Belangen Groningers genegeerd bij gaswinning: 'Nederland moet ereschuld inlossen'
nieuws
24 feb 2023, 12:00
De belangen van de Groningers zijn structureel genegeerd bij de aardgaswinning in de provincie, met rampzalige gevolgen voor de bewoners. Dat is de hoofdconclusie van de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek deed naar het dossier. "Nederland heeft een ereschuld aan de Groningers", valt te lezen in het rapport 'Groningers boven gas'.
De commissie stelt dat de gaswinning zo succesvol en winstgevend was voor de Nederlandse overheid, Shell en ExxonMobil, dat er amper oog was voor de langetermijnrisico's en nadelen voor de omwonenden.
Problematiek jarenlang onderschat
De invloed van de gaswinning op de Groningers is jarenlang stelselmatig onderschat. "Was de aardbevingsproblematiek van het begin af aan serieus genomen, dan had veel ellende voorkomen kunnen worden."
Niet alleen de landelijke overheid heeft niet genoeg rekening gehouden met de Groningse problemen, ook de rest van het land had niet genoeg door wat er in de provincie aan de hand was, stelt het rapport. Daardoor zouden de bewoners niet altijd op solidariteit van hun landgenoten hebben kunnen rekenen.
Schade en schande
In totaal zijn er tot dit jaar in Groningen 267.466 schademeldingen binnengekomen, verdeeld over 1615 aardbevingen. Bij ongeveer 85.000 adressen is er vaker dan één keer schade geweest.
Ondertussen mochten aandeelhouders van Shell en ExxonMobil 66 miljard euro aan winst verdelen. Ook vloeide 363 miljard euro in de staatskas. De commissie noemt dat een belangrijke pijler onder de nationale welvaart. Maar Groningen blijft wel zitten met de schade, de onveiligheid, de gevolgen voor het landschap en de pijn bij de lokale bevolking.
Ereschuld
De commissie vindt dat Nederland een ereschuld heeft aan Groningen, die het ook moet inlossen. "De Staat en de oliemaatschappijen hebben een morele verplichting om het aan Groningen en Groningers toegebrachte leed, de schade en de pijn aan te pakken. Dat gaat niet alleen om geld, maar ook om menskracht en aandacht."
In het rapport staan een aantal duidelijke aanbevelingen, om zo de getroffen regio ruimschoots te compenseren.
De schadeafhandeling voor bewoners moet milder, makkelijker en menselijker worden. Bovendien moet daar snel duidelijkheid over komen.
De hele regio moet meer toekomstperspectief krijgen. Dat behoort verder te gaan dan het herstellen van de schade aan woningen en andere gebouwen. Het leef- en vestigingsklimaat in het noorden moet worden versterkt, zodat het voor bewoners en bedrijven aantrekkelijker wordt om zich in de regio te vestigen.
De overheid en de oliemaatschappijen moeten alvast meer geld vrijmaken voor toekomstige kosten, bijvoorbeeld voor schade, versterking en het opruimen van gasputten. "Belangrijk daarbij is dat de oliemaatschappijen afzien van een claim op niet-gewonnen gas", aldus het rapport.
De Tweede Kamer en de toezichthouder moeten worden versterkt in hun controlerende rol. Er moet bij ministeries meer aandacht komen voor het publieke belang.
Daarnaast heeft de commissie nog een aantal aanbevelingen over kennisontwikkeling en meer overheidssturing over ruimtelijke inrichting van de ondergrond.
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.