Partijen kritisch op kabinetsaanpak beginfase coronacrisis, PVV eist excuses

Het kabinet zou excuses moeten aanbieden voor de aanpak van de beginfase van de coronacrisis. Dat heeft de PVV geëist tijdens een debat over een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) dat daarover gaat.

Ook DENK en andere partijen trokken stevig van leer.

PVV'er Fleur Agema benoemde dat er fouten zijn gemaakt. "Het is heel treurig dat deze mensen deze banen hebben en kennelijk houden, zonder dat ze de onherstelbare schade die ze aan de gezondheid van veel mensen hebben aangericht erkennen, laat staan hun excuses hebben aangeboden."

Daarmee doelde Agema op mensen die nu in het kabinet zitten, ofwel in dezelfde rol als toen of in een andere baan. Daarbij sprak ze onder andere premier Rutte, zorgminister Ernst Kuipers (voorheen ziekenhuisdirecteur) en voormalig zorgminister Hugo de Jonge (nu minister voor Volkshuisvesting) aan.

Laatstgenoemde was niet bij het debat aanwezig, tegen de zin in van een aantal fracties.

Stille ramp?

DENK, onder leiding van Farid Azarkan, richtte de pijlen vooral op de situatie in de verpleeghuizen. De "stille ramp" die zich daar aan het begin van de crisis voltrok, was volgens de partij helemaal geen stille ramp. Zo had de OVV het wel in het rapport omschreven. Er was onder andere een schaarste aan beschermingsmiddelen voor verpleeghuispersoneel.

Volgens Azarkan trokken DENK, de PVV en de SP al snel bij onder meer het kabinet aan de bel hierover. Maar dat had daar geen oor voor, aldus de politicus: "We kregen hele vage antwoorden". Volgen hem was "de focus gericht op de cure", waarmee hij doelt op de ziekenhuiszorg.

Maarten Hijink (SP) sloot zich bij DENK aan. "Het spreken over een stille ramp doet geen recht aan wat zich daar heeft voltrokken. Het was geen stille ramp. Het was alleen een stille ramp voor die mensen die niet wilden luisteren naar alle geluiden van zorgmedewerkers die daar werkten", zei Hijink, die die geluiden "noodkreten" noemde.

Kritische reactie

Lisa Westerveld (GroenLinks) wilde weten of het kabinet achter de kritische reactie staat die De Jonge eerder heeft gegeven op het OVV-onderzoek. Dit deed hij in december 2021, toen was hij nog zorgminister. Westerveld meent dat de huidige bewindspersonen daar anders naar kijken. "Wie spreekt hier namens het kabinet?", was een van haar vragen.

Rutte reageert

Volgens premier Rutte hebben de coronamaatregelen vooral eind 2020 geleid tot "hoogoplopende conflicten in het kabinet" over de neveneffecten voor de maatschappij. Maar "dat was goed", aldus Rutte.

Rutte deed de uitspraak in reactie op een vraag van ChristenUnie-leider Mirjam Bikker. Zij wilde weten of Rutte vindt dat er wel genoeg oog is geweest voor de gevolgen van de coronamaatregelen op andere terreinen dan alleen de medische kant. "Heel eerlijk is het antwoord toch ja", zei Rutte daarover, mede vanwege die discussies in het kabinet.

"Maar toegegeven: zichtbaar in de vorm van een MIT is het natuurlijk pas nu." Hij doelde daarmee op het Maatschappelijk Impact Team, wat werd opgericht om de schade aan de maatschappij en de economie in kaart te brengen.

Verpleeghuizen

Rutte ging ook nog in op het begin van de coronacrisis. De schaarste aan beschermingsmiddelen voor personeel in verpleeghuizen heeft volgens hem wel een rol gespeeld, maar is in maart 2020 niet leidend geweest bij het advies aan verpleeghuizen dat het vanuit medisch oogpunt niet nodig was om bijvoorbeeld mondkapjes te dragen.

PVV, GroenLinks, SP, DENK en BoerBurgerBeweging (BBB) namen geen genoegen met de uitleg van Rutte. Vooral Fleur Agema (PVV) en Maarten Hijink (SP) waren fel op de premier. Hijink noemde het verhaal van Rutte "schimmig" en volgens Agema liegt Rutte en hangt hij een "kletsverhaal" op.

Dat schoot bij hem in het verkeerde keelgat. "Dan ben ik uitgepraat." Als Agema hem een leugenaar met een kletsverhaal noemt "dan moet ze maar een motie van wantrouwen indienen."

Hart van Nederland/ANP