Celstraffen geëist tegen hoofdverdachten fipronilaffaire, boetes voor bedrijven

Tegen de twee hoofdverdachten in de zogeheten fipronilaffaire is twee jaar cel waarvan een halfjaar voorwaardelijk geëist voor het in gevaar brengen van de volksgezondheid. Miljoenen eieren werden in de zomer van 2017 vernietigd toen er het bestrijdingsmiddel fipronil in was aangetroffen.

"Miljoenen kippen hebben zinloos geleden en zijn zinloos gestorven", zeiden de twee officieren van justitie. De affaire is een van de grootste fraudes in de Nederlandse voedselindustrie. Mede hierom zijn de eisen fors, aldus het Openbaar Ministerie. Tegen hun bedrijven ChickClean en ChickFriend zijn boetes van 25.000 euro geëist.

'Nooit de bedoeling geweest'

De 35-jarige Martin van de B. uit Barneveld en de 28-jarige Mathijs IJ. uit Nederhemert bestreden vanaf 2016 met succes bloedluis in stallen. Bloedluizen zuigen bloed uit kippen en verzwakken de dieren.

Hun Belgische leverancier Patrick R. mengde hun bestrijdingsmiddel Dega-16, maar wat er precies in zat begrepen de twee verdachten niet. Pas toen in de zomer van 2017 de hele sector plat kwam te liggen, kregen ze argwaan, vertelden ze de rechters woensdag op de eerste dag van de strafzaak. "Dit hebben wij de boeren nooit aan willen doen", zei Van de B.

Honderden bedrijven op slot

Bij de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) kwamen al eind 2016 tips over het gebruik van insecticide fipronil door Patrick R. en door ChickFriend. Ingegrepen werd er niet tot in juni 2017 in eieren op een Belgisch pluimveebedrijf fipronil blijkt te zitten. Dit bestrijdingsmiddel is verboden bij de productie van voedingsmiddelen.

Na de vondst gingen ruim honderd bedrijven in Nederland gingen op slot. Dat de verdachten niet wisten dat dit verboden bestrijdingsmiddel in Dega-16 zat, is volgens het Openbaar Ministerie zeer ongeloofwaardig.

Bang voor straf

Opvallend is dat het duo in juli 2017 een loods leeg liet halen waar de NVWA een controle wilde doen. De insecticiden die daar verdwenen, doken in februari 2018 op in een aanhanger die geparkeerd stond voor het pand van de NVWA. Op die aanhanger zat 400 liter Dega-16. "We hadden dat spul nog en we vonden dit de juiste weg", zei Van de B. Het duo zat van augustus tot november vast en was bang opnieuw achter de tralies te belanden als het spul ergens anders werd ontdekt.

"Dat het product schadelijk is geweest, dat hebben we nooit voor ogen gehad", zei IJ. Donderdag is het woord aan de advocaten. Zij hebben eerder al aangegeven te betwisten of fipronil in eieren schadelijk is geweest voor de volksgezondheid.

Van een kale kip...

De fipronilaffaire staat veel getroffen pluimveehouders nog helder op het netvlies, dus ook bij Theo Bos uit Barneveld. Hij volgt de zaak dan ook op de voet. Eerder vertelde Bos tegen Hart van Nederland dat hij hoopt dat de twee verdachten schuldig worden bevonden voor het gebruik van het middel.

Bos: "Ik hoop dat ze schuldig worden verklaard, ze hebben het middel toen bewust gebruikt. Ik heb nog een keer een collega pluimveehouder gesproken. Hij wilde misschien met ze in zee gaan. Toen ze geen antwoord wilden geven op welke bestrijdingsmiddelen ze gebruikten heeft hij ze weggestuurd. De rest heeft dat niet gevraagd, ik ook niet", biecht Bos op.

Als het tot een veroordeling komt heeft Bos er weinig hoop op dat hij een schadevergoeding krijgt: "Ik ben toen drie maanden op slot geweest. Pas toen de fipronilwaarden na metingen weer goed waren kon ik aan de slag. Dat heeft me zo'n 300.000 euro gekost. Dat geld, mijn schade, dat gaan we niet meer zien. Van de beroemde kale kip kun je niet plukken."