LIVEBLOG | 'Niet iedere GGD registreert coronavaccinatie in het gele boekje'

Nederland is sinds vorige week weer een klein beetje van het slot. Zo is de avondklok verleden tijd, is het thuisbezoek uitgebreid, zijn de terrassen 's middags open en kunnen winkeliers weer bezoekers ontvangen zonder afspraak. Wat gaan deze versoepelingen doen met de cijfers? Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.

• Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op maandag: 5.910, dat zijn er 794 minder dan op zondag

• Tussen zaterdag 1 mei en vrijdag 7 mei testte 12,2 procent van de geteste personen positief

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op maandag: 2.487, dat zijn er 52 meer dan op zondag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op maandag: 757, dat zijn er 10 minder dan op zondag

• Op maandag zijn 13 sterfgevallen gemeld, in totaal zijn er tot nu toe 17.340 coronadoden geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar schatting 6.462.498 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken

Update 22:44 - 'Niet iedere GGD registreert coronavaccinatie in het gele boekje'

Niet alle GGD's werken mee aan het registreren van coronavaccinaties in het zogenoemde gele boekje. Het vaccinatieboekje is een officieel, meertalig vaccinatieregistratiesysteem van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Wereldgezondheidsorganisatie. Dat meldt Nieuwsuur.

Dit geelkleurige boekje wordt al jaren gebruikt voor het registreren van reisvaccinaties, zoals het hepatitisvaccin.

"Mensen gaan ermee naar de GGD's als ze hun prik halen, maar sommige GGD's willen het niet invullen. Vervolgens bellen mensen ons voor hulp, maar wij kunnen niets doen", zegt Willeke de Groot, directeur overheid van de Staatsdrukkerij en -uitgeverij (SDU), die het boekje uitgeeft. Volgens SDU speelt dat met name in GGD-regio's Haaglanden, Drenthe en Noord- en Oost-Gelderland.

Op de vaccinatie-uitnodigingen die het RIVM verstuurt, wordt niet vermeld dat de genodigde het boekje kan meenemen.

Update 21:29 - Opnamestop patiënten Rotterdams ziekenhuis opgeheven

Ziekenhuis Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam kan weer patiënten opnemen die naar de ic moeten. Door de toestroom van coronapatiënten waren er maandag tijdelijk niet voldoende bedden beschikbaar op de ic, maar inmiddels is het probleem verholpen, zegt een woordvoerster van het ziekenhuis.

Door overplaatsing van een patiënt naar een ander ziekenhuis, is er weer wat meer ruimte ontstaan.

Maandag konden patiënten die er minder ernstig aan toe waren, nog nog wel terecht op de verpleegafdelingen. Het ziekenhuis heeft in totaal twintig ic-bedden. Het ziekenhuis houdt één ic-bed beschikbaar voor een patiënt in het ziekenhuis wiens toestand eventueel zo verslechtert dat opname op de intensive care nodig is.

Update 19:08 - De Jonge: coronabubbel rond songfestival werkt

De coronabubbel rond het Eurovisie Songfestival doet zijn werk. In de afgelopen dagen zijn voor de deur van Rotterdam Ahoy duizenden tests afgenomen waarvan slechts een enkeling positief was. Dat zei minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge maandag na afloop van een werkbezoek aan het songfestival.

"Dit is fantastisch", zo zei De Jonge nadat hij een rondleiding had gekregen en een stukje van de repetitie van Servië had gezien. "Uiteraard hadden we veel vertrouwen in de songfestivalorganisatie om dit event veilig neer te zetten maar in alles blijkt dat ze het tot in de puntjes georganiseerd hebben."

De positieve tests waren volgens De Jonge allemaal van mensen die zich voor het eerst bij Ahoy meldden, en daarmee nog geen kans hadden om anderen te besmetten. "Dus de bubbel werkt. Dat geeft niet alleen vertrouwen voor dit fantastische event maar ook de events die misschien nog moeten komen. Dit is het eerste grote meerdaagse evenement dat plaatsvindt in Nederland en ik denk dat we hier met z'n alleen heel erg naar hebben uitgekeken."

