Ed doorbreekt na 25 jaar stilzwijgen over wat hij zag na de vuurwerkramp

Dinsdag is het precies 25 jaar geleden dat de vuurwerkramp in Enschede de wijk Roombeek in puin legde. 23 mensen kwamen om, rond de duizend raakten gewond en honderden huizen verdwenen van de kaart. De ramp laat nog altijd diepe sporen na, ook bij Ed Rademacher, die kort na de ramp overlevenden door het verwoeste gebied reed. "Je vergeet het nooit meer. Die beelden."

Wat begon met een kleine brand in een vuurwerkopslag, eindigde in een ongekende catastrofe. SE Fireworks in de Enschedese wijk Roombeek explodeerde en vaagde de hele buurt weg. Naast de vele slachtoffers werden zo'n 200 woningen verwoest. Een oorlogsgebied was het, en ondanks de verstreken tijd zijn de wonden niet minder diep. Rademacher reed daags na de ramp getroffenen rond door hun wijk, of wat daar van over was. Zodat ze met eigen ogen konden zien dat alles wat ze bezaten, weg was.

Op Ed maakte dat een onuitwisbare indruk. Na zoveel jaar deelt hij zijn ervaringen voor het eerst en dat doet hem goed. "Ik kon niet naar vuurwerk kijken of luisteren naar harde knallen zonder emotioneel te raken. Nu gaat dat beter."

Alleen Ed mocht het gebied in

Ed weet niet meer precies hoeveel dagen na de ramp het was. Zo hectisch was het en zo heftig om de mensen in de bus te hebben. Alles was nog afgezet, niemand mocht het gebied in. Ed wel, met zijn bus. Sommige inzittenden waren stil, sommigen beukten op de deuren omdat ze eruit wilden, kijken tussen de brokstukken of ze nog iets konden terugvinden. Er waren hulpverleners in de bus, een begeleider en een psychiater. "Mensen waren getraumatiseerd. Sommige huizen stonden nog deels overeind, dan mochten mensen onder begeleiding kijken. Mensen hoopten nog hun huisdier te vinden, maar die waren er natuurlijk niet meer."

Zelf woonde Ed ten tijde van de ramp in Hengelo. Het was een stralende dag, 13 mei 2000. Ze zagen in de richting van het vliegveld enorme rookwolken in de lucht hangen. Toen een enorme knal. "We gingen erheen om te kijken wat er aan de hand was. Onze dochter woonde in Enschede. We dachten eerst aan een neergestort vliegtuig. Toen we richting de wijk kwamen, stond alles in de hens. Onze dochter was ongedeerd, en omdat de Grolschfabriek op ontploffen stond, mocht ze haar huis niet meer uit. Ze mocht niet mee. Via via zijn we toch weten te ontkomen."

'Kon mijn emoties niet de baas blijven'

Als Ed knallen hoorde, of vuurwerk zag, raakte hij van de leg. Ook nog zoveel jaar na dato. "Ik kon mijn emoties dan niet de baas blijven." Bij veel betrokkenen zit het diep. Dat verandert als hij ongeveer een jaar geleden terecht komt bij het Huis van Verhalen, een ontmoetingscentrum in Roombeek rond de vuurwerkramp. "Ik heb daar op een zeker moment mijn verhaal gedaan, op aanraden van mijn vrouw. Dat heeft me zo goed gedaan. Ik ben ook met iemand door het gebied gelopen, zoals het nu is. Dat heeft heel veel voor me betekend. Ik kan nu ook kijken naar de dramaserie rond de vuurwerkramp, dat zou eerst niet gekund hebben."

Het verhaal van Ed is opgetekend in de wandelroute door de wijk Roombeek. Op verschillende plekken hangen borden met QR codes waar verhalen van betrokkenen achter zitten, in de vorm van teksten, film of een podcast. Vanaf dit weekend is de route te volgen.