Deventer zet drones in voor handhaving: veel begrip, maar ook vrees voor privacy

De gemeente Deventer gaat drones inzetten om te handhaven op zaken als bestemmingsplannen. Het doel is onder meer om overtredingen van bestemmingsplannen te kunnen controleren, bijvoorbeeld door beelden te maken van gevels en daken om illegale dakkapellen te ontdekken. Grote voordelen zijn dat ze goedkoop zijn, makkelijk in te zetten en weinig gevaar opleveren voor handhavers. Tegelijkertijd is er kritiek over mogelijke gevolgen voor privacy.

"Wij willen beter toezicht kunnen houden op zaken als het plaatsen van dakkapellen en gedane uitbouwen van woningen. Maar ook als het gaat om illegale houtkap. De naleving kan met drones beter in beeld worden gebracht”, stelt een woordvoerder van gemeente Deventer. “Onzin”, stelt Guido Visman van Stichting Privacy First. “De gemeente moet niet opkomen voor haar eigen belangen, maar voor die van burgers. Drones schenden de recht op privacy.”

Politie en gemeenten maken steeds vaker gebruik van drones. Zo worden ze door de politie ingezet om vermiste personen op te sporen of bij onderzoek naar verkeersongelukken. In 2020 besloot de gemeente Arnhem om drones tijdelijk in te zetten voor de handhaving op coronamaatregelen.

Het voorbeeld van de inzet van drones bij handhaving wordt nu dus gevolgd door het college van de gemeente Deventer. "Deventer heeft een oude, historische binnenstad, maar ook veel buitengebied. Wij willen controle houden of de regels rondom een bestemmingsplan worden nageleefd", aldus de gemeente.

Steun gebruik

De meeste Nederlanders lijken de gemeentelijke inzet van drones wel te omarmen. 56 procent is het eens met het gebruik voor dit soort handhavingstaken. Dit zijn vooral mensen boven de 50. Mensen onder de 30 jaar oud zijn kritischer, al steunt ook van deze groep een meerderheid zulke inzet.

39 procent is het oneens, vooral om de vrees voor privacyschendingen. "Ik vraag mij af of de gemeente zich volledig heeft verdiept in de belangen van de privacy van inwoners", aldus Visman. "Met een drone zou je -bij wijze van spreken- achter de gordijnen kunnen kijken."

Privacy

De gemeente begrijpt de zorgen en verzekert dat de privacy gewaarborgd blijft. "Voor de duidelijkheid: we gaan dus niet zomaar iedereen begluren. Maar bij een melding of vermoeden van bijvoorbeeld een geplaatste dakkapel, kunnen wij via een drone snel en goedkoop toezicht houden."

Dat de inzet van drones een goedkope manier van handhaven is, beaamt Visman. Echter vindt hij het te makkelijk om met drones te handhaven. "Als de gemeente het idee heeft dat er ergens een dakkapel zonder vergunning is geplaatst of een woning zonder toestemming is uitgebouwd, dan kunnen ze toch ook een medewerker langsturen? Bel aan en constateer wat je moet weten."

Satellietfoto's

Stichting Privacy First attendeert de gemeente erop dat de overheid jaarlijks luchtfoto’s maakt waarop ook zaken als dakkapellen en een uitbouw van woningen zijn te zien. De gemeente stelt daarentegen dat zij niet altijd kan wachten op wanneer de luchtfoto’s beschikbaar zijn: "Soms moeten we snel handelen omdat een melding kan afhangen van een tijdstermijn."

Het is nog niet duidelijk wanneer de gemeente Deventer voor het eerst een drone de lucht in stuurt. Dit is mede afhankelijk van de meldingen en behoefte aan controle.