Fraude rondom kijk- en luistertoetsen: eindexamenleerlingen verkopen antwoorden via TikTok

Meerdere antwoorden op de kijk- en luistertoetsen voor havo en vwo worden via TikTok verkocht aan medescholieren. De toetsen, die zijn gemaakt door Cito, worden op verschillende momenten afgenomen door middelbare scholen. Sommige scholieren zagen daar handel in en geven de antwoorden weg voor slechts twee tot vijf euro.

"Wil jij een voldoende halen voor je kijk- en luistertoets Engels havo 5? Ik verkoop de antwoorden van alle vragen", staat er op één van de vele TikTok-filmpjes. Toetsontwikkelaar Cito waarschuwt middelbare scholen voor de fraude, maar voegt daaraan toe niet verantwoordelijk te zijn voor de afname van de toetsen.

Gouden handel

De fraude rondom de toetsen zou gaan om kijk- en luistertoetsen voor Engels, Frans en Duits op havo en vwo. Die toetsen tellen mee voor het schoolexamen van de eindexamenklassen. Een antwoord op de toets is daarmee een ticket naar een diploma én gouden handel voor wie graag wat bijverdient.

Daarom maken sommige leerlingen foto's van de antwoorden tijdens de nabespreking van de toets. Dat leerlingen deze kunnen doorspelen naar scholieren die de toets nog moeten maken, komt doordat er geen vast afnamemoment is voor de toetsen. Het Cito heeft alleen een adviesperiode van twee weken waarin de toetsen moeten zijn gemaakt aan middelbare scholen meegegeven.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Verdacht weinig fouten

Cito kwam achter de fraude toen docenten opmerkten dat leerlingen, van wie zij het niet hadden verwacht, nul fouten hadden op de toets. Als reactie hierop mailde de toetsontwikkelaar naar alle scholen dat docenten goed moeten surveilleren tijdens toetsen en alle aantekeningen en mobieltjes in beslag moeten nemen.

Toch is het Cito niet verantwoordelijk voor de afname van de toetsen, zegt woordvoerder Corine Theuns tegen Dagblad van het Noorden (DVHN). "Wij kunnen niet bepalen op welke datum en tijdstip scholen deze toetsen afnemen, daar zijn ze zelf verantwoordelijk voor."

'Een falend systeem'

Pauline Gombert (examencoördinator Praedinius Gymnasium in Groningen) legt de schuld alsnog bij het Cito en spreekt tegenover DVHN van "een falend systeem". "Het is te gek dat Cito toestaat dat docenten de toetsen al voor de adviesdatum afnemen", zegt Gombert. "Bij de schriftelijke eindexamens zijn zeer strenge regels en worden toetsen op een vaste dag en vast tijdstip afgenomen, dat moet ook voor luistertoetsen gelden".

En nu?

Het Cito gaat volgende week onderzoeken of er dit jaar meer toetsen met nul fouten zijn gemaakt vergeleken met voorgaande jaren. Mocht dat het geval zijn, lichten ze de bewuste school daarover in. Scholen die een cijfer van een leerling niet vertrouwen, worden verwacht hun examenprotocol erbij te pakken en zelf een oplossing te zoeken.