Palestina-demonstranten noemen zichzelf 'student intifada', wat betekent dat?

Het woord 'intifada' is deze dagen veel te horen, onder meer bij de pro-Palestina betogingen in Amsterdam en Utrecht. De demonstranten noemen zichzelf de 'student intifada' of 'Intifada University' en scanderen 'viva intifada'. Waar komt deze term vandaan, wat betekent het? En is het antisemitisch?

Intifada betekent letterlijk 'opschudding' of 'afschudden' in het Arabisch, en is historisch vooral gebruikt om de Palestijnse opstanden tegen de Israëlische bezetting te beschrijven. De eerste keer dat het woord in de moderne tijd werd gebruikt was in 1952, toen het werd gebruikt als benoeming van de Iraakse opstanden tegen de monarchie in het land.

De term draagt een zware emotionele lading, vooral vanwege de directe associatie met de Palestijnse strijd tegen Israël, waarbij de Eerste Intifada eind jaren '80 en de Tweede Intifada vanaf 2000 werden gekenmerkt door hevige conflicten en geweld.

Is intifada antisemitisch?

De discussie rond de term 'intifada' toont de complexiteit van taal en politiek aan en de dunne lijn tussen vrijheid van meningsuiting en het risico op het aanwakkeren van haat. De term intifada zelf is puur gekeken naar de betekenis niet inherent antisemitisch. Toch wordt de term vanwege de historische associaties met Palestijnse geweldsacties tegen Israël door sommige mensen, vooral van Israëlische of Joodse afkomst, als controversieel beschouwd.

Zo stelt de American Jewish Committee dat omdat de uitdrukking het nauwst verbonden is met het geweld van de Palestijnse Intifada's tegen Israël het gebruik van de term "aanmoedigt om geweld te gebruiken tegen instellingen en individuen die steun betuigen aan Israël, waartoe de meerderheid van de Joden behoort."

In de Verenigde Staten heeft president Joe Biden het gebruik van de term 'hate speech' genoemd, terwijl een Nederlandse SGP-Kamerlid de term als antisemitisch beschrijft. In het Verenigd Koninkrijk resulteerde het gebruik van de term in oktober 2023 in de arrestatie van negen mensen die spandoeken hadden met 'Globalize the Intifada'.

Strijd tegen Israël, niet tegen Joodse mensen

Demonstranten benadrukken echter dat de term niet antisemitisch is omdat het niet tegen Joodse mensen of het jodendom is gericht, maar tegen de acties van Israël. Ze omschrijven hun gebruik van 'intifada' als een antikolonialistische opstand tegen deze staat.

Of de term, net als een leus als "From the river to the sea" als antisemitisme gezien moeten worden, is vooral afhankelijk van de context, de mate waarin het geweld tegen Joodse mensen stimuleert als hoe de termen door mensen worden ervaren.