LIVEBLOG | Coronadashboard meldt 10 miljoenste prik

Nederland telt de dagen af naar zaterdag: dan gaat hoogstwaarschijnlijk de volgende stap van het heropeningsplan in en komt ons land na bijna een half jaar "feitelijk" (aldus minister-president Mark Rutte) uit de lockdown. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.

• Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op vrijdag: 2.440, dat zijn er 345 minder dan op donderdag

• Op woensdag 2 juni testte 7,5 procent van de bij de GGD geteste personen positief

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op vrijdag: 1.065, dat zijn er 33 minder dan op donderdag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op vrijdag: 377, dat zijn er 17 minder dan op donderdag

• Op vrijdag zijn 8 sterfgevallen gemeld, in totaal zijn er tot nu toe 17.666 coronadoden officieel geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar schatting 10.109.509 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken

Update 18:06 - Nieuwe kans voor 60-plussers die nog geen prik hebben gehad

60-plussers die nog niet zijn gevaccineerd, ontvangen opnieuw een uitnodiging voor een coronavaccinatie. Mensen tussen de 60 en 64 jaar die nog niet zijn geprikt, kunnen vanaf zaterdag een afspraak maken bij de GGD voor een vaccinatie met BioNTech/Pfizer of Moderna. Dat meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Mensen die geboren zijn tussen 1956 en 1960 en nog geen prik hebben gehad van hun huisarts kunnen vanaf zaterdag eveneens een afspraak maken voor een vaccinatie via coronavaccinatie-afspraak.nl. Ze kunnen terecht op een van de 140 priklocaties van de GGD, meldt GGD GHOR Nederland.

Daarnaast stuurt GGD GHOR ook herhaaloproepen naar mensen boven de 65 jaar. Zij krijgen opnieuw de kans om een afspraak te maken. Zaterdag ontvangen de eerste 90-plussers deze uitnodigingsbrief, aldus de GGD GHOR.

Update 15:38 - IC-capaciteit kan terug naar niveau van voor corona

De ic-capaciteit in Nederlandse ziekenhuizen kan verder worden afgeschaald, zo heeft het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) besloten. Per maandag 7 juni kan de landelijke capaciteit worden teruggebracht naar minimaal 1150 bedden, het niveau van voor de coronapandemie.

"Het aantal Covid-patiënten in de ziekenhuizen is afgelopen tijd fors gedaald en deze daling zet door", aldus het LNAZ. Tussen de ziekenhuizen en regio's zijn steeds minder overplaatsingen van coronapatiënten. Daarom is besloten dat de ic-capaciteit kan worden teruggebracht tot minimaal 1150 bedden. Regio’s kunnen er zelf voor kiezen om voor de intensive cares een hoger aantal bedden te hanteren.

Half april moest de capaciteit juist nog omhoog tot 1550, vanwege een tekort aan bedden. Per 14 mei kon dat aantal terug naar 1450 en vanaf 25 mei was de minimale capaciteit 1350 bedden. Het afschalen van de ic-capaciteit betekent dat er meer ruimte komt voor de reguliere ziekenhuiszorg.

Update 15:32 - Aantal nieuwe coronabesmettingen blijft dalen

Het aantal nieuwe coronagevallen is in het afgelopen etmaal met 2440 toegenomen, meldt het RIVM. Een dag eerder was dat aantal na aanpassing 2785. Aanvankelijk werden er 18 meer vermeld.

Het gemiddelde niveau over de afgelopen zeven dagen is nu 2616, bijna 200 minder per dag het gemiddelde van donderdag.

Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met 8, tegen 14 een dag eerder. Dat wil niet zeggen dat al die mensen afgelopen etmaal zijn overleden, want het duurt een tijdje voordat het overlijden van een coronapatiënt is geregistreerd.

Update 15:30 - De Jonge: ook na oudere corona-infectie nog maar 1 prik nodig

Mensen die al een corona-infectie hebben doorgemaakt, hoeven maar één prik te krijgen van een zogeheten mRNA-vaccin zoals Pfizer/BioNTech of Moderna. Het maakt niet uit of die besmetting langer dan een halfjaar geleden was en ook niet of iemand ernstige klachten heeft gehad.

Demissionair zorgminister Hugo de Jonge meldde vrijdag dat hij een advies hierover van het Outbreak Management Team (OMT) overneemt. De nieuwe richtlijn geldt vanaf nu en is alleen voor mensen die bij de GGD zijn geregistreerd met een positieve testuitslag. Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn dat 1,6 miljoen mensen. Als iemand een positieve uitslag van een zelftest had, dan was het advies om daarna naar de GGD te gaan.

