Avondklok geldt vanavond voor de laatste keer

Vanavond geldt de avondklok voor de laatste keer. In januari werd de avondklok ingevoerd om feesten en late bezoekjes tegen te gaan en zo verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Vanaf morgenochtend 04.30 uur is Nederland van deze maatregel af.

Demissionair premier Mark Rutte zei aan het begin van de coronacrisis dat Nederland nooit een avondklok zou krijgen. Zo’n maatregel zou de vrijheid van mensen te erg inperken en daarnaast herinneren aan de Tweede Wereldoorlog, toen een avondklok gold die ‘spertijd’ werd genoemd. Toch voerde het kabinet de omstreden maatregel op zaterdag 23 januari in. Vanaf die dag mochten Nederlanders tussen 21.00 en 04.30 uur niet op straat zijn.

De ‘uiterste maatregel’ was volgens Rutte en coronaminister Hugo de Jonge nodig om het aantal besmettingen te verminderen. Op die zaterdag was het aantal gemelde positieve coronabesmettingen 5.487.

Verklaring, anders boete

Alleen met een geldige verklaring voor specifieke redenen als werk of een medische situatie, mochten mensen vanaf dan de straat op. Wie die niet had, riskeerde een boete van 95 euro. De politie heeft sinds de invoering van de maatregel ongeveer zesduizend avondklokboetes per week uitgedeeld.

Dat zorgde in de eerste week voor veel maatschappelijke onrust. Een paar avonden achter elkaar gingen jongeren na 21.00 de straat op. In de grote steden staken ze auto’s in brand, gooiden ze winkelruiten in en sloopten ze straatmeubilair. Na een kleine week hield de onrust op.

Ook werden er ludieke manieren gevonden om de avondklok te omzeilen. Zo ontstond er een levendige handel in Thuisbezorgd-outfits op Marktplaats, zodat mensen konden doen alsof ze een pizza gingen bezorgen terwijl ze eigenlijk bij vrienden op bezoek gingen. Overigens hadden bezorgers ook een werkgeversverklaring nodig om ‘s avonds op straat te zijn.

Verruiming avondklok

Op 31 maart werd de avondklok met een uur verruimd. Nederlanders mochten sindsdien tot 22.00 op straat blijven. De reden hiervoor was de zomertijd die inging, waardoor het ‘s avonds langer licht blijft.

Op woensdag 28 april om 04:30 wordt de maatregel afgeschaft. Rutte zei eerder in een persconferentie dat de besmettingscijfers en druk op de zorg nog altijd buitengewoon hoog zijn. Hij zei dat hij de versoepeling ongelofelijk spannend vindt, maar het is volgens hem niet mogelijk om met nul risico uit de coronacrisis te komen.

Laatste weken al drukker

De avondklok lijkt Nederlanders effectief van straat te hebben gehouden in de late uren. Toch wordt het de laatste weken buiten langzaamaan drukker als het donker valt. Dat blijkt uit cijfers van het Nederlands Verplaatsingspanel (NVP). Het NVP komt aan deze informatie door de bewegingen van 10.000 panelleden van 16 jaar en ouder te meten met een app.

In de afgelopen week begaf van maandag tot en met donderdag gemiddeld 2,3 procent van de Nederlanders zich tussen 22.00 uur en 23.00 uur op straat. Dat was in de tweede week van januari, de week voordat avondklok werd ingevoerd, nog drie procent.

Ook op de weg is te merken dat het ‘s avonds weer iets drukker wordt. Tussen 22.00 en 23.00 uur reden halverwege deze maand doordeweeks 74 auto’s voorbij op een druk verkeerspunt, tegen 64 in de laatste volle week van maart. Dat blijkt uit metingen van het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) op tweehonderd verkeerspunten, met name snelwegen.

ANP