Edith viel ten prooi aan victim blaming na misbruik: 'Je hebt gewoon slechte seks gehad'

Maar liefst 75 procent van de slachtoffers van een misdrijf krijgt te maken met negatieve opmerkingen. Dat blijkt al langer uit onderzoek en daarom komt Slachtofferhulp Nederland dinsdag met een gratis cursus voor alle Nederlanders. Met 'Oordeel uit, aandacht aan' leren mensen wat ze kunnen zeggen tegen iemand die iets heftigs heeft meegemaakt.

Opmerkingen zoals: "Waarom ga je dan ook met hem mee?" of "Het wordt echt tijd die periode achter je te laten" kunnen veel pijn veroorzaken. "Driekwart van de slachtoffers krijgt negatieve reacties. Ze horen bijvoorbeeld na een zedendelict: 'Waarom heb je geen aangifte gedaan?' en: 'Ik was daar nooit gaan fietsen in het donker'. Dat is heel belastend", weet Roy Heerkens van Slachtofferhulp Nederland.

Zijn collega Hester Stubbe vindt het wel een logische reactie. "Als iemand in je omgeving een heftig verhaal deelt, schrik je daarvan. Dat zoiets kan gebeuren met iemand die je kent, geeft jou een gevoel van onveiligheid en machteloosheid. Het is een menselijke reactie dat je dat nare gevoel onder controle wilt krijgen. Door onbewust of onbedoeld de schuld bij de persoon zelf neer te leggen, lijk je weer ‘grip’ te hebben op de situatie."

Geschrokken van reacties

Edith* werd verkracht door een collega die bij haar logeerde. Ze kreeg achteraf te maken met victim blaming, waarbij de schuld van de gebeurtenis bij het slachtoffer wordt gelegd, in plaats van bij de dader. "Als ik het zo hoor, heb je gewoon slechte seks gehad", was een van de reacties die ze kreeg toen ze haar verhaal deelde.

Toen de zaak voorkwam, schrok ze ook van de online reacties. "Ik had hem uit mijn bed geslagen", schreef iemand bijvoorbeeld. Edith bevroor toen ze verkracht werd. Iets dat een groot deel van de slachtoffers overkomt.

Aandacht voor victim blaming

Ze vindt het belangrijk dat er aandacht komt voor victim blaming, omdat ze zelf heeft ervaren hoe schadelijk het kan zijn. Als iemand in jouw omgeving iets overkomt, kun je volgens Edith drie dingen vragen of zeggen: "Gaat het? Kan ik je ergens mee helpen? En: het is niet jouw schuld."

De cursus die Slachtofferhulp dinsdag introduceert heet 'Oordeel uit, aandacht aan'. Daarmee kan iedereen testen welke reacties goed zijn en welke beter. Check de test hier.

*Niet haar echte naam

Beeld: Pexels, foto ter illustratie