'Veiligheid van patiënten in gevaar als een ziekenhuis failliet gaat'

Als een ziekenhuis failliet gaat is niet geregeld hoe wordt omgegaan met patiëntveiligheid. Niet in het zorgstelsel en niet in het faillissementsrecht. Dat is de conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, die onderzoek deed na de faillissementen van het MC Slotervaartziekenhuis en MC IJsselmeerziekenhuizen. Door het ontbreken van regels verliep het faillissement van de ziekenhuizen chaotisch en ongecontroleerd. Dat er geen grote ongelukken zijn gebeurd is meer geluk dan wijsheid en vooral te danken aan het medisch personeel dat zich bleef inzetten, terwijl de medewerkers zelf niet wisten waar ze aan toe waren.

Aanbevelingen om het beter te regelen

De Onderzoeksraad voor Veiligheid publiceerde donderdagochtend haar rapport. De Raad beveelt daarin aan om de zorgplicht en het faillissementsrecht aan te passen zodat het belang van patiëntveiligheid voorop komt te staan. Het faillissement van de ziekenhuizen leidde tot vertragingen en terugval in behandeltrajecten van duizenden patiënten. Operaties werden afgezegd en medicijnen waren niet beschikbaar. Ook werden patiënten naar verkeerde ziekenhuizen gestuurd of ontbraken actuele medische gegevens.

Grote onzekerheid na faillissement

Ten tijde van het faillissement van het Slotervaart ziekenhuis was Steven Fischer er voorzitter van het stafbestuur. Hij heeft meegewerkt aan het onderzoek en bevestigt dat er geen crisisplan of draaiboek klaarlag. Er was nooit rekening gehouden met de mogelijkheid dat het ziekenhuis failliet kon gaan. Hij beschrijft dat er vooral de eerste dagen enorme onzekerheid heerste. Niemand wist waar hij aan toe was. Dat gold zowel voor patiënten als voor het personeel. De patiënten die in het ziekenhuis lagen moesten heel snel worden overgeplaatst. Dat moest op een ordentelijke manier gebeuren.  Het management deed wat het kon en ging met een crisisteam aan de gang. "Het heeft er wel om gespannen."

Reactie curatoren Flevoland

De curatoren van de failliete IJsselmeerziekenhuizen in Flevoland ontkennen dat de veiligheid van de patiënten in gevaar is geweest. Ze spreken daarmee de conclusies tegen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Volgens de curatoren was de situatie in de IJsselmeerziekenhuizen anders dan in het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis, omdat in Flevoland wel sprake was van een gecontroleerde afbouw. Maar de OVV lijkt volgens hen geen onderscheid te maken tussen beide ziekenhuizen. "De inzet van de curatoren van de IJsselmeerziekenhuizen is er steeds op gericht geweest om de belangen van de patiënten te dienen naast de belangen van de crediteuren", staat in een verklaring. "Met de toereikende wettelijke instrumenten en de geweldige inzet van de personeelsleden van de ziekenhuizen en overige betrokken partijen is dit mogelijk gebleken. De zorg voor patiënten heeft dan ook niet geleden onder de zorg voor de belangen van de crediteuren." Ze menen verder dat het niet nodig is, zoals de raad adviseert, om de huidige wettelijke mogelijkheden uit de faillissementswet aan te passen voor een gecontroleerde afbouw van een failliet ziekenhuis.