Gedupeerden toeslagenaffaire krijgen wéér klap in gezicht: 'Ze hebben ons alles afgepakt'

De onthulling dat het kabinet bewust informatie achterhield over de toeslagenaffaire is bij de slachtoffers ingeslagen als de zoveelste bom. De ouders zitten al maanden in onzekerheid. Terwijl gedupeerden wachten op hun compensatie, lijken de verantwoordelijken gewoon hun Haagse functies te behouden.

Het kabinet trad in januari af vanwege de toeslagenaffaire. Toch blijven keer op keer nieuwe schandalen de kop opsteken. Zo bleek woensdag dat het compensatieverzoek van honderden ouders onterecht is afgewezen en meldde RTL Nieuws dat het kabinet in de ministerraad afsprak om bewust informatie achter te houden voor de Tweede Kamer.

Niet eten van de stress

Voor een gedupeerde moeder en dochter uit Friesland, die anoniem hun verhaal doen bij Hart van Nederland, is de maat vol. "We zitten nu alweer maanden in spanning. Een achtbaan van emoties", vertelt dochter Chantal*. "Het klinkt misschien gek, maar op een dag dat je goed nieuws krijgt, eet je niet, van de stress. Maar als je dan de dag erna een brief krijgt met slecht nieuws, dan eet je ook niet. Je kunt niet op een normale manier functioneren."

Moeder Annemarie* was als zeventienjarig meisje een van de eerste vrouwen bij de politie. "Maar nu veegt ze strontvlekken op", zucht haar dochter. "Ze is altijd een hardwerkend iemand geweest, ik kan haar niks kwalijk nemen."

Nooit op eigen rekening

Het begon ooit met een foutje bij de kinderopvangtoeslag, het financiële steuntje dat de gemeente de alleenstaande moeder nota bene had aangeraden. Zo bouwde de moeder ongemerkt een schuld op van 65.000 euro, ook omdat het geld nooit op Annemaries eigen rekening heeft gestaan. Van de Belastingdienst moest ze in drie jaar alles aflossen.

Dat lukte niet, en het gezin belandde dieper en dieper in de schulden. "Nog steeds staat ze onder bewind en leeft ze van weekgeld. Ze is bang geworden", weet Chantal. "Ze durfde zich ook niet in te schrijven voor de compensatie. Bang dat er ergens nog iets werd gevonden en dat ze nog verder in de problemen zou raken. Ik moest haar echt overtuigen."

Poepen in plastic zakje

In 2008 - Chantal is dan twaalf jaar oud - werd het gezin afgesloten van gas, water en elektra. Annemarie en vier dochters zaten sindsdien in een huis zonder voorzieningen. "In de winter moesten we tegen elkaar aankruipen om nog enigszins warm te worden. Douchen kon niet, poepen deden we in een plastic zakje omdat er geen stromend water was. Ze hebben ons alles afgepakt", vertelt Chantal.

Inmiddels heeft Chantal haar eigen gezin, met een man en drie kinderen. Maar ook daar sloeg het noodlot toe. Ze ontving onterecht twee maanden toeslag en dat leidde tot het met terugwerkende kracht terugeisen van al het ontvangen geld: zo'n 26.000 euro. "Ik zit er dus dubbel in."

"We staan te boek als fraudeurs, er is geen genade. Geen betalingsregeling, niks", verzucht de jonge moeder. "Mijn man en ik hebben ondanks ons minimuminkomen inmiddels 17.000 euro afbetaald. Maar met jonge kinderen is dat natuurlijk enorm lastig."

Geen geld voor boodschappen

Ooit was ze een havo-meisje, maar studeren heeft er nooit ingezeten, vertelt Chantal. "Van de vier zussen heeft er eentje een opleiding gehad. Ik wilde zelf de media- en entertainmentwereld in. Maar ja, ik ben ongeschoold, ik werd jong moeder, dus nu werk in in de schoonmaak."

Maar dat is volgens haar niet het ergste. "Dat is dat mijn moeder na al die jaren nog steeds bij haar dochters moet aankloppen voor boodschappen", vertelt ze zichtbaar aangeslagen.

Tweede Kamerdebat

De Tweede Kamer onderbreekt volgende week donderdag het meireces om over de laatste onthullingen in de toeslagenaffaire te debatteren. Het parlement wil tekst en uitleg van het kabinet over het nieuws dat er in de ministerraad bewust is afgesproken om informatie achter te houden waar de Kamer wel om had gevraagd.

Premier Mark Rutte ontkent overigens dat het kabinet bewust informatie heeft achterhouden. Volgens hem is er destijds "niets oneerbaars" gebeurd tijdens de vergaderingen. Hij zou de geheime notulen uit die periode daarom nu best willen vrijgeven, iets waar verschillende partijen ook op aandringen. Maar of het ook gaat gebeuren is nog onduidelijk.

*Annemarie en Chantal zijn gefingeerde namen. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.