De Jonge maakt zich geen zorgen om extra druk op de ziekenhuizen door het toelaten van 3500 bezoekers per show. De Rotterdamse ziekenhuizen Maasstad en Ikazia waarschuwden daar vrijdag voor. De minister snapt hun zorgen maar benadrukt dat het songfestival veilig is. "Ik begrijp heel goed dat het in de ziekenhuizen nog steeds als heel druk en zwaar wordt ervaren en toch ligt de piek achter ons, de daling is ingezet en er komen betere tijden aan."

Update 19.02 - Toestroom coronapatiënten leidt tot opnamestop in Rotterdam

Ziekenhuis Franciscus Gasthuis & Vlietland in het noorden van Rotterdam kan geen patiënten meer opnemen als die zuurstof nodig hebben of naar de ic moeten. Door de toestroom van coronapatiënten zijn er geen bedden meer voor deze zieken beschikbaar.

Andere patiënten, ook Covid-patiënten die er iets minder ernstig aan toe zijn, kunnen nog wel terecht op de verpleegafdelingen van het ziekenhuis. aldus een woordvoerster.

Van de twintig ic-bedden zijn er maar zes bezet door patiënten die geen Covid hebben. Er zijn er in totaal 19 bezet. Het ziekenhuis houdt één ic-bed beschikbaar voor een patiënt in het ziekenhuis wiens toestand eventueel zo verslechtert, dat zij of hij ook naar de ic zou moeten.

Er zal zo snel mogelijk minstens één patiënt worden overgebracht naar een ander ziekenhuis, om weer wat ruimte te maken.

Update 18.57 - Kabinet besluit volgende week over versoepelingen per 19 mei

Het kabinet beslist naar alle waarschijnlijkheid pas volgende week maandag of versoepelingen vanaf woensdag 19 mei kunnen doorgaan, zeggen ingewijden. Het gaat om de tweede stap zoals het deels openen van dierenparken en sportscholen. Eerder noemden ingewijden 18 mei als datum.

Aanstaande dinsdag besluit het kabinet aan welke voorwaarden dan voldaan moet worden om de versoepelingen door te voeren. Dinsdagavond maken demissionair premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge die voorwaarden op een persconferentie bekend. Vermoedelijk gaat het om dezelfde criteria die het Outbreak Management Team (OMT) hanteert, namelijk een daling van 20 procent van de opnames voor ziekenhuizen en ic's.

Rutte en De Jonge zullen dinsdagavond ook zeggen dat het advies om niet naar het buitenland te reizen vervalt per 15 mei. Vanaf dan worden de reisadviezen weer per land gegeven. Naar verwachting gaat het reisadvies voor enkele landen dan weer naar geel of zelfs groen, zeggen ingewijden. Het zou gaan om onder meer Portugal en Finland. Een soepeler advies betekent niet zonder meer dat ernaartoe reizen kan zonder beperkingen, bijvoorbeeld omdat de andere landen Nederland als risicogebied zien.

Update 17:02 - Ministerie VWS niet te spreken over website voor vaccinrestjes

Het initiatief Prullenbakvaccin.nl waarmee mensen zich kunnen aanmelden voor een overgebleven inenting tegen corona lijkt sympathiek "maar is geen verstandig idee". Dat zegt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport maandag desgevraagd. De vaccins zijn van het RIVM en het is "niet aan anderen" om de middelen te verdelen, aldus het ministerie.

Huisartsen die vaccins over hebben mogen "in heel speciale gevallen zelf bepalen of iemand een vaccin krijgt" volgens een protocol van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, zo benadrukt het ministerie.

Volgens het ministerie van VWS wordt weinig vaccin verspild, en is er nog altijd een tekort aan de middelen. Het RIVM gaat er op aanwijzing van de minister over hoe ze worden verspreid en verdeeld. Dat geldt ook voor het middel van AstraZeneca, dat in Zuid-Holland en Gelderland nog niet helemaal uitgeleverd is. "Er zijn dus geen vaccins over."

Lees hier meer.

