Als boer je bedrijf runnen zoals het hoort en mag, maar op papier toch als ’illegaal’ worden bestempeld. Voor ongeveer drieduizend boeren is dit het geval, onder wie melkveehouder Ingrid de Sain uit Schellinkhout en Remco Rottenveel uit Ursem. "We zitten in deze situatie en dat is niet door ons toedoen. Het is eigenlijk de toeslagaffaire 2.0", zegt ze tegen Hart van Nederland. Met iets meer dan honderd koeien heeft Ingrid een melkveebedrijf met haar partner. Het plan is dat het bedrijf uiteindelijk wordt overgenomen door haar dochter, maar dat lijkt nu de ver-van-mijn-bed-show. Want de familie werd jarenlang verteld dat zij geen aparte vergunning nodig zouden hebben als de stikstofuitstoot binnen de norm bleef. Maar nu wordt het bedrijf op papier gezien als 'illegaal', en dus runnen Ingrid en Remco hun bedrijven met veel zorgen en slapeloze nachten. Deze status betekent voor hen namelijk een uitsluiting voor veel belangrijke zaken. "Wij hebben geen uitkoopregeling of krijgen geen financiering en dat terwijl het hier geen intensieve veehouderij is", aldus de boerin. Remco, die hoopte de boerderij van zijn ouders over te nemen, zit in hetzelfde schuitje.PAS-meldersDe spelregels werden voor deze groep boeren veranderd toen de Raad van State het Nederlandse stikstofbeleid in 2019 van tafel veegde. Vanaf dat moment kwam deze groep in een bijzondere patstelling terecht en konden zij zonder een natuurvergunning doorgaan, onder de noemer Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit vanwege een beperkte stikstofuitstoot. Maar nadat een rechter oordeelde dat deze bedrijven wel moeten beschikken over een vergunning veranderde de zaak voor boeren als Ingrid en