Primeur in Leeuwarden: deze zee-egels moeten het koraalrif gaan redden

Een wereldprimeur voor onderzoekers in Leeuwarden: voor het eerst is het gelukt om bijna uitgestorven Tropische zee-egels op structurele basis na te kweken. Het voortbestaan van de diertjes - officiële naam Diadema Antillarum - is van groot belang, want ze moeten het koraalrif in het Caribisch gebied gaan redden.

Jarenlang lukte het wereldwijd niet om deze egels goed na te kweken, maar sinds november gaat het in Leeuwarden zo voorspoedig dat ze 'vol' zitten. Daarom zijn woensdag zee-egels verhuisd naar Blijdorp, waar ze de beestjes met open armen verwelkomen.

Zee-egels bijna uitgestorven

Om te begrijpen waarom de zee-egels in Caribisch Nederland zo belangrijk zijn is een stukje geschiedenisles nodig. De Diadema Antillarum zee-egels hielden de Caribische koraalriffen schoon van algen, totdat in 1983 meer dan 95 procent van de zee-egels gedood werd door een onbekende ziekte.

Sindsdien is de populatie zee-egels nooit meer op het oude niveau gekomen en gaat de kwaliteit van de riffen achteruit door de aanwezige algen. Om de koraalriffen te redden, proberen onderzoekers al veertig jaar lang om de zee-egels te kweken. Zonder grote successen.

Wereldprimeur

"Het lukte onderzoekers wel om een geslaagde kweek te doen, maar dan lukte het ze een maand later niet meer", vertelt Tom Wijers, hoofdonderzoeker bij de Van Hall Larenstein Hogeschool in Leeuwarden. Zijn team is het wél gelukt om de beestjes keer op keer na te kweken.

In Leeuwarden hebben ze eindelijk een methode gevonden voor de ingewikkelde kweek waarbij eicellen en zaadcellen gecombineerd moeten worden. "We zijn er al 2,5 jaar mee bezig, maar dat ging met vallen en opstaan. Eind 2020 kwam de doorbraak. Wij zijn nu de enige ter wereld die een constante kweek voor elkaar kunnen krijgen."

Lab bomvol met zee-egels

Doordat Tom en zijn studenten succes hebben geboekt met de voorplanting van de zee-egels, is hun laboratorium nu overvol. De gekweekte zee-egels moeten naar een andere plek, zodat de onderzoekers door kunnen gaan met kweken. Diergaarde Blijdorp in Rotterdam wilde de dieren graag hebben zodat ze de algen in hun aquariums kunnen opeten.

"Dat de beestjes nu moeten verhuizen, is het resultaat van ons succes", vertelt Wijers. "Een hoogtepunt voor ons. Niet alleen kunnen we ze kweken, het gaat ook zo goed dat we plekken moeten zoeken om ze onder te brengen."

Nu nog naar de Cariben

Het uiteindelijke doel is om de Diadema Antillarum op Saba en Sint Eustatius te gaan kweken, zodat ze daar gelijk het koraalrif kunnen gaan schoonmaken. "De beestjes vanuit Nederland naar het Caribisch gebied vervoeren is qua vervoer en regelgeving heel lastig", ligt Wijers toe. Daarom gaan de beestjes nu naar Blijdorp.

Wijers zelf vertrekt in de zomer naar het eiland Saba om daar hopelijk de succesvolle kweek te gaan voortzetten.