Mensen die hieraan voldoen en al een afspraak hebben staan voor een tweede prik, kunnen die afzeggen. Volgens de minister is het wel van belang dat zij dat bij de GGD doen, want anders kunnen zij straks geen compleet vaccinatiebewijs krijgen.

Volgens de deskundigen is na een infectie maar één dosis nodig om voldoende beschermd te zijn tegen het virus, ongeacht hoelang de infectie geleden is. Tot nu toe gingen de experts ervan uit dat alleen na een recente besmetting, van maximaal zes maanden eerder, één prik volstond.

Mensen uit alle leeftijdsgroepen tot tachtig jaar kunnen na een eerdere infectie volstaan met één zogeheten mRNA-vaccin. Alleen wie een verzwakt immuunsysteem heeft, kan beter de gebruikelijke twee prikken krijgen, aldus het OMT.

Update 15:19 - Coronadashboard meldt 10 miljoenste prik

De 10 miljoenste coronaprik is gezet, meldt het coronadashboard van de overheid vrijdag. Het gaat om eerste en tweede prikken bij elkaar. In totaal zijn tot dusver 10.109.509 doses coronavaccin een bovenarm ingegaan.

De meeste prikken zijn gezet door de GGD'en, een kleine 7,3 miljoen in totaal. Voor het aantal vaccinaties dat in ziekenhuizen, zorginstellingen en huisartspraktijken is gezet maakt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) een inschatting op basis van het aantal geleverde doses. Volgens die berekening zetten instellingen zo'n 1,2 miljoen inentingen en huisartsen iets minder dan 1,6 miljoen.

Volgens het RIVM werd de 10 miljoenste prik donderdag al gezet, zoals vaccinatiebaas bij het instituut Jaap van Delden eerder deze week voorspelde. Het RIVM geeft wekelijks op dinsdag een update van de vaccinatiecijfers, het coronadashboard van de overheid wordt vaker bijgewerkt.

Update 14:55 - Helft van Nederlanders boven de 18 kreeg in elk geval eerste prik

De helft van alle volwassen Nederlanders die tegen corona willen worden gevaccineerd, heeft inmiddels een eerste prik gehad. Dat maakte demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) vrijdag bekend. Hij kreeg zelf eerder op de dag zijn eerste prik met het Pfizer-vaccin.

Op dit moment zijn er ongeveer tien miljoen prikken gezet. Bijna een kwart van de mensen heeft al een tweede prik gehad. De Jonge hoopt dat medio juli alle volwassen Nederlanders die dat willen een eerste prik hebben gehad. Het vaccineren begon op 6 januari.

Inmiddels worden mensen geboren in 1983 uitgenodigd om een afspraak te maken om te vaccineren. De jaargang 2003 is de laatste groep die een oproep krijgt.

Update 14:40 - Aantal coronapatiënten op verpleegafdelingen daalt onder 700

Het aantal coronapatiënten op de verpleegafdelingen is afgelopen etmaal opnieuw gedaald, tot 688. Het is voor het eerst sinds 4 oktober dat er minder dan 700 Covid-19-patiënten op de verpleegafdelingen liggen, blijkt uit de nieuwste cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Ook het totaal aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is afgelopen etmaal verder gedaald. Op dit moment liggen er 1065 mensen met Covid-19 op een intensive care of verpleegafdeling. Donderdag waren dat er nog 1098.

In totaal behandelen de intensive cares nu 377 mensen met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Donderdag waren dat er nog 394. Dat betekent dat er meer mensen de intensive cares hebben verlaten of zijn overleden dan dat er nieuwe patiënten bijkwamen.

Daarnaast liggen er ook 554 mensen zonder Covid-19 op de ic's. Door de leegloop van de ziekenhuizen komt er meer plek voor mensen met andere aandoeningen.

Update 13:00 - RIVM: 'gewoon' handen wassen is echt beter dan handgel smeren

Het RIVM roept nogmaals op de handen met water en zeep te wassen en alleen als het niet anders kan handgel te gebruiken. Naarmate iemand namelijk meer handgel met ethanol gebruikt, neemt de kans op borstkanker "zeer licht" toe, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Het gebruik van Ethanol ofwel alcohol nam een flinke vlucht door de coronacrisis, en doodt bacteriën en virussen. "Was de handen met water en zeep. Dit is de beste manier om ziekteverwekkers te verwijderen. Gebruik desinfecterende handgel alleen wanneer er voor een langere tijd geen plek is om je handen met water en zeep te wassen en in bepaalde werksettings", zegt het RIVM opnieuw.

