Minder borstkankerdiagnoses door uitgestelde zorg: 'Ik baal enorm, wat als het eerder was ontdekt?'

Door de eerste lockdown zijn er minder borst- en darmkankerdiagnoses geconstateerd dan normaal. Uit onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland blijkt dat het om drieduizend gevallen gaat. Bianca Beck (50) uit Zoetermeer moest vijf maanden wachten op een mammografie. Toen ze eindelijk terecht kon in het ziekenhuis, was het foute boel. Bianca bleek borstkanker te hebben. Bianca is in september begonnen met de behandeling. Inmiddels heeft ze drie van de zestien chemokuren gehad. "Ik baal enorm", zegt Bianca. ''In februari kreeg ik een oproep vanuit het ziekenhuis met de vraag of ik langs wilde komen voor een onderzoek,'' vertelt Bianca tegen Hart van Nederland. ''Ik heb een vader die aan longkanker is overleden en een broer die is overleden aan melanoom. Dat heeft er wel voor gezorgd dat ik op die uitnodiging in ging.'' Maar toen ze in maart een afspraak wilde maken kon dat niet meer. Corona gooide roet in het eten. ''In juni las ik dat de borstkankeronderzoeken weer werden uitgevoerd en een maand later kon ik daar terecht. Bij goed nieuws zou ik een brief krijgen waarin stond dat ik gezond was, maar bij een afwijking zou mijn huisarts bellen. In juli heb ik het onderzoek laten doen en een paar dagen later had ik de huisarts op mijn voicemail. Toen wist ik dat het mis was. Vervolgens heb ik twee weken lang meerdere onderzoeken moeten laten doen in ziekenhuizen in Delft en Zoetermeer. Daarna bleek dat ik een agressieve vorm van borstkanker heb.

Eerder ontdekt

Ik baal ervan, want als ik eerder aan het onderzoek mee kon doen, dan was het waarschijnlijk ook eerder ontdekt. Zo'n screening moet gewoon doorgaan, ook tijdens de lockdown,'' vertelt Bianca stellig. ''Borstkanker is een levensbedreigende ziekte en onderzoeken naar de ziekte kunnen niet wachten vind ik. Ik heb nu uitzaaiingen in mijn oksel en misschien was dat niet zo als het eerder ontdekt was.'' In de leeftijdsgroepen die voor de bevolkingsonderzoeken worden uitgenodigd, was de daling in het aantal diagnoses veel groter dan in andere leeftijdsgroepen. Bij borstkanker en de voorstadia daarvan gaat het om een derde minder diagnoses bij 50- tot 74-jarigen. Bij darmkanker werden er een vijfde minder diagnoses gegeven bij 55-tot 75-jarigen.

Ga bij klachten altijd naar de dokter

Dr. Avinash Dinmohamed, onderzoeker bij het Integraal Kankercentrum Nederland, beaamt dat het aantal diagnoses is afgenomen. ''Tijdens de lockdown zijn de borst- en darmkankeronderzoeken tijdelijk stopgezet. Er was vervolgens een heftige daling te zien in het aantal diagnoses. Dat aandeel nam wel weer toe in de zomer toen die onderzoeken werden hervat. Wel zorgde deze vertraging ervoor dat er 3000 minder diagnoses werden gesteld dan we hadden verwacht. Dinmohamed maakt zich zorgen en vindt dat er meer bewustzijn moet worden gecreëerd. ''Ga bij problemen altijd naar de dokter'', waarschuwt hij. ''Bij de eerste lockdown was iedereen overrompeld door de maatregelen en Nederlanders zijn in het algemeen wel wat terughoudend als het gaat om naar de dokter gaan. Daarnaast liep ook het aantal doorverwijzingen vanuit de huisarts vertraging op en dan heb je nog die onderzoeken bij borstkanker en darmkanker die stil stonden.''

Inhaalslag

Op basis van de huidige gegevens weten we niet of mensen bij wie later een vorm van kanker is vastgesteld ook een zwaardere behandeling nodig hebben. Daar kijken we wel naar als onderzoekers. ''Hoe we deze achterstand kunnen inhalen? Nou, de bevolkingsonderzoeken moeten door gaan, dat staat voorop. En dan moeten we dit ook gewoon in stand houden. Borstkanker- en darmkankerpatiënten kunnen wel wat vertraging inhalen, maar patiënten van lymfeklierkanker en leukemie niet. Die laatste groep heeft na een diagnose gelijk behandelingen nodig'', aldus de onderzoeker.