Update 15.57 - Ziekenhuisbaas Kuipers: coronasituatie in ziekenhuizen 'gaat goede kant op'

De coronasituatie in de ziekenhuizen "gaat de goede kant uit", zegt voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ). "We hebben duidelijk de bocht gemaakt en zien de curve afbuigen", aldus de bestuurder van het Erasmus MC, die namens de hele acute zorgsector spreekt. De ruimte voor versoepelingen is wel nog altijd "beperkt", voegt Kuipers eraan toe. Hij denkt dat het wel mogelijk zal zijn om volgende week een volgende stap te zetten, zoals het kabinet wil doen als de gunstige ontwikkelingen doorzetten.

In de afgelopen week daalde de instroom van nieuwe coronapatiënten met 12 procent. De totale bezetting van ziekenhuisbedden door mensen met Covid-19, die altijd wat achterligt op de instroom, is in een week tijd met 6 procent gedaald. "Dit is een goed teken", stelt Kuipers tevreden vast. Hij vindt het een goede zaak dat het kabinet nog tot volgende week afwacht met een definitief besluit over verdere versoepeling van de coronamaatregelen. "Je houdt dan een slag om de arm voor het geval dat de daling toch niet doorzet."

Gemiddeld komen de laatste dagen zo'n 275 coronapatiënten het ziekenhuis binnen. Dat waren er eerst nog meer dan 300. Ondanks de daling liggen wel nog steeds bijna 2500 mensen met Covid-19 in de ziekenhuizen. "Het is wel nog steeds op een hoog niveau", beaamt Kuipers. "Die daling hebben we echt nodig, we moeten de capaciteit gebruiken voor het inhalen van alle non-Covidzorg. Die is nu als een boeggolf voor ons uitgeduwd."

Update 14.57 - Aantal coronapatiënten op ic's daalt voor vijfde dag op rij

Het aantal coronapatiënten op de Nederlandse intensive cares is opnieuw gedaald, met 10 patiënten. Op dit moment liggen er 757 patiënten met corona op de ic's, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) maandag. Het is de vijfde dag op rij dat het aantal coronapatiënten op de ic's afneemt.

Lees hier meer.

Update 14.42 - De Jonge: versoepelingen mogen niet leiden tot versloffing

Demissionair zorgminister Hugo de Jonge ziet in de coronacijfers dat de piek in het aantal ziekenhuisopnames achter de rug is. De grote vraag is of die daling "scherp genoeg" is voor versoepelingen. Dat zei hij maandag na overleg op het ministerie van Algemene Zaken. De Jonge zei erbij dat versoepelingen dan niet mogen leiden tot het "versloffen" van gedrag, zoals gebeurde rond Koningsdag en de feesten die voetbalsupporters vierden.

"De GGD heeft sinds Koningsdag aanzienlijk meer clusters te verwerken in het bron- en contactonderzoek dan daarvoor. Dus wat we moeten doen is met elkaar weliswaar heel voorzichtig stappen zetten in de versoepeling, maar wel echt oppassen dat die versoepelingen niet leiden tot versloffing van ons gedrag", zei De Jonge. Momenteel draagt nog één op de honderd mensen het coronavirus bij zich, aldus de minister. "Dat is natuurlijk geen situatie waarin je veilig weer kunt staan hossen op een plein."

Volgens De Jonge is het vooral van belang dat de druk op de zorg afneemt, zowel om het personeel zoveel mogelijk lucht te geven als om de uitgestelde operaties te kunnen hervatten. Dat zal er ook toe leiden dat de kans groter wordt dat Nederlanders deze zomer met vakantie kunnen naar het buitenland. 

Update 13:48 - Grapperhaus: de piek in ziekenhuisopnames lijkt achter de rug

De cijfers van het aantal coronapatiënten dat opgenomen wordt in de ziekenhuizen "lijken toch wel een goede kant op te gaan", maar of dat betekent dat er versoepelingen van de maatregelen mogelijk zijn is nog niet te zeggen. Dat zei demissionair minister van Justitie Ferd Grapperhaus maandag na overleg op het ministerie van Algemene Zaken. Het besluit wordt dinsdag pas definitief, aldus de bewindsman.

