Surfdrama Scheveningen een jaar geleden: 'We wilden de jongens weer thuisbrengen'

Maandag 11 mei 2020 was een gitzwarte dag voor Scheveningen. Vijf surfers kwamen die dag door grote hoeveelheden algenschuim in zee om het leven. De gebeurtenis had niet alleen enorme impact op de surfgemeenschap, maar ook op de hulpverleners die die dag alles op alles zetten om de mannen te redden.

Nu, bijna een jaar later, blikken KNRM-vrijwilligers Sander Kuipers en Joyce Nolten bij Hart van Nederland terug op een van de heftigste reddingsacties die ze hebben meegemaakt.

Het was die bewuste avond rond 19:15 uur toen de pieper van Sander Kuipers afging. Hij was nog maar net thuis van een eerdere alarmering. "Prio 1 surfer in de problemen", stond er op zijn schermpje. Zo snel als mogelijk haastte hij zich naar het reddingsstation van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij in Scheveningen.

Een melding van een surfer in de problemen, is een melding die regelmatig voorkomt. Sander vertelt dat die meldingen vaak al snel worden ingetrokken, omdat iemand dan al veilig aan de kant staat.

Foute boel

Binnen vier minuten na de melding was Sander samen met twee collega’s met een kleine rubberen reddingsboot uitgevaren. Pas bij de boot hoorde hij de details van de melding. Veel was nog onduidelijk, maar er zouden in ieder geval maar liefst vier surfers in de problemen zijn geraakt. "Een melding van die aard had ik nog nooit meegemaakt. Dan weet je wel dat het foute boel is. Meteen stonden we op scherp", zegt Sander.

De zee was krachtig die dag en de golven kwamen tot wel vier meter hoog. Het schuim kwam al op tegen het havenhoofd. Sander, die toen schipper was, probeerde met man en macht tegen de golven te vechten en tegelijkertijd de instructies te volgen van omstanders die de plek aanwezen waar ze een surfer hadden gezien.

Surfers reanimeren

Toen de reddingswerkers de eerste surfer in het vizier hadden, konden ze hem uit het water halen en naar het ponton (een drijvend platform) brengen. Hij was toen al buiten bewustzijn. Joyce was inmiddels naar het ponton gehaast.

Ze vertelt: "Toen ik na de melding op mijn pieper aankwam bij het reddingsstation, hoorde ik via onze radio dat de boot van Sander al een slachtoffer uit het water had gehaald. Ik ben meteen naar het ponton gehold om het slachtoffer over te nemen en hem te reanimeren."

Joyce was verbaasd toen ze zag dat de kleine boot meteen weer omkeerde terug naar zee. “Pas toen besefte ik dat de reddingsactie nog lang niet voorbij was, omdat het om meerdere slachtoffers ging.”

Niet veel later kwam de grotere boot, die meezocht naar de watersporters, aangesneld met een tweede slachtoffer. Totdat de ambulancebroeders het overnamen, deden Joyce en haar collega’s er alles aan om het leven van de twee mannen te redden.

Handje boven water

Terug op zee kreeg Sander het steeds lastiger om de kleine boot door de grote golven te manoeuvreren. Ze klapten met de boot steeds zo hard naar beneden, dat een van de bemanningsleden zelfs een rib had gekneusd. Omdat de kans te groot was dat hun boot door de woeste zee zou omklappen, besloot Sander dat de situatie voor hem en zijn collega’s te gevaarlijk was en de risico’s te groot. Hij keerde daarom de boot om, op weg terug naar de haven.

"Op dat moment zagen we een handje boven het water uitkomen", zegt Sander. "Toen zijn we er gelijk heen gevaren. De man was helemaal uitgeput en onderkoeld, maar nog wel bij bewustzijn." Hij heeft het overleefd, maar helaas mocht de hulp voor zijn twee vrienden niet meer baten.

Lichamen pas na weken gevonden

Die avond en de dagen erna waren Sander en Joyce nog actief betrokken bij de zoektocht naar de andere drie vermiste mannen. Op 12 mei werden twee lichamen gevonden, en op 4 juni werd uiteindelijk ook het lichaam van de vijfde vermiste surfer gevonden.  

Door er veel over te praten met elkaar en het team hebben beiden het een plekje kunnen geven, maar ze denken nog regelmatig terug aan de wekenlange reddingsactie. "Ik zit nu elf jaar bij de KNRM en dit is wel een van de meest heftige acties die ik heb meegemaakt", zegt Joyce.

Sander: "Zoals ik eerder zei, hebben we regelmatig meldingen van surfers in de problemen die later loos alarm blijken te zijn. Maar sindsdien denk je er wel bij na dat het ook anders kan zijn. Het is iets wat je nooit meer gaat vergeten."

'Jongens thuisbrengen'

De reddingsboot is later nog met familieleden uitgevaren naar de plek om het drama te kunnen verwerken. Ondanks het enorme verlies, zijn de reddingswerkers blij dat ze één iemand hebben kunnen redden en dat ze vijf families de mogelijkheid hebben gegeven afscheid te kunnen nemen van hun dierbaren. Ze laten weten dat het gevoel om alle mannen uit het water te halen bij het team heel sterk was. "We wilden de jongens weer thuis brengen."