Bodyshaming, influencer en airfryer: bijna tienduizend 'nieuwe' woorden in Dikke van Dale

Na zes jaar komt er weer een nieuwe editie van de Dikke Van Dale. In het woordenboek zijn, behalve veel nieuwe uit het Nederlands afkomstige woorden, ook woorden uit andere talen opgenomen zoals uit het Deens, Japans en Chinees. Maar de meeste buitenlandse woorden komen uit het Engels.

Taalkundige en onderzoeker Vivien Waszink van het Instituut voor Nederlandse Taal kijkt uit naar de nieuwe editie. "Ik lees 'm helemaal door. Soms staan er woorden of uitdrukkingen in die ik nog niet ken. Corona heeft de afgelopen twee jaar ons leven beheerst, dus ik verwacht dat de 'anderhalvemetersamenleving' er in zal staan."

Dat bijna duizend nieuwe woorden uit het Engels in de Van Dale zijn opgenomen, verbaast Waszink niet. "Het is een normale ontwikkeling dat woorden uit andere talen in onze taal worden opgenomen. Vroeger, een paar eeuwen geleden, kregen we veel nieuwe woorden uit het Frans en daarvoor werd onze taal verrijkt met Latijns en Grieks."

Voorwaarden voor nieuwe woorden

Hoofdredacteur van de Dikke Van Dale, Ton den Boon, zegt dat er een aantal voorwaarden zijn waaraan een woord moet voldoen, voordat het wordt opgenomen in het woordenboek. "Een woord moet gangbaar zijn, frequent en in verschillende media worden gebruikt. Als bijvoorbeeld slechts één krant een bepaalde term gebruikt, dan komt ie er niet in."

"Het lijkt alsof er veel nieuwe, Engelse woorden in de Van Dale zijn opgenomen, maar dat valt erg mee," zegt Waszink. "Negentig procent van de nieuwe woorden komt niet uit het Engels." Overigens vindt ze de toevoeging van de Engelse termen leuk. "Ze passen heel goed in een internationale trend. Zoals bijvoorbeeld body- of fatshaming. Iets wat erg speelt op sociale media. Wat je ziet is dat wij die woorden weer tot werkwoord maken. Bijvoorbeeld 'shamen' of 'appen'."

Coronawoorden

Volgens Ton den Boon heeft de afgelopen coronaperiode een aantal nieuwe woorden opgeleverd. Zo is 'anderhalvemetersamenleving' inderdaad opgenomen omdat het een bepaald tijdsbeeld geeft en de afgelopen tijd veel gebruikt is. "Bovendien zegt het iets over hoe we in deze periode met elkaar omgingen," vertelt Den Boon.

"De afgelopen twee jaar hebben we een speciaal coronawoordenboek bijgehouden maar niet alle woorden die ontstaan zijn, worden opgenomen in de Van Dale." Zo hebben bijvoorbeeld coronakuchscherm en coronapas het woordenboek niet gehaald. "We gaan er vanuit dat 95 procent van de coronagerelateerde woorden binnen anderhalf jaar weer is verdwenen."

Behalve nieuwe woorden staan er in de komende uitgave ook uitdrukkingen, korte verhalen en taalweetjes. De papieren editie komt uit op 22 maart.