Code rood dreigt, maar wat betekent dat voor mijn vakantie?

In Noord Nederland start vandaag de zomervakantie en veel families hebben de koffers al gepakt om de komende weken weer op vakantie te gaan. Veel mensen zijn toe aan een andere omgeving en een beetje rust, maar code rood zou zomaar roet in het eten kunnen gooien.

Wat betekent code rood eigenlijk? Moet ik mijn vakantieplannen wijzigen? Hart van Nederland probeert antwoord te geven op de meest prangende vragen.

1. Wat betekent code rood?

Groen, oranje en rood, dat zijn de kleurcodes die Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) gebruikt om de coronasituatie in een land aan te duiden. Het ECDC, de Europese evenknie van RIVM, bepaalt deze codes aan de hand van het aantal besmettingen per 100.000 inwoners. Als het aantal besmettingen in een land hoger is dan 200 per 100.000 inwoners OF als meer dan 4 procent van de afgenomen coronatests positief is, dan wordt een land rood.

Nederland is op dit moment deels groen en deels oranje, maar dat kan dus snel veranderen. Ons land kleurt rood wanneer er meer dan 35.000 besmettingen zijn in twee weken. In de afgelopen zeven dagen zijn al ruim 22.000 bevestigde besmettingen gemeld.

Verwarrend is het wel, want het ministerie van Buitenlandse Zaken gebruikt ook kleurcodes en die hebben dus een andere betekenis. De kleuren van BUZA zijn de reisadviezen die Nederlandse overheid geeft en die vind je op de website van Nederlandwereldwijd. De kleurcodes van ECDC zijn dus het Europese advies.

2. Mogen we op vakantie als Nederland rood kleurt op de kaart van ECDC?

Ja, we mogen op vakantie. De vraag is alleen of het land van bestemming daar ook zo over denkt. "Er is nog geen kant en klaar antwoord op deze vraag, ieder land kan zijn eigen maatregelen aanscherpen. In principe zou je met je coronacode gewoon moeten kunnen reizen," zegt Mirjam Dresmé van branchevereniging ANVR.

Wanneer Nederland op rood gaat, heeft dat vooral effect voor mensen die ons land willen bezoeken. Net zoals Nederland inwoners afraad om op vakantie te gaan naar een rood gebied, kunnen andere landen dan het reisadvies voor Nederland aanpassen.

Voor Nederlanders die op vakantie willen naar het buitenland hoeft code rood niet direct effect te hebben. De kleurcodes die de ECDC geeft aan een land zijn een advies, dat betekent dat een land zelf kan besluiten wat te doen met deze informatie. Zo kunnen ze bijvoorbeeld reizigers uit een roodgekleurd land weigeren toe te laten, zo zijn de Britten bijvoorbeeld niet welkom in België. Of deze regels voor een land veranderen kan je zien bij de reisadviezen van Buitenlandse Zaken.

Het kan ook voorkomen dat een land extra eisen stelt. "Dat lijkt waar iedereen nu schrik voor heeft, maar het is niet waarschijnlijk," zegt Petra Kok van TUI. "Het kan zijn dat een vakantieland wel aanvullende voorwaarden stelt aan een bezoeker uit een ‘rood’ land, zoals vaccinaties en/of testen. Maar dat gebeurt nu ook al. Bij hoge uitzondering kunnen ze vragen of je in quarantaine gaat als je aankomt." Landen kunnen ook om een negatieve test vragen als je al volledig gevaccineerd bent.

3. Een voorbeeld: Je hebt een vakantie naar Italië geboekt, mag je daar nog heen als 'rode-Nederlander'?

Op dit moment zijn er geen obstakels om naar Italië te reizen. Het land is namelijk (met uitzondering van Sicilië) groen en met een digitaal coronabewijs zijn Nederlanders welkom.

Maar. Als de kleurcode van Nederland verandert in rood, dan kan de situatie veranderen. Italië kan dan bijvoorbeeld een inreisverbod voor Nederlanders invoeren of een quarantaine plicht. En daarom is een goede voorbereiding van groot belang zegt Kok. "We drukken het iedereen steeds op het hart: check de week voor je vakantie de inreisvoorwaarden van het betreffende land. Naar welk land je ook gaat."

4. Wat als de situatie veranderd als ik op vakantie ben?

Wanneer je al op vakantie bent, maakt de kleur van Nederland in principe niet meer uit. Je bent tenslotte al in het land, dus bijvoorbeeld een quarantaine zou gek zijn. Wat wel belangrijk is, is de kleurcode van het land waar je op bezoek bent.

"Het is echt belangrijk dat je niet alleen vooraf maar ook tijdens je vakantie de website Nederland Wereldwijd blijft controleren. Je kan ook de reisapp downloaden van de rijksoverheid waar je ook een pushmelding kan aanzetten als de situatie in het land waar je zit gaat veranderen."  zegt Mirjam Dresmé.

"Stel je bent in Portugal op vakantie en het reisadvies veranderd. Dit gebeurde ook echt vorige week. Dan kun je in de meeste gevallen gewoon je vakantie afmaken." Maar er kunnen wel verandering zijn bij terugkomst. "Wanneer je naar Nederland terug komt dan wordt vaak een extra test gevraagd, die je lokaal kun laten doen. Wij sturen onze reizigers daarover een sms." zegt Petra van TUI.

5. Moeten we preventief onze vakanties annuleren?

Annuleren heeft helemaal geen zin zegt Petra Kok van TUI. "Het onverstandig om zelf je reis te annuleren omdat daar kosten aan verbonden zitten. De reisorganisatie zal jouw reis annuleren wanneer het niet mogelijk is om de vakantie uit te voeren. En nee, 14 dagen op je hotelkamer zitten is natuurlijk geen vakantie."

De kaart van ECDC wordt één keer per week geüpdatet, op donderdag of vrijdag. Komende week moet dus gaan blijken of Nederland inderdaad rood kleurt.