Vrouwen die geen handgel met ethanol gebruiken, hebben een kans van ongeveer 143.000 op 1.000.000 mensen om tijdens hun leven borstkanker te ontwikkelen. Vrouwen die een jaar elke dag tien keer handgel gebruiken, hebben een kans van 143.006 op 1.000.000 om tijdens hun leven borstkanker te ontwikkelen, becijferde het instituut.

Ook is gekeken naar de risico's voor mensen die beroepsmatig veel in aanraking komen met handgels, zoals in de zorg. Bij hen is de kans op borstkanker iets groter dan bij consumenten, aldus het RIVM. Als zij een jaar lang 25 keer per werkdag handgel met ethanol gebruiken is er een kans van 143.015 op 1.000.000 om borstkanker te krijgen.

Het RIVM heeft op verzoek van de ministeries van Volksgezondheid en Sociale Zaken de gezondheidsrisico’s van ethanol bevattende handgels onderzocht. Uit de resultaten blijkt verder dat handgel met ethanol geen darmkanker of verminderde vruchtbaarheid veroorzaakt

Update 11:02 - Ook mensen uit 1983 kunnen een prikafspraak coronavaccin maken

Iedereen uit het geboortejaar 1983 kan een afspraak maken voor een coronavaccinatie. Vanaf 11.00 uur kan online een afspraak gemaakt worden. De officiële uitnodigingsbrief volgt later.

Update 10:25 - Aanzienlijk meer operatiekamers beschikbaar

In de ziekenhuizen zijn meer operatiekamers beschikbaar en mensen die binnen zes weken zorg nodig hebben, kunnen die ook weer vaker op tijd en zoals gepland krijgen. Dat zegt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Dit komt door het dalende aantal coronabesmettingen. Van de operatiekamers is nu 76 procent weer in gebruik, een aanmerkelijke stijging ten opzichte van vorige week, toen het nog maar 66 procent was.

Zeven ziekenhuizen kunnen zorg die binnen zes weken moet worden gegeven echter nog steeds niet allemaal op tijd verlenen. "Dit wil niet zeggen dat patiënten gezondheidsschade oplopen. Het kan zijn dat andere zorginstellingen de zorg overnemen", benadrukt de autoriteit.

Twintig ziekenhuizen melden dergelijke 'kritiek planbare zorg' (zoals kankerbehandelingen) niet volledig volgens planning te kunnen leveren. Vorige week waren dit er 25.

Planbare zorg (zoals een knie-, heup- of staaroperatie) wordt in 22 procent van de ziekenhuizen niet gegeven. Ook hier gaat de situatie erop vooruit, want vorige week kon 29 procent dit nog niet. Het aantal ziekenhuizen dat deze zorg weer wel helemaal kan geven steeg van 2 naar 5 procent.

"In de langdurige zorg zien we dat er weer steeds meer bedden bezet zijn en dat het aantal mensen dat overlijdt daalt. Daarnaast vertonen de wachtlijsten in de langdurige zorg een dalende lijn", aldus NZa verder. Het gaat hier bijvoorbeeld om gehandicaptenzorg en verpleeghuiszorg.

Update 07:28 - 'Overgrote deel van middelbare scholen is of gaat volledig open'

Het overgrote deel van de middelbare scholen is vanaf maandag weer volledig open. Dat blijkt uit een rondgang van de NOS onder scholen in het voortgezet onderwijs. Zo'n 9 op de 10 scholen zijn al volledig open, of zullen maandag opengaan.

7 procent van de ondervraagde scholen gaat niet helemaal open. Een deel daarvan zet het huidige lesrooster door; een ander deel schroeft het aantal fysieke lessen wel op, maar gaat niet helemaal terug naar de oude situatie. Enkele scholen twijfelen nog over wat ze gaan doen, meldt de NOS.

Het kabinet besloot bij het teruglopen van het aantal coronabesmettingen, dat ook het voortgezet onderwijs weer volledig open moet. Deze week mochten scholen weer iedere dag al hun leerlingen ontvangen. Vanaf komende maandag is dat verplicht. Maar niet alle scholen zien dat zitten omdat pas 10 procent van de medewerkers is gevaccineerd, en er zijn nog maar zeven tot negen volledige lesdagen, verklaart een school uit Bussum. Een school uit Alkmaar zegt dat ze vanwege gezondheidsrisico's voor hun personeel nog niet 100 procent open kunnen gaan.

