Veel te weinig plekken voor woonwagenbewoners: 'Kom in actie, laat van je horen!'

Nog steeds kunnen veel woonwagenbewoners nog maar moeilijk aan een standplaats komen. Gemeentes schrappen juist plekken in plaats van dat ze extra standplaatsen creëren. En dat moet veranderen, want de woonwagencultuur moet behouden blijven.

Martha Wolters uit Goor groeit op als 'reiziger'. Maar nadat ze haar oude standplaats verliest, krijgt ze geen nieuwe toegewezen. Ze zegt er al jaren over met de gemeente in de clinch te liggen. Martha krijgt wel een huis toegewezen, maar dat wil ze helemaal niet. "We zijn geboren en getogen op het kamp", zegt ze tegen Hart van Nederland.

Bij wijze van protest bivakkeert ze samen met haar man en zoon nu al een half jaar in een tourcaravan. Ze staan op verschillende plekken: van een villawijk tot de parkeerplaats van een kinderboerderij. Inzet van de protestactie: een permanente standplaats. De gemeente Hof van Twente kent Martha's verhaal, zegt een woordvoerder. "Maar als gemeente zit je met bestemmingsplannen en daar kunnen dan weer bezwaren op volgen." Oftewel: volgens de gemeente kan het allemaal ook niet sneller. Inmiddels wordt er voor negen woonwagenbewoners een plekje gezocht.

Al twintig jaar een tekort

Onderzoeksplatform Pointer zegt dat twintig jaar geleden al een tekort aan standplaatsen werd vastgesteld bij 46 gemeenten. Slechts acht gemeenten hebben het aantal plekken daarna vergroot. De woonwagencultuur is beschermd en daarom zijn gemeentes verplicht om standplaatsen te faciliteren. Maar in tegenstelling tot uitbreiden, kiezen zestien gemeentes er juist voor het aantal plekken terug te dringen.

Onderzoek

PvdA-raadslid Fred Rijkens trekt zich het verhaal van Martha Wolters aan. Hij vindt Martha een voorbeeld voor andere woonwagenbewoners, omdat ze actief strijdt voor haar principes. Hij ontmoet haar tijdens een uitzending van een lokaal radiostation. "Ze heeft me toen gevraagd of ik me wilde verdiepen in haar verhaal." Dat doet Rijkens. Vanuit zijn partij zet hij 'de druk op de ketel' bij het college. Er komt steun van meer partijen. Het resulteert erin dat de wethouder onderzoek gaat doen naar mogelijke standplaatsen.

Met eieren en vuurwerk bekogeld

Voor Martha gaat het niet snel genoeg. Zij strijdt ondertussen door. Ook al valt het haar zwaar. Haar caravan wordt al eens met eieren en ook met vuurwerk bekogeld. Toch slaat ze een eerdere aanbieding van de gemeente voor een standplaats af. "Dat was op een verlaten industrieterrein. Ik wil gewoon een fatsoenlijke plek."

Dinsdag en woensdag gaat ze met auto en caravan voor het gemeentehuis in Goor staan, om opnieuw een statement te maken. Ze hoopt dat ook andere woonwagenbewoners meer gaan opkomen voor hun belangen en het behoud van de cultuur. "Ik wil ze echt oproepen: laat van je horen en kom in actie.

Gemeenten blijven terughoudend

Het tekort aan standplaatsen is er dus al meer dan twintig jaar, maar staat sinds 2018 weer op de agenda, na internationale kritiek. Volgens Pointer blijven gemeenten terughoudend om de tekorten aan te vullen. Dat herkent ook de Nationale Ombudsman. Die publiceert in 2017 een rapport waaruit ook de enorme tekorten aan standplaatsen blijken en het is nog altijd actueel.

"Het is een onderwerp dat we niet los hebben gelaten. We hebben de afgelopen jaren contact gehouden met woonwagenbewoners en gemeentes. En daaruit blijkt dat het probleem blijft", zegt een woordvoerder tegen Hart van Nederland. De Nationale Ombudsman is op dit moment aan het onderzoeken of hij iets kan betekenen voor de woonwagenbewoners en wat zijn rol kan zijn. Binnen enkele weken is dat onderzoek afgerond.