Experts fileren Ongehoord Nederland: nepnieuws zonder weerwoord

De nieuwe aspirant-omroep Ongehoord Nederland voldoet niet aan de journalistieke code en brengt ongefundeerde feiten zonder enig weerwoord. Hiermee is de omroep schuldig aan het verspreiden van desinformatie, zeggen media-experts in gesprek met dagblad Trouw. Zij baseren zich op de eerste drie weken dat ON uitzendt.

Gasten aan tafel van ON brengen meningen en geruchten als vaststaande feiten zonder dat presentatoren hen daarop wijzen of doorvragen. Zo krijgen kijkers van ON volgens experts het idee dat de oorlog in Oekraïne de schuld is van het Westen en de stikstofcrisis niet bestaat. Ook wordt in de programma's gesuggereerd dat er een hogere macht met een verborgen agenda is die iedereen manipuleert.

Bijdragen aan verspreiding desinformatie

"Als je als journalist in een programma als Ongehoord Nieuws, of welk journalistiek programma dan ook, geen tegengas geeft als dergelijke onjuistheden worden verkondigd dan draag je bij aan de verspreiding van desinformatie", stelt mediawetenschapper Nel Ruigrok van de Erasmus Universiteit in Trouw.

Desinformatie wordt bijvoorbeeld verspreid door politici als Wybren van Haga, Thierry Baudet en Geert Wilders, die de afgelopen weken te gast waren. Ook Arnold Karskens, de voorman van ON, doet hieraan mee. Hij stelde over de inval in Oekraïne dat "Poetin niet anders kon dan zo reageren" omdat Oekraïne nou eenmaal een "bufferstaat" is.

'Tragische grap'

Eerder deze week plaatste ook Hans Laroes, de voormalig hoofdredacteur van het NOS Journaal, al kanttekeningen bij de omroep. Hij sprak van een "tragische grap". De Ombudsman van de NPO doet een onderzoek naar de klachten die over de uitzendingen zijn binnengekomen. De NPO wacht dit onderzoek af en stelt ondertussen "doorlopend in gesprek te zijn, zoals we dat doen met alle omroepen".

De ombudsman van NPO heeft klachten gekregen over "onjuiste inhoud, desinformatie en gebrek aan onpartijdigheid". Ook zijn er klachten binnengekomen over discriminatie en racisme.

Karskens reageert

Arnold Karskens, de voorman van aspirant-omroep Ongehoord Nederland, vindt dat in zijn programma's "iedereen aan het woord komt en alle meningen worden gehoord". Dat zegt hij woensdag tegen het ANP in reactie op een artikel in Trouw. Hierin stellen experts dat ON desinformatie verspreidt en een te eenzijdig geluid laat horen.

"Wat ons betreft zijn alle politici van heel Nederland welkom in onze programma's", beklemtoont Karskens. "Van PvdA tot BIJ1, van Forum tot VVD." Volgens de voorman van ON zijn de afgelopen weken ook politici van alle partijen uitgenodigd voor de uitzendingen van Ongehoord Nieuws. "Maar sommigen wilden zelf niet komen. Jesse Klaver rent bijvoorbeeld weg als hij in de gangen van de Kamer onze microfoon ziet." Om die reden zijn volgens Karskens de afgelopen weken alleen rechtse parlementariërs in de uitzendingen verschenen.

Hij herkent zich met klem niet in het verwijt dat zijn omroep desinformatie zou verspreiden. "Politici spuien doorlopend allerlei desinformatie", stelt hij. "Kijk naar Mark Rutte die voortdurend van alles roept dat niet klopt. Is dat dan de schuld van de media?"

NPO-code ondertekend

De omroep van Arnold Karskens kreeg vorig jaar van toenmalig demissionair mediaminister Arie Slob de aspirant-status op voorwaarde dat de omroep "dezelfde ideeën over onafhankelijke journalistiek" deelde als andere omroepen binnen de NPO.

ON heeft toen ook expliciet de NPO-code ondertekend die dat voorschrijft en verplicht. Ondanks de voorwaarden van Slob laat het ministerie van OCW weten dat er vanuit het ministerie geen toezicht wordt gehouden op de content die Ongehoord Nederland maakt.

ANP