Het lijkt wel besmettelijk: 'de Gooise R' steeds vaker te horen, ook buiten de Randstad

De 'R' verspreidt zich als een olievlek over Nederland. En dan hebben we het niet over de gewone 'R', maar over de 'RRJJJJJ-klank', die 'Gooise R'. In rap tempo wordt de ratelende variant vervangen door de Gooise variant. Niet alleen in de Randstad, maar inmiddels ook daarbuiten. Waarom dat gebeurt is niet helemaal duidelijk, maar niet iedereen is er blij mee.

De 'RRJJJ-uitspraak' is een Goois verschijnsel en omdat veel presentatoren en acteurs ook uit die omgeving komen hoor je het veel op radio en tv. Taalkundige Koen Sebregts is gespecialiseerd in taalverandering en het valt hem op dat de 'ratelende R' in rap tempo wordt ingewisseld voor de Gooise-variant. Vooral in de Randstad maar ook in de provincie hoor je de zogenoemde ’approximantische R' steeds vaker. En dan met name onder jongeren lijkt het een trend.

"De Gooise R is al zo'n veertig jaar in opkomst en kreeg in de jaren tachtig veel aandacht door programma's zoals het VARA-televisiekoor Kinderen voor Kinderen. Als je luistert naar radio-opnames van zo'n dertig geleden hoorde je helemaal niemand met de RRJJJJ-klank. Nu spreken jongeren buiten de randstad, dus ook in Brabant, met 'de Gooise R'. Het begint echt op te vallen. Ook in Friesland en dan vooral in Leeuwarden gebruikten ze nooit deze 'R' maar daar is het tegenwoordig algemeen goed geworden." aldus taalkundige Sebregts die gepromoveerd is op de letter 'R'.

'Zo overdreven'

Martin van Doorn is een Utrechtse volkszanger. Hij zong bij de stille tocht voor de slachtoffers van de tramaanslag in Utrecht. Martin is enorm populair onder de fans van voetbalclub FC Utrecht en bekend van de serie 'Ik geloof in mij'. Martin moet niets van de Gooise R hebben.

"Ik hoor het steeds meer bij kleine kinderen. Ook bij mijn kleine nichtje. Ze zegt dan: He Marrrtin. Dat is dus echt niet Utrechts. Wij korten juist alles af. Moet er wel om lachen dat je steeds die 'RRJJJJ' zo hoort overal. Als ik dan op Instagram sommige BN'ers hoor praten dan denk ik ook: pfff wat overdreven! Ik maak mij hard voor mijn eigen dialect."

’Hilversumse’ besmetting

Volgens taalkundige Koen Sebregts steken kinderen elkaar aan. "Het is leuk om te klinken als de mensen op tv en om je heen. Zo ontstaat taalverandering. Ik noem de 'Gooise RRJJJJ' liever de 'Randstad R', maar dat is deze 'R' dus al lang niet meer. "