De volgende stap in de versoepeling van de coronamaatregelen wil het kabinet pas zetten als dat volgens het Outbreak Management Team verantwoord is. Volgens het meest recente OMT-advies van afgelopen dinsdag zou gekeken moeten worden of het aantal nieuwe opnames van Covid-19-patiënten op zowel de intensive cares als andere afdelingen met ten minste 20 procent is gedaald.

Vooralsnog is daar geen sprake van, maar het kabinet wil afwachten hoe de situatie dinsdag is. Toch ziet Grapperhaus enige reden tot optimisme. Het heeft er "behoorlijk wat schijn van" dat de opnames over hun piek zijn. Volgens cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiëntenspreiding (LCPS) lag het aantal mensen dat in de week tot en met zondag opgenomen moest worden op zowel de IC-afdelingen als andere afdelingen zo'n 10 procent lager. Voor de persconferentie verschijnen er ook nog gegevens over maandag en dinsdag.

Dinsdag komt het kabinet ook met meer duidelijkheid over de mogelijkheid om komende zomer met vakantie te gaan naar het buitenland, zo zei Grapperhaus. Hij waarschuwde wel dat daarbij ook een rol speelt dat andere landen misschien geen Nederlanders willen toelaten omdat zij dit land beschouwen als risicoland.

Update 13:25 - Vlaggetjesdag Scheveningen ook dit jaar geschrapt om corona

Vlaggetjesdag in en rond de haven van Scheveningen wordt wegens corona ook dit jaar niet op de traditionele manier gevierd. Dat heeft de stichting die het jaarlijks organiseert afgesproken met de gemeente Den Haag en deelnemende organisaties. Het oer-Hollandse evenement, waarbij gevierd wordt dat de eerste nieuwe haring aan land wordt gebracht, stond gepland voor 19 juni.

"We vinden het erg jammer dat we dit jaar opnieuw onze bezoekers uit binnen- en buitenland niet tijdens Vlaggetjesdag kunnen ontvangen. Maar we gaan ervan uit dat we iedereen volgend jaar met een waanzinnig programma kunnen verrassen", aldus een woordvoerder. Dat jaar, 2022, wordt volgens hem bijzonder. omdat het evenement dan voor de 75e keer wordt gevierd. Het wordt sinds 1947 gevierd, wisselend in mei of juni.

Niet alles is geannuleerd: zo krijgen de Scheveningse verzorgingstehuizen vlak voor of op Vlaggetjesdag wel nieuwe haring aangeboden, meldt de Stichting Vlaggetjesdag Scheveningen. Ook gaat er traditioneel haring naar de burgemeester. En de Hollandse Nieuwe haring is wel gewoon voor iedereen verkrijgbaar in de winkel en in viskramen, vanaf 16 juni.

Update 12:01 - RIVM krijgt nieuwe directeur coronavaccinaties

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft een nieuwe programmadirecteur aangesteld die binnenkort de leiding krijgt over de coronavaccinaties. Marcel van Raaij, die van het ministerie van Volksgezondheid komt, neemt het op 15 juni over van Jaap van Delden, meldt het instituut.

Het vertrek van Van Delden heeft volgens het RIVM niets te maken met het geruchtmakende interview dat hij eind april gaf in AD. Daarin zei Van Delden onder meer dat het vaccin van AstraZeneca binnenkort niet meer nodig zal zijn. Vooral vanuit huisartsen kwam daar veel kritiek op.

"De huidige programmadirectie was tijdelijk aangesteld om het vaccinatieprogramma op te starten", aldus het RIVM. "Nu de vaccinatiecampagne op stoom is, zetten de nieuwe programmadirecteur en -directie de aansturing voort." De nieuwe programmadirectie wordt tijdelijk aangesteld om "ingezette processen te borgen en waar nodig en mogelijk verder te verbeteren".

Update 10:59 - Coronamaatregelen blijven gelden, eisen Viruswaarheid afgewezen

Het kabinet hoeft de coronamaatregelen niet in te trekken. Actiegroep Viruswaarheid had dat in een kort geding geëist, maar de rechtbank in Den Haag heeft die eis afgewezen.

