Wie verraadde Anne Frank in het achterhuis? Onderzoekers denken het nu écht te weten

Wie heeft Anne Frank en de andere onderduikers in het achterhuis in 1944 verraden? Het is een vraag die velen de afgelopen acht decennia heeft beziggehouden. Een internationaal onderzoeksteam denkt nu het antwoord te hebben, meldt NRC maandag.

Anne Frank en haar gezin, de familie Van Pels en Fritz Pfeffer werden op 4 augustus 1944 ontdekt in het verborgen achterhuis in een pand aan de Prinsengracht 263 in Amsterdam. Jarenlang hebben de onderzoekers van het coldcaseteam gezocht naar de verrader van de acht onderduikers.

Ze kwamen in 2017 met hun onderzoek naar buiten. Destijds hadden de researchers nog dertig mogelijke scenario's, twee jaar later was het ze gelukt om dat aantal terug te brengen naar twaalf. In alle scenario's zochten ze naar mensen die wisten dat de onderduikers in het achterhuis verbleven en een motief en gelegenheid hadden om ze te verraden.

Arnold van den Bergh

De lijst met verdachten werd sindsdien steeds kleiner en kleiner, totdat er één naam overbleef: de Joodse notaris Arnold van den Bergh. Zeer waarschijnlijk heeft hij de familie Frank en de vier andere onderduikers verraden om zijn eigen familie te beschermen, denken de onderzoekers.

Van den Bergh was in de Tweede Wereldoorlog stichtend lid van de Joodse Raad, het orgaan dat gebruikt werd om de deportatie van de Joden vanuit ons land te regelen. Daarnaast was hij betrokken bij het samenstellen van lijsten met Joden die op transport zouden worden gesteld.

'Otto Frank wist verrader'

Na de bevrijding ontving Otto Frank een anoniem briefje waarop de naam Van den Bergh al genoemd werd. Daarop stond: 'Uw schuilplaats te Amsterdam werd indertijd medegedeeld aan de Jüdische Auswanderung te Amsterdam, Euterpestraat, door A. van den Bergh, destijds woonachtig nabij het Vondelpark, O. Nassaulaan. Bij de J.A. bestond er een hele lijst door hem doorgegeven adressen', citeert NRC.

Ondanks dat Otto Frank geweten lijkt te hebben wie hem en zijn gezin verraden heeft, heeft de vader van Anne hier nooit werk van gemaakt. Volgens de onderzoekers komt dat omdat hij de kinderen van Van den Bergh er niet mee wilde belasten. Dat zou hij zo tegen zijn neef Buddy Elias verklaard hebben.

Daarnaast wilde Otto Frank waarschijnlijk ook niet het antisemitisme voeden door een Joodse man als verrader aan te wijzen. We zullen echter nooit echt zeker weten wat er precies voor de inval in het achterhuis is gebeurd en of Van den Bergh daadwerkelijk achter het verraad zat. De notaris overleed in 1950 aan keelkanker.

Bovenstaande reportage is eerder uitgezonden