MS Estonia-nabestaanden openen nieuw onderzoek: 'Er was overal paniek, ellende'

Een groep nabestaanden en slachtoffers van de ramp met veerboot MS Estonia gaan een onafhankelijk onderzoek beginnen naar de oorzaak. In 1994 zonk het schip waardoor 852 mensen om het leven kwamen. Stephan Duijndam overleefde de ramp en hoopt na ruim 26 jaar eindelijk antwoorden te krijgen.

Stephan maakte elke week voor zijn werk de overtocht van Estland naar Zweden met de MS Estonia. Als vrachtwagenchauffeur maakte hij gebruik van de route om bloemen naar Rusland te vervoeren. Op de dag van de ramp, 28 september 1994, zat hij samen met zijn collega Tom de Klerk, op de boot.

"Ik had 's avonds gegeten met Tom en was daarna naar mijn kamer gegaan. Het was zo'n verschrikkelijk weer, je kon niets meer op die boot", herinnert Stephan zich. "Alles viel van de tafels, schilderijen gingen op en neer. Het was net een film." Hij besluit te gaan slapen, maar door het heftige weer, en het schudden van de boot, lukt het hem niet om in slaap te komen.

'Overal paniek, ellende'

"Ik had al gauw door dat het mis was", gaat hij verder. "Ik werd het bed uitgeslingerd. Er was overal paniek, ellende. Ik ben gaan rennen en dacht bij mezelf: ik moet nu naar buiten. Op dat moment begon de boot al te kapseizen." Wanneer hij eindelijk op het dek komt, ziet hij hoe mensen in paniek van de boot afspringen. "Ze kwamen na hun sprong niet meer boven..."

Hij besluit zo lang mogelijk aan boord te blijven. "Op een gegeven moment werd ik meegezogen naar beneden. Dan denk je wel, dit is klaar." Het tegendeel blijkt waar. Even later komt de boot weer boven water met Stephan nog steeds aan boord. "Ineens was iedereen weg. Ik was alleen."

Geluk

Het is een wonder hoe Stephan het overleefd heeft, zelf weet hij het ook niet zo goed. "Achteraf denk ik dat de grootste factor geluk was." Van de 989 mensen aan boord, vinden 852 mensen bij de ramp de dood. Waaronder ook Stephans collega Tom.

Stephan besluit na de ramp contact te zoeken met Toms familie. "Ze wilden graag weten wat zijn laatste woorden waren, wat hij aanhad die avond, dat soort dingen." Omdat het voor de familie emotioneel is om met Stephan om te gaan, terwijl hun geliefde zoon en broer er niet meer is, besluit Stephan op een gegeven moment toch afstand te nemen.

Twee jaar later komt hij de familie echter weer tegen. Dit keer slaat de vonk direct over tussen Stephan en de zus van Tom, Diane. "We zijn inmiddels 24 jaar getrouwd", lacht Stephan. "Ik heb dus wel iets moois overgehouden aan die nare gebeurtenis."

Andere scenario's

De officiële oorzaak van de ramp zou een afgebroken boegklep zijn, maar nabestaanden en slachtoffers van de ramp roepen al jaren dat ze dit opnieuw onderzocht willen hebben. Ze hebben simpelweg nog teveel vragen. In een recent verschenen documentaire wordt de officiële oorzaak ook ter discussie gesteld. Volgens de makers is er iets heel anders gebeurd in die bewuste nacht en heeft het schip iets geramd of ís het door iets geramd, waardoor er een enorm gat ontstond en het schip zonk.

Reden voor Zweden om het onderzoek opnieuw te openen, maar betrokkenen van de ramp willen in alle openheid ook zelf een onderzoek uitvoeren. Een goed idee volgens Stephan. "Ik heb nog zoveel vragen. Ik wil weten wat er gebeurd is. Wat is er waar? Er gaan zoveel theorieën de ronde. Ook voor Diane, die wil weten wat er precies met haar broer gebeurd is."

Het onafhankelijke onderzoek staat gaat aanstaande zaterdag van start.