Hoewel veel scholen wel volledig opengaan, hebben zij hun bedenkingen. "Gemengde gevoelens", "dubbel" en "een spagaat" zijn formuleringen die veel terugkomen. Ze zien aan de ene kant dat het goed is voor hun leerlingen om elke dag naar school te gaan, maar maken zich zorgen over de veiligheid van het personeel.

Update 03:30 - Medisch team vertrekt naar Suriname voor coronazorg

Een medisch team en voormalig directeur-generaal van het RIVM, Marc Sprenger, vertrekken vrijdag naar Suriname. Zij gaan daar kijken wat er nodig is om de noodsituatie rond de corona-epidemie in het land onder controle te krijgen. Ze vertrekken naar verwachting om 11.00 uur vanaf Schiphol naar Paramaribo. Het team bestaat uit 23 zorgmedewerkers.

Suriname gaat gebukt onder een enorme coronagolf. Door de grote toename coronagevallen zijn de hoogste risiconiveaus er van kracht. Ook is er een lockdown afgekondigd. Er zijn overal tekorten aan in het land, zoals medicijnen en mondkapjes. Suriname telt bijna 600.000 mensen.

Het team gaat helpen en inventariseren wat er de komende weken nodig is aan personeel en materialen. Ook gaan de artsen Covid-units uitbouwen om te zorgen dat mensen acute zorg kunnen krijgen.

Nederland stuurt waarschijnlijk volgende week de eerste coronavaccins naar Suriname. Het land krijgt 40.000 doses van AstraZeneca en 50.000 van Pfizer. Later worden er nog meer gestuurd.

Update 03:30 - Rechtbank doet uitspraak in zaken sportscholen tegen Staat

De rechter beslist vrijdag of sportscholen volledig mogen worden heropend. Stichting Fitness Is Medicijn en een groep van zestig sportscholen hebben dat vorige week geëist in twee verschillende kortgedingen tegen de Staat. De groep sportscholen wil daarnaast compensatie voor alle geleden schade.

Update 03:00 - DNB: toename bedrijven in acute geldnood door corona beperkt

Het aantal bedrijven in het midden- en kleinbedrijf in acute geldnood is door de coronacrisis met 'slechts' 3700 toegenomen. Deze bedrijven, met een negatief eigen vermogen, maken 2% uit van het totaal aantal bedrijven in het mkb, blijkt uit een analyse van De Nederlandsche Bank (DNB), waar het FD over schrijft.

"Deze relatief kleine toename voor het mkb als geheel, past in het beeld van de beperkte toename van het aantal faillissementen en bedrijfsopheffingen in Nederland tot midden 2021", schrijft DNB. In de studie van DNB-analisten Jasper de Winter en Maikel Volkerink zijn de gevolgen van corona voor de financiële positie afgezet tegen een scenario zonder pandemie.

De pijn is zoals verwacht niet gelijk verdeeld tussen de verschillende sectoren. Valt de schade voor het mkb als geheel mee, in de reisbranche is sprake van een toename van het aantal bedrijven met een negatief eigen vermogen met 29 procentpunt, in de horeca met 18 procentpunt, in de hotellerie met 9 procentpunt.

Update 00:01 - Ook sterftecijfer van mensen onder de 80 keert terug naar normaal

Het aantal sterfgevallen is in alle leeftijdsgroepen weer teruggekeerd naar een normaal niveau. Dat was al zo bij de 80-plussers, maar vorige week ook bij mensen die jonger zijn. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Eerder dit jaar overleden wekenlang ongebruikelijk veel mensen van onder de 80. Dat kwam waarschijnlijk door het coronavirus.

Bij mensen van 65 tot 80 jaar was sinds eind maart sprake van oversterfte. Zo heet het als meer mensen overlijden dan te verwachten valt op basis van sterftecijfers van eerdere jaren en demografische trends. Vorige week was dat voor het eerst niet meer zo in de genoemde leeftijdsgroep en overleden zelfs iets minder mensen dan gebruikelijk.

Bij mensen van onder de 65 jaar was tussen begin april en begin mei sprake van oversterfte. Daarna daalde het aantal overlijdens weer. Vorige week lag het sterftecijfer in lijn met de verwachtingen.

Het is al sinds half februari zo dat het aantal 80-plussers dat overlijdt lager is dan normaal. Tijdens de uitbraak van het coronavirus overleden opvallend veel mensen van deze leeftijden. Daarom waren ze ook snel aan de beurt met vaccineren.

De onderzoekers weten op dit moment nog niet waaraan mensen recentelijk zijn overleden. Wel is bekend dat Covid-19 tijdens eerdere coronagolven oversterfte veroorzaakte.

Hart van Nederland/ANP