Volgens de rechter zijn de maatregelen wettelijk goed geregeld, er is "sprake van een voldoende wettelijke basis". Viruswaarheid zei dat er feitelijk sprake is van een noodtoestand zonder dat het kabinet een noodtoestand heeft uitgeroepen, en dat zou in strijd met internationaal recht zijn. Ook daar ging de rechtbank niet in mee.

Update 10:14 - 'Geen overhaaste beslissing nemen bij keuzemenu leerachterstand'

Scholen moeten zich vooral niet laten opjagen bij het kiezen uit de 'menukaart' van het ministerie van Onderwijs om leerachterstanden weg te werken, stelt CNV Onderwijs in een reactie op het uitgewerkte plan van het ministerie.

Volgens dit keuzemenu kunnen scholen in het basis- en voortgezet onderwijs kiezen uit verschillende opties. Het gaat bijvoorbeeld om een langere schooldag voor iedereen, extra lestijd na schooltijd voor bepaalde leerlingen of een-op-eenbegeleiding.

"Op dit moment hebben veel scholen hun handen meer dan vol aan alle geregel rondom corona-uitval en aan verwoede pogingen niet meer vertraging te laten ontstaan", reageert Daniëlle Woestenberg, voorzitter van de onderwijsbond. "Tegen de scholen die gewoonweg de tijd niet hebben om nu al een keuze uit de menukaart te maken zeggen we dan ook: laat je niet opjagen en kies dan maar wat later", aldus Woestenberg.

Ze wijst erop dat iedere school sowieso recht heeft op een basisbedrag per leerling. "Het is beter om een goede keuze voor extra’s in zorgvuldige afstemming te maken dan om onder druk te kiezen voor een interventie die later toch niet blijkt aan te sluiten bij de behoefte. Dat geeft alleen frustratie, is slecht voor iedereen en zonde van het geld."

CNV Onderwijs vindt ook dat het schoolteam en de medezeggenschapsraad nauw betrokken moeten zijn bij de keuzes uit de menukaart. In een schoolteam zitten onder meer leraren, conciërges en klassenassistenten. In de medezeggenschapsraad worden ook de ouders vertegenwoordigd. "Juist de medezeggenschap en het team hebben het beste zicht op dat wat voor de leerlingen nodig is en welke interventies passen bij de school", zegt Woestenberg.

Update 10:06 - 'Duitsland gaat Janssen-vaccin alleen aan 60-plussers toedienen'

Duitsland gaat het coronavaccin van het Leidse Janssen in principe alleen gebruiken om 60-plussers te vaccineren. Jongeren kunnen het middel nog op vrijwillige basis krijgen na overleg met een arts, hebben de minister van Volksgezondheid en de deelstaten volgens persbureau DPA besloten.

Het besluit heeft te maken met potentiële bijwerkingen. Het vaccin van Janssen zou bij sommige mensen kunnen leiden tot een zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedstolsels en een laag aantal bloedplaatjes.

Denemarken besloot eerder deze maand als eerste land om helemaal te stoppen met het gebruik van het middel, maar veel andere landen vinden die stap te ver gaan. De Europese medicijnenwaakhond EMA en de Wereldgezondheidsorganisatie hebben Janssen goedgekeurd. Zij wijzen erop dat de gevaarlijke bijwerkingen nauwelijks voorkomen.

Het vaccin van Janssen uit Leiden werd in maart goedgekeurd in de Europese Unie, dus ook in Duitsland. Het middel hoeft in tegenstelling tot andere in de EU gebruikte vaccins maar één keer te worden toegediend.

Update 08:08 - RIVM doet onderzoek naar langetermijneffectiviteit coronavaccins

Het RIVM begint maandag met een groot onderzoek naar de effectiviteit op de lange termijn van de verschillende coronavaccins in Nederland. Het doel ervan is om in alle leeftijdsgroepen inzicht te krijgen in de mate waarin de vaccins bescherming bieden en hoe lang deze bescherming standhoudt.

