Dit was de tweede zitting Marco Borsato: 'Er wordt een karikatuur gemaakt van mij'

Donderdag is de tweede zittingsdag in de rechtszaak tegen Marco Borsato, die wordt verdacht van het plegen van ontucht met een 15-jarig meisje van september 2014 tot januari 2015. SBS6 doet wederom uitgebreid verslag van de zaak en zal gedurende de dag extra Hart van Nederland-uitzendingen verzorgen om kijkers op de hoogte te houden van de feiten. Deze uitzendingen zijn ook te volgen op KIJK.nl. Het woord is aan de verdediging, nadat het OM dinsdag de strafeis van 5 maanden onvoorwaardelijke celstraf bekend maakte.

17.00 uur - Einde liveblog

Lees alle ontwikkelingen terug via dit liveblog.

16.50 uur - Borsato sluit laatste woorden af, uitspraak volgt waarschijnlijk op 4 december

Borsato heeft zijn laatste woord afgesloten. De uitspraak staat vooralsnog gepland op 4 december, tenzij de rechtbank besluit dat de 500 uur aan afgeluisterde gesprekken alsnog verder onderzocht moet worden.

16.40 uur - Borsato uit frustratie over bemoeienis van journalist en weigering van ontlastend bewijs

Tijdens zijn laatste woord liep de emotie bij Borsato hoog op. Hij benadrukt dat hij alle vragen heeft beantwoord zonder zich op zijn zwijgrecht te beroepen. "Hoe ongemakkelijk ook". Tegelijk uit hij zijn woede over de bemoeienis van een journalist, die volgens hem invloed uitoefenden op een onafhankelijk rapport en de publieke opinie manipuleerden. Borsato benadrukt dat hij recht heeft op een eerlijk proces en noemt de situatie “oneigenlijk” en “onacceptabel”.

1:57

Marco Borsato emotioneel in laatste woord in rechtbank

16.30 uur - Borsato krijgt het laatste woord

Na Knoops is Borsato aan de beurt voor het laatste woord. Borsato zegt dat er van hem een soort karikatuur is gemaakt. Hij vindt het verontwaardigd dat het OM weigert foto's en filmpjes als ontlastend bewijs toe te voegen aan het dossier. Hij verzamelde drie ordners vol materiaal, waaronder verontrustende beelden van de moeder en dochter Hij noemt die "verschrikkelijk". Moeder en dochter die elkaar filmen onder de douche. Of foto's waarop moeder de handdoek van haar dochter aftrekt, omdat er een naaktfoto naar de vriendengroep gestuurd moet worden. Voor hem voelt dat slechts een klein deel van de waarheid is gedeeld.

16.20 uur - Knoops beschuldigt het OM van tunnelvisie

Knoops beschuldigt het OM van "cherry-picking" door alleen zaken te gebruiken die in hun theorie passen, wat volgens hem geen waarheidsvinding is maar tunnelvisie. Hij vindt het hypocriet als de uitspraak zou stellen dat Borsato door niet weg te lopen de mores binnen het gezin heeft geaccepteerd. "Waar staat Borsato nou eigenlijk voor terecht?" Verder wijst Knoops erop dat 29 getuigen ongevraagd verklaringen hebben afgelegd, die ze later onder ede herhaalden.

16.10 uur -Knoops bekritiseert verhoor, wetenschappelijke rapporten en ontkracht gefalsifieerde verklaringen

De verdediging mag nu reageren op het OM. Advocaat Geert-Jan Knoops benadrukt het belang van het eerste verhoor van een slachtoffer door de politie, omdat fouten op dat moment onherstelbaar zijn. Hij bekritiseert de rapporten van rechtspsycholoog Van Koppen, die volgens hem niet uit aannames voortkomen, maar door het OM verkeerd worden gepresenteerd. Knoops ontkent dat de verklaringen van het slachtoffer gefalsifieerd zijn en stelt dat Borsato en het meisje slechts één keer alleen waren, bij het kopen van schoolspullen. Ten slotte geeft Knoops aan dat er wetenschappelijke methoden zijn om de betrouwbaarheid van verklaringen te toetsen.

