Wat moet je kiezen in deze hitte: een airco of een ventilator?

In deze zomerse temperaturen willen veel mensen hun huis koel houden. Daarvoor zijn airconditioners en ventilatoren populair. Maar wat is het prijs- en kwaliteitsverschil tussen deze twee koelsystemen? Hart van Nederland rekent het voor je uit.

Ventilatoren zijn de goedkoopste optie om een kamer koel te houden. Ze zijn eenvoudig en creëren verkoeling door lucht in beweging te brengen. Prijzen variëren afhankelijk van het type en de kwaliteit, meestal van enkele tientjes tot enkele honderden euro's. Ventilatoren verbruiken doorgaans relatief weinig energie, dus ze zijn kostenbesparend in het dagelijks gebruik.

Airconditioners koelen de lucht door warmte uit de kamer te verwijderen en koude lucht terug te blazen. Dat is een stuk effectiever dan een ventilator, maar ze zijn ook duurder in aanschaf en verbruiken meer energie. De prijzen variëren sterk, afhankelijk van het type, de capaciteit en de energie-efficiëntie. Simpele mobiele airconditioners beginnen bij ongeveer 200 euro, terwijl geavanceerde vaste split-units enkele duizenden euro's kunnen kosten.

Het energieverbruik van airconditioners is belangrijk, omdat het invloed heeft op de elektriciteitsrekening. Het varieert afhankelijk van het model en de efficiëntie, maar over het algemeen verbruiken airconditioners meer energie dan ventilatoren. Het kan flink schelen als je goed naar het energielabel kijkt, en streeft naar een energiezuinige optie om de kosten laag te houden.

Hoeveel scheelt het?

Volgens het KNMI zijn er in het binnenland gemiddeld zo'n 24 tot 40 zomerse dagen per jaar. Aan de kust zijn dat er een stuk minder, 12 tot 16. Maar ook daar kan in een warm jaar de 20 tot 30 zomerdagen worden gehaald. Laten we voor het gemak uitgaan van 25 zomerse dagen, oftewel een mild jaar voor het binnenland of een heet jaar in de kuststreek. En op zo'n zomerse dag zetten we 8 uur lang de ventilator dan wel airco aan.

De bloedhitte zorgt altijd voor een run op airco's, lieten we vorig jaar al zien in het onderstaande tv-item. Dat is leuk voor de ondernemers, maar minder voor het milieu. "De omgeving wordt warmer."

1:52

Grote vraag naar airco's, maar dat is niet goed voor het milieu

Hoe dan ook is een ventilator altijd de goedkoopste optie, zeker in het verbruik. Volgens Milieu Centraal verbruikt een gemiddelde mobiele airco die één kamer koelt zo'n 1kWh per uur. Als je hem in een jaar 200 uur hebt aanstaan, komt dat dus neer op 200kWh. Een ventilator die diezelfde 200 uur aan staat heeft maar 10 kWh aan stroom nodig, 20 keer zo weinig.

Volgens overstappen.nl ligt de gemiddelde stroomprijs in juni 2023 op 0,46 euro per kWh. Dat betekent dat je voor 4,60 euro een jaar lang je kamer kunt koelen met een ventilator. Ga je voor de luxe van een airco, dan betaal je 92 euro per jaar. Mocht je een zwaardere installatie hebben, of wil je meerdere kamers tegelijk koelen, dan lopen de kosten uiteraard nog hoger op.

Goedkoop versus intensiteit

Naast de kosten en het energieverbruik zijn er andere factoren om te overwegen bij het kiezen tussen een airconditioner en een ventilator. De grootte van de ruimte, isolatie en persoonlijke voorkeuren spelen ook een rol. En naast het hogere energieverbruik zitten er in airco's koudemiddelen, die ervoor zorgen dat de impact op het milieu nóg groter zijn. Ook dat kan voor consumenten een verschil maken.

Kortom, ventilatoren zijn over het algemeen goedkoper en hebben lagere operationele kosten. Ze creëren luchtstroom en verkoeling, maar kunnen niet dezelfde intensiteit en precieze temperatuurregeling bieden als airconditioners. Airconditioners zijn duurder in aanschaf en verbruiken meer energie, maar bieden krachtigere koeling. Het is belangrijk om rekening te houden met de grootte van de ruimte, het gewenste koelingseffect en je persoonlijke budget bij het maken van een keuze.