Ook wordt gekeken of en in welke mate de vaccins bescherming bieden tegen nieuwe varianten van het virus. Iedereen die in Nederland woont en tussen de 18 tot 85 jaar oud is, kan aan het onderzoek deelnemen, maakte het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu bekend.

Volgens het instituut is het nog niet eerder voorgekomen dat de gehele bevolking in korte tijd wordt uitgenodigd om nieuw ontwikkelde vaccins tegen een nieuw virus te ontvangen. Met het onderzoek zullen 50.000 Nederlanders gedurende 5 jaar gevolgd worden. "Dit onderzoek zal de (langetermijn-) effectiviteit van de vaccins in de praktijk monitoren en de verschillende vaccins kunnen vergelijken. Zowel in de algemene bevolking als in risicogroepen", aldus het RIVM.

Omdat zowel het virus als de vaccins nieuw zijn, is de duur van de bescherming nog onbekend. Naar de werking van vaccins in risicogroepen, zoals ouderen of mensen met onderliggende ziekten, is nog weinig onderzoek gedaan. "Onderzoeken om de (langetermijn-)effectiviteit van de vaccins in de praktijk te monitoren en de verschillende vaccins te kunnen vergelijken zijn daarom noodzakelijk. Zowel bij gezonde personen als bij personen die tot risicogroepen behoren", stelt het gezondheidsinstituut.

Update 07:56 - 'Menukaart' voor scholen om achterstanden weg te werken

Een langere schooldag voor iedereen, extra lestijd na schooltijd voor bepaalde leerlingen of een-op-eenbegeleiding. Het zijn enkele van de methodes die scholen kunnen kiezen om de achterstanden in het basis- en voortgezet onderwijs in te halen. De opties staan op een keuzemenu dat het ministerie van Onderwijs maandag presenteert.

Het kabinet besloot eerder dit jaar 8,5 miljard euro te investeren om de door corona ontstane achterstanden in het onderwijs te lopen. Daarvan is 6 miljard euro bedoeld voor het primair en voortgezet onderwijs.

Met de menukaart, die in overleg met leraren, onderwijsorganisaties en wetenschappers is opgesteld, wordt die investering nu concreet uitgewerkt. Het is aan scholen om voor het komende jaar een plan van aanpak te maken, waarbij ze maatregelen uit de lijst kunnen kiezen. Per optie staat aangegeven wat het per leerling kost en wat het oplevert.

Scholen krijgen per leerling minimaal 700 euro. Scholen waar de achterstanden groter zijn, kunnen op een hoger bedrag rekenen.

De menukaart staat online, op www.nponderwijs.nl, en wordt de komende tijd verder uitgewerkt.

Update 06:00 - Rechter oordeelt over voortbestaan coronamaatregelen

De rechter in Den Haag beslist maandag of de geldende coronamaatregelen van tafel moeten of niet. Actiegroep Viruswaarheid heeft dat vorige week geëist in een kort geding tegen de Staat. Volgens Viruswaarheid zijn de regels in strijd met grondrechten van burgers en internationale verdragen. Heel Nederland wordt door de maatregelen "in een detentieregime gehouden" betoogde Viruswaarheid tijdens de rechtszaak.

De Staat heeft die stellingen bestreden, meent dat Viruswaarheid de ernst van de coronasituatie miskent en "in een andere werkelijkheid" leeft, op basis van niet wetenschappelijk onderbouwde claims. Dat er een officieel uitgeroepen noodtoestand nodig zou zijn voor het opleggen van de maatregelen, zoals Viruswaarheid zegt, wijst de Staat van de hand.

Viruswaarheid vroeg vorige week op de zitting om een onmiddellijke uitspraak, maar de rechter vond de materie te complex om daarin mee te gaan. De uitspraak maandag is schriftelijk, er is geen zitting.

Viruswaarheid procedeerde eerder tegen de Staat. Een procedure over afschaffing van de avondklok werd in eerste instantie gewonnen, maar die overwinning was van korte duur. In hoger beroep hield de rechter de avondklok in stand.

Hart van Nederland/ANP