Van 'gehandicapt' tot 'het n-woord': meesten trekken zich niks aan van taboe
panel
13 apr 2023, 20:02
De discussie over inclusieve taal en ‘cancelcultuur’ verdeelt Nederland. Zo gebruikt een meerderheid van de Nederlanders bepaalde woorden bewust niet meer om mensen niet te kwetsen, maar vindt slechts 35 procent dit ook een goede ontwikkeling.
Dit blijkt uit representatief onderzoek van Hart van Nederland onder 3.638 mensen. Daaruit blijkt dat de meningen sterk uiteenlopen, zowel tussen generaties als binnen de samenleving als geheel.
Want vele generaties ouders en grootouders kijken met ongeloof toe hoe kinderen en jongeren hun woordenboek openen en bladzijden vol taboes bijschrijven. Wat ooit normaal taalgebruik was, mag ineens niet meer. Van ‘neger’ naar ‘zwart’, van ‘gehandicapt’ naar ‘mensen met een beperking’. Alles moet inclusiever om zo minder te kwetsen, maar ouderen lijken zich daar weinig van aan te trekken.
Cancelen
Het onderwerp van taboewoorden staat weer ter discussie na de presentatie van een nieuwe taalgids van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) op woensdag. Het is een lijst met voorstellen om ook in de taal minder onderscheid te maken op school.
Zo spreekt de leerkracht als het aan het LAKS ligt de klas straks niet meer aan met 'jongens en meisjes', maar bijvoorbeeld met 'leerlingen', en moet ook 'zitten blijven' op scholen plaats maken voor het aloude 'doubleren', omdat dat een minder negatieve lading zou hebben.
Slechts 17 procent van het Hart van Nederland-panel steunt deze voorstellen van LAKS. Tegelijk zegt dus 35 procent het wel een goede ontwikkeling te vinden dat kritisch gekeken wordt naar taalgebruik dat kwetsend is, en 43 procent vindt zelfs ‘canceling’ van opzettelijk kwetsende uitingen gerechtvaardigd.
Zelfcensuur
Twee derde van de mensen doet wel aan enige vorm van zelfcensuur, vrouwen meer (73 procent) dan mannen (58 procent). Stemmers van BIJ1, GroenLinks, Volt en ChristenUnie doen het meest aan deze zelfcensuur. Toch zijn er grote verschillen in wat voor soort woorden wel of niet meer gebruikt worden, en is er ook een groot verschil in leeftijden.
Terwijl ruim de helft van de jongeren onder 30 het n-woord niet meer gebruikt, zegt tweederde van de 50-plussers dat woord nog wel gewoon te gebruiken. Ook ‘blank’ en ‘gehandicapt’ blijven bij veel mensen in gebruik, ondanks de roep om inclusievere alternatieven.
Opvallend is wel dat jongeren veel minder negatief tegenover het gebruik van het omstreden woord 'mongool' staan. Slechts 33 procent van de mensen onder de 30 zegt dit woord niet meer te gebruiken, tegenover bijna de helft (49 procent) van de mensen boven de 50.
Deze woorden zijn het grootste taboe voor mensen
43 procent: Mongool
34 procent: Neger (vervanging: zwarte)
20 procent: Homo
17 procent: Witte en zwarte scholen
16 procent: Gehandicapt (vervanging: beperking)
16 procent: Slaaf (vervanging: tot slaaf gemaakte)
15 procent: Laag opgeleid (vervanging: praktisch opgeleid)
15 procent: Dik
11 procent: Moorkoppen
11 procent: Zwarte Piet (vervanging: Piet)
8 procent: Allochtoon (vervanging: mensen met een migratieachtergrond)
7 procent: Blank (vervanging: wit)
7 procent: Achterstandswijken
6 procent: Afrikaantjes (vervanging: tagetes)
5 procent: Bejaarden
5 procent: Zitten blijven (vervanging: doubleren)
4 procent: 'Jongens en meisjes'
Verklaring: In het onderzoek werd deze uitgebreide lijst van woorden die voor sommigen een negatieve betekenis hebben gekregen voorgelegd aan 3.638 respondenten. We vroegen mensen per woord aan te geven of ze zelf bewust niet meer gebruiken. In totaal gaf 66 procent van de respondenten aan een of meer van deze termen niet meer te gebruiken. Tegelijkertijd is te zien dat zelfs het grootste taboewoord nog steeds door een meerderheid van de mensen wordt gebruikt.
Ook je mening geven?
Word lid van het Hart van Nederland-panel! Kijk hier voor alle informatie over het panel en meld je net als 40.000 andere mensen aan voor de onderzoeken!
Per onderzoek wordt een voor de Nederlandse bevolking representatief deel van het panel uitgenodigd. De laatste onderzoeken bekijk je hier.
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.