak Management Team (OMT) en het kabinet die naar eigen zeggen het meeste draagvlak hebben. Het gaat dan om afstand houden, spatschermen en looproutes in winkels, een mondkapjesplicht en een maximum aantal bezoekers per winkel.
Directeur Eus Peters van de Raad Nederlandse Detailhandel (RND) is minder te spreken over de mogelijke invoering van de coronapas bij niet-essentiële winkels. Volgens hem is die maatregel niet uitvoerbaar. Niet alleen hebben veel zaken niet het personeel om bezoekers aan de deur te controleren op hun QR-code, ook houdt het scannen de doorstroom op.
Een aantal grote filmdistributeurs en -producenten spant meteen een rechtszaak tegen de Staat aan als het kabinet vanavond aankondigt dat de bioscopen weer minimaal twee weken de deuren moeten sluiten. Dat heeft advocaat Royce de Vries vandaag namens verschillende partijen in de filmwereld aangekondigd.
Het Outbreak Management Team (OMT) adviseerde gisteren om bioscopen en theaters minimaal twee weken te sluiten vanwege de stijgende besmettingscijfers. De cultuursector regeerde woest op het advies, omdat die vindt dat er in bioscopen en theaters al maanden consequent wordt gecontroleerd op de coronapas én de daarbij horende legitimatie.
"De besmettingskans in een bioscoop is, in vergelijking met andere openbare gelegenheden, gering. Het is dan ook onduidelijk waarom direct tot volledige sluiting van de bioscopen en theaters moet worden overgegaan", laat de groep filmmakers weten, die de gevreesde sluiting "buitenproportioneel" noemt.
Zij wijzen er ook op dat het OMT het sluitingsadvies niet toelicht. "Het is niet uit te leggen dat restaurants en voetbalstadions wel in beperkte mate open mogen blijven, maar bioscopen en theaters geheel niet", aldus advocaat De Vries. "Het onderscheid tussen deze maatregelen wordt ook op geen enkele wijze onderbouwd."
Het kabinet kondigt vanavond stevige nieuwe coronamaatregelen aan, melden Haagse bronnen. In een gedeeltelijke lockdown van drie weken moeten winkels, restaurants, cafés en kroegen hun deuren om 19.00 uur sluiten. Mogelijk mogen ook maximaal vier mensen thuis op bezoek komen. Bovendien wordt iedereen opgeroepen weer thuis te gaan werken.
Hart van Nederland/ANP
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.