De avondklok wordt afgeschaft, hoe waren de cijfers toen de maatregel werd ingevoerd?

Na 95 dagen komt er op 28 april een einde aan de avondklok, dat maakte het kabinet dinsdag bekend tijdens een coronapersconferentie. Op diezelfde dag meldden ziekenhuizen de hoogste instroom van coronapatiënten dit jaar. Dat roept de vraag op: hoe stonden we er eigenlijk voor toen de avondklok werd ingevoerd? We leggen de cijfers naast elkaar.

Volg het laatste nieuws over het coronavirus in Nederland via ons liveblog.

De voornaamste reden om in januari een avondklok in te voeren, is het beperken van het aantal contacten. Veel besmettingen vinden dan plaats in huiselijke kring, weten de GGD's, waarbij afstand houden een uitdaging is en mensen vaak geen mondkapje dragen.

Rellen, plunderingen en vernielingen

Geen enkele afzonderlijke maatregel kon rekenen op zó veel weerstand als de avondklok. De avonden na invoering ervan, op 23 januari, gingen gepaard met rellen, plunderingen en vernielingen.

In steden als Den Bosch, Eindhoven, Rotterdam, Amsterdam, Tilburg, Venlo en Roermond lieten relschoppers van zich horen. De Nederlandse politiebond sprak van de heftigste rellen sinds de krakersrellen van 1980.

Aan die gewraakte maatregel komt op 28 april officieel een einde. Rutte noemde deze en de overige aangekondigde versoepelingen "ongelooflijk spannend". "Het is en blijft voorlopig een balanceeract en daar moeten we heel voorzichtig en zorgvuldig mee zijn."

Aantal besmettingen tijdens invoering avondklok

Op de dag dat de avondklok in Nederland wordt ingevoerd, worden er 5.450 nieuwe positieve coronatestuitslagen gemeld bij het RIVM. Per 100.000 inwoners krijgen gemiddeld 31,3 mensen een positieve testuitslag.

Afgelopen dinsdag, de dag dat het einde van de avondklok wordt aangekondigd, komen er 6.871 positieve testuitslagen binnen bij het RIVM. Het gemiddeld aantal positieve tests per 100.000 inwoners ligt dan op 39,5. Beide aantallen zijn aanzienlijk hoger dan in januari.

Absolute aantallen zeggen niet alles, de ene dag wordt immers meer getest dan de andere. Op 23 januari is 11,9 procent van het totale aantal geteste mensen positief. Het exacte percentage positieve testen van dinsdag ligt op 10,5 procent.

Druk op de zorg en avondklok

De druk op de zorg is nog altijd een belangrijke factor in het coronabeleid dat het kabinet voert en in de adviezen die het OMT geeft. Op de dag dat de spertijd haar intrede doet, liggen er 1.633 mensen met corona op verpleegafdelingen. Op de ic's liggen 673 coronapatiënten.

Die aantallen zijn een tijdje gedaald, maar zijn inmiddels aan een opmars bezig. Tijdens de coronapersconferentie liggen er 1.830 coronapatiënten op de verpleegafdelingen. Het aantal mensen met corona op de ic's is dan 823. Om die reden zien sommige ziekenhuizen zich genoodzaakt om personeel te vragen hun meivakantie te skippen.

Hoe zit het met de vaccinaties?

Een van de redenen om nu voorzichtig wat stappen tot heropening te nemen, is het aantal gezette coronavaccinaties. Op 6 januari wordt de eerste prik gezet in Nederland. Op 23 januari zijn er 152.371 vaccins gezet.

Dat aantal is de afgelopen weken explosief gestegen. Op 20 februari passeert het aantal gezette prikken de miljoen. Op 20 april, de dag van de persconferentie, zijn er 4.787.163 prikken gezet.

Volgens het coronadashboard van de Rijksoverheid krijgt iedere 0,4 seconden iemand een prik. Deze week staan nog eens ruim 720.000 prikafspraken gepland en woensdag wordt begonnen met het vaccineren met het Janssen-middel. Volgens de prognose zijn er in de week na het loslaten van de avondklok zes miljoen vaccins gezet.

Het aantal 'coronadoden'

Op 20 april, de dag dat bekend wordt gemaakt dat de avondklok in de prullenmand gaat, zijn er in totaal 16.975 coronapatiënten overleden. Die dag zelf komen er 27 nieuwe 'coronadoden' bij. Op 23 januari worden 88 overleden coronapatiënten gemeld bij het RIVM.

Deze waarde fluctueert hevig, omdat niet alle overlijdensgevallen dezelfde dag worden gemeld. Volgens het coronadashboard is het werkelijke aantal bovendien hoger, omdat er geen meldingsplicht geldt voor overlijden aan het coronavirus.

Het reproductiegetal R voor en na avondklok

Het reproductiegetal (R) is een belangrijke graadmeter voor de verspreiding van het virus in Nederland, omdat het aangeeft hoeveel mensen er door één coronapatiënt worden besmet. Ligt dat getal onder de 1, dan daalt het aantal besmettingen. Bij een waarde van 1 blijft het aantal gelijk. En ligt de R boven de één, dan stijgt het.

Op 23 januari is er sprake van een R van 0,92. De exacte effectieve R van dinsdag is nog niet bekend, omdat voor recente schattingen de betrouwbaarheid niet groot is. De meest recente effectieve R is 1,06.

De cijfers in dit artikel zijn afkomstig uit het Coronadashboard van de Rijksoverheid.