Amnesty waarschuwt voor TikTok: 'Je voelt je er alleen maar somberder door'

Socialemediaplatform TikTok vormt een gevaar voor jonge gebruikers. Dat blijkt uit twee rapporten die Amnesty International dinsdag publiceerde. Video's over depressie en zelfmoord verergeren al bestaande mentale problemen door de manier waarop het algoritme werkt.

Uit onderzoek van Hart van Nederland van augustus 2023 bleek dat 28 procent van de mensen zegt verslaafd te zijn aan hun telefoon. Onder 18- tot 24-jarigen is dat zelfs 62 procent. Dat komt volgens Evelien Bruns-Meijer van Tactus Verslavingszorg komt dat door de manier waarop apps zoals TikTok werken.

"Het is voor jongeren superverleidelijk constant op je smartphone op zoek te gaan naar nieuwe dingen. Het werkt op je 'beloningscentrum' in je hersenen en de tech-industrie weet dondersgoed hoe daarop in te spelen", vertelde Bruns-Meijer eerder aan Hart van Nederland.

Van de 'likes' die je krijgt op social media en het oneindige aanbod van grappige filmpjes tot de beloningen die je elke dag dat je inlogt bij een spel krijgt: alles werkt in op de dopamine die je in je hersenen ontwikkelt. Dat stofje geeft je heel kortstondig een goed gevoel. Hoe meer je op je telefoon zit en zulke apps gebruikt, hoe verslaafder je aan dat gevoel kan raken.

Alleen kattenfilmpjes

"Ik zat denk ik zes uur per dag op sociale media. Of zelfs wat langer", vertelt Jora Bakker (34) aan Hart van Nederland. Ze stopte met sociale media nadat ze zelf vond dat ze verslaafd was. "Ik werd er jaloers van. Mensen postten dingen die ik ook wilde. Of ze hadden iets bereikt wat ik nog niet bereikt." Het zorgde er niet alleen voor dat ze zich slechter voelde.

"Ik liet veel klusjes liggen. De was die ik op wilde hangen, die ligt er drie dagen langer. Maar ook op m'n werk zat ik in m'n pauzes op m'n telefoon te scrollen. Dus ik had ook minder contact met m'n collega's en eigenlijk is dat wel belangrijk. Mijn man zei op een gegeven moment ook dat ik wel wat meer tijd met hem kon doorbrengen in plaats van op sociale media."

Daarom zit ze nu nog maar één keer per maand op sociale media. "Om een filmpje van m'n kat op Instagram te zetten", lacht ze. "Kattenfilmpjes zijn het enige wat ik dan nog wel leuk eraan vindt." De apps staan dus allemaal nog wel op haar telefoon en het is best lastig om daar vanaf te blijven.

Jacqueline Krouwel is preventiedeskundige bij Jellinek en ziet ook dat veel mensen verslaafd zijn aan sociale media. "Exacte cijfers zijn er niet, want veel mensen weten niet eens dat ze verslaafd zijn", vertelt ze. Maar wanneer ben je dan verslaafd aan sociale media? "Als je de controle verliest", zegt Krouwel. "Als je er niet op wil zitten, maar het toch doet. En als je eronder leidt."