16.00 uur - Borsato zijn daden

De OvJ benadrukt dat hij zich heeft aangepast aan de seksuele moraal van het gezin van het slachtoffer, maar dat hij zich hiervan had moeten distantiëren. Volgens de OvJ is het Borsato die blijft terugkomen na het aanraden van zelfbevrediging en bij een naakt minderjarig meisje op bed gaat zitten. "Als hij niet bestand was tegen de geëtaleerde wulpsheid, had hij moeten wegblijven. "

1:43

OM haalt uit naar Borsato: 'Kijk naar uzelf, u adviseerde slachtoffer zichzelf te bevredigen'

15.50 uur - OM weerlegt kritiek op onderzoek en rapporten van Van Koppen

De OvJ ontkracht de bewering van Van Koppen dat het slachtoffer zou hebben "geoefend" met John van den Heuvel voor de verhoren. Van den Heuvel heeft haar alleen voorbereid op wat ze kon verwachten. Het slachtoffer noemt Borsato expliciet een smeerlap en schrijft gedetailleerder over de aanrakingen dan Van Koppen beweert. De OvJ benadrukt dat er geen sprake is van "hervonden herinneringen". Ook het tweede rapport van Van Koppen, dat op een incompleet dossier is gebaseerd, wordt door de OvJ afgewezen. Het bevat onjuistheden en verkeerde interpretaties, zoals het tas-op-tafelgesprek.

15.40 uur - Op zoek geweest naar ontlastend bewijs

Het OM weerspreekt de beschuldiging van tunnelvisie en stelt dat alle verzoeken van de verdediging zorgvuldig zijn beoordeeld, hoewel niet alles is ingewilligd. Het OM heeft gezocht naar ontlastend bewijs voor Borsato, onder andere door het afluisteren van gesprekken tussen het slachtoffer en haar moeder, na de aankondiging van de vervolging.

De OvJ benadrukt dat het slachtoffer altijd duidelijk was over de reden voor de aangifte in 2021: geruchten over meerdere slachtoffers.

15.35 uur - De zitting gaat verder

Het OM deed wat langer over een reactie op het pleidooi, maar de zaak gaat nu weer verder.

13.20 uur - Pauze

Het pleidooi is klaar. "Geloof is geen bewijsmiddel. Vrijspraak is dan ook de enige juiste uitkomst van deze zaak", eindigt Knoops. Er volgt nu een pauze. Naar verwachting gaat de zitting om 15.00 uur verder. Dan mag het OM reageren op het verhaal van de advocaten.

0:31

Het slotpleidooi van advocaat Knoops in Borsato-zaak

12.58 uur - Deskundigen hebben zich gebogen over het dagboek

Volgens advocaat Knoops hebben de deskundigen uit Lausanne zich gebogen over het geschreven deel in het dagboek. De deskundige van de verdediging concludeerde dat er geen bewijs is dat het dagboek authentiek is.

De deskundige van de verdediging onderzocht twee delen van het dagboek. In het eerste deel werden verschillende soorten inkt gebruikt en stonden er boven de teksten data met hartjes ernaast. De deskundige zegt dat de stukken over Borsato alleen in het tweede deel staan en mogelijk pas later zijn geschreven.

12.45 uur - 'Opmerkingen over de opvoeding werden keihard afgestraft'

Volgens een getuige werd het niet gewaardeerd als vrienden iets zeiden over de opvoeding binnen het gezin van het slachtoffer. De moeder zou dat “keihard hebben afgestraft” met reacties als: “Bemoei je met je eigen zaken, het is mijn opvoeding.”

12.35 - Geen verschil in omgang

Er is ook gevraagd hoe Borsato omging met de dochters van andere leden van de vriendengroep. Dat zou niet anders zijn geweest. Ook de dochter van Borsato verklaart dat er geen verschil was op de manier van omgang. Volgens de vrienden was Borsato betrokken en liefdevol naar hun kinderen toe. Ze hadden nooit het idee dat er iets seksueels achter zijn gedrag zat.

12.25 uur - Verhoren van de vriendengroep

Knoops gaat het hebben over de verklaringen van de vriendengroep waar zowel Borsato als de moeder van het meisje in zaten. Het meisje zou veel contact hebben gezocht met Borsato. De vrienden zouden er nooit iets achter hebben gezocht. Er wordt verklaard dat de zanger een vaderlijke rol op zich nam. Ze spreken van een vader-dochterrelatie.

12.20 uur - 'Borsato heeft nooit bekend'

Volgens advocaat Knoops ontkent Marco Borsato het vermeende slachtoffer tussen de benen te hebben aangeraakt. Wel zou hij haar hebben gestreeld, iets wat volgens hem mogelijk ongepast was. "Het is een raadsel. Hoe kan het OM nog volhouden dat Borsato de ontucht bekend heeft, als je keihard kunt aantonen met dat gesprek dat hij dat niet doet", aldus Knoops.

12.10 uur - 'Borsato vond manier waarop binnen het gezin met seksualiteit werd omgegaan volstrekt ongepast'

Volgens Knoops heeft de vriendengroep de moeder meerdere keren aangesproken op haar opvoeding en het gedrag van haar dochter. Ook zegt hij dat dat Borsato de losse manier waarop binnen het gezin met seksualiteit werd omgegaan “volstrekt ongepast” vond. Volgens de advocaat liet Borsato zowel de moeder als de dochter zich regelmatig omkleden, omdat hij hun kleding niet gepast vond.

12.00 uur - Kritiek op het OM

Knoops uit kritiek op het OM: volgens de advocaat hebben ze twee dagen aan verklaringen van Borsato samengevat op één A4'tje met volgens het OM “opvallende en ongeloofwaardige” uitspraken. De advocaat wil nu een vier uur durend gesprek met de moeder van de vrouw die aangifte deed gebruiken om te laten zien dat Borsato geen seksuele gevoelens had voor haar.

11.50 uur - 'Niet genoeg doorgevraagd'

Geert-Jan Knoops neemt weer het woord. De advocaat benadrukt dat er onvoldoende doorgevraagd is over hoe Borsato haar precies zou hebben betast. Volgens Knoops was dat nodig om vast te stellen of Borsato daadwerkelijk iets strafbaar heeft gedaan.

11.40 uur - Passage in het dagboek

Knoops heeft het over de belastende passage in het dagboek van de aangeefster. Ze vindt het opvallend dat het grensoverschrijdende gedrag van Borsato slechts één keer in het dagboek wordt genoemd. Vooral omdat de zanger een grote rol in het leven van het slachtoffer speelde, zou je verwachten dat ze hier vaker over schreef. Ook vindt zij het vreemd dat juist op de pagina met de handtastelijkheden een bonnetje van de Action is geplakt, met een datum erop, terwijl er verder in het hele dagboek geen enkele bon is gevonden.

11.20 uur - 'Moeder dikte ernst van de aanrakingen steeds verder aan'

Carry Knoops neemt het woord over. Volgens haar blijkt uit getuigenverklaringen dat de moeder de ernst van de aanrakingen steeds verder aandikte. Ook zegt ze dat de inhoud van het dagboek niet overeenkomt met de aangifte die ze later deed.

11.18 uur - Zaak gaat weer verder

Na ruim 20 minuten pauze gaat de zaak weer verder. Advocaat Geert-Jan Knoops neemt weer het woord.

10.55 uur - Koffiepauze

Er volgt een koffiepauze van een kwartier. Om 11:10 uur gaat de zaak weer verder.

10.50 uur - Van Koppen heeft de verklaringen geanalyseerd

Rechtspsycholoog Van Koppen heeft de verklaringen van het meisje geanalyseerd. Volgens hem nam bij iedere verklaring de duur, frequentie en ernst van de vermeende ontucht toe. “Een zekere inconsistentie is normaal, door verschillende vragen, maar een grote mate duidt op een onjuist verhaal", aldus Van Koppen.

10.40 uur - Onderzoek naar de geloofwaardigheid van de aangifte

De advocaten lieten rechtspsycholoog Peter van Koppen onderzoek doen naar de spontaniteit en geloofwaardigheid van de aangifte. Volgens Knoops concludeerde Van Koppen dat de vragen en antwoorden vooraf geoefend konden zijn, waardoor de verklaring van het slachtoffer mogelijk beïnvloed is. “Het OM had die invloed moeten onderzoeken, maar dat is niet gebeurd,” stelt Knoops.

10.25 uur - 'Sprake van sturing door verslaggever en de moeder'

Knoops wijst op sturing door de verslaggever en de moeder. Volgens hem blijkt dat duidelijk uit het dossier. “Dat verzinnen we niet, het zijn de feiten,” zegt hij. Het meisje gaf aan geen inhoudelijke vragen en antwoorden met de verslaggever te hebben besproken, maar moest wél duidelijk zeggen dat er sprake was van een penis. Knoops: “Hoe sterk kan sturing zijn? Kun je dan nog spreken van spontaniteit?”

10.00 uur - Knoops wijst op mogelijk beïnvloeding van het meisje

Advocaat Geert-Jan Knoops neemt het woord over van zijn vrouw Carry. Hij wijst op mogelijk beïnvloeding van het meisje. Volgens hem is dat aspect volledig genegeerd. Hij verwijst naar een artikel van De Telegraaf waarin mogelijk slachtoffers van misbruik van Borsato werden opgeroepen zich te melden. Twee personen zouden zich gemeld hebben, maar daar is volgens Knoops nooit meer iets van vernomen. Het meisje zou volgens de verdediging in de waan zijn gebracht dat Marco Borsato meer slachtoffers zou hebben gemaakt. Ze is toen door haar moeder over de brug getrokken om aangifte te doen.

Ook Geert-Jan Knoops richt zich op de moeder van het meisje. Volgens hem zou zij alle informatie, inclusief details uit het dagboek van haar dochter, hebben doorgestuurd naar een andere journalist. De moeder beweerde dat het meisje niet mee wilde naar de politie, maar het meisje verklaarde later onder ede dat ze pas achteraf hoorde dat haar moeder naar de politie was gestapt. "Eén van beiden spreekt hier niet de waarheid", zegt Knoops.

Volgens het OM is er geen enkel bewijs dat het meisje werd beïnvloed, maar de verdediging ziet dat anders. Geert-Jan Knoops stelt dat er wél sprake was van sturing, wat volgens hem blijkt uit uitspraken van zowel de moeder als de dochter en uit het gedrag van de moeder.

Volgens Geert-Jan Knoops klopt de verklaring van de moeder niet. Zij beweerde dat ze nooit zelf de pers had opgezocht, maar uit een audiobericht blijkt dat de moeder al ruim voor de aangifte sprak over een mediaplan. Volgens Knoops wijst dit erop dat de moeder het slachtoffer actief heeft gestuurd bij het doen van de aangifte.

09.54 uur - 'Recht op een eerlijk proces'

Carry Knoops benadrukt het recht op een eerlijk proces. “Iedereen in Nederland verdient dat. Daar hoort ook ontlastend bewijs bij,” zegt ze. Volgens haar heeft het OM dat nagelaten. Ze benadrukt: “De schuld ligt nooit bij een kind, daar is iedereen het over eens, ook de verdachte.” Maar, voegt ze toe, dan moet wel eerst vaststaan dat er daadwerkelijk ontucht is gepleegd.

De advocaten van Marco Borsato hebben het origineel van dit tapgesprek laten uitluisteren door rechtspsycholoog Peter van Koppen. "En hij liet ons weten dat de uitwerking niet volledig is", zei Carry Knoops. "Hoe kan dan worden gesteld dat er niets relevants in zit?"

Tijdens het onderzoek zou ook een door de moeder heimelijk opgenomen gesprek aan haar keukentafel "keer op keer" fout zijn uitgewerkt door de politie. Anders dan het OM hoort Knoops in het opgenomen gesprek geen bekentenis van zijn cliënt. Borsato stond erop dat zijn woorden correct zouden worden weergegeven in de schriftelijke uitwerking en moest daar meermalen op aandringen bij de onderzoeksrechter. Afgelopen dinsdag heeft de officier van justitie het boetekleed daarvoor aangetrokken. "De uitwerking van het opgenomen gesprek had zorgvuldiger moeten gebeuren", zei hij in zijn requisitoir.

09.48 uur - Knoops zet vraagtekens bij het bewijs

Carry Knoops zet vraagtekens bij het bewijs. “Als het meisje altijd dagboeken bijhield, waar zijn dan de andere?”, vraagt ze zich af. Volgens haar moeten die óók worden onderzocht om de volledige context te begrijpen. Ze benadrukt dat de rechtbank eerder vrijwel alle onderzoeksverzoeken van de verdediging afwees. De onderzoeksrechter was volgens haar in de praktijk wat soepeler.

09.40 uur - Carry Knoops begint haar pleidooi

Advocaat Carry Knoops trapt haar pleidooi af met de vraag waarom Marco Borsato niet weg ging bij het gezin waar volgens hem een "losbandige seksuele moraal" heerste. Ze vergelijkt dat met vrouwen die een gewelddadige relatie niet verlaten. Volgens de verdediging heeft Borsato dat al uitgelegd, maar geloofde het OM hem niet. Knoops noemt dat onterecht en richt haar pijlen op de moeder van het meisje. Volgens haar was de vriendschap met die vrouw als een "fuik", waarin de hele vriendengroep werd meegesleurd en zelfs met naaktfoto’s werd gechanteerd.

09.30 uur - Tweede zittingsdag van start

De tweede zittingsdag gaat beginnen. De advocaten van Borsato, Geert-Jan en Carry Knoops, krijgen als eersten het woord. Zij lieten eerder al weten te zullen pleiten voor vrijspraak. Het pleidooi gaat ongeveer drie uur duren.

2:46

Marco Borsato komt aan bij rechtbank: 'Ben me kapotgeschrokken van de eis'

8:41 uur - Borsato arriveert bij de rechtbank

Marco Borsato is donderdag aangekomen bij de rechtbank in Utrecht. Hij zegt zich rot te zijn geschrokken van de strafeis. Hij sprak wel lovende woorden over de rechtbank en zei dat het hem opviel dat die "goede dossierkennis" heeft. Borsato deelde ook dat zijn familie er donderdag opnieuw niet bij is in Utrecht, maar zei ook dat ze hem wel steunen. "Mijn familie is heel liefdevol, ze zitten bij elkaar en ze steunen me. Ze kennen mij." De tweede zitting gaat om 09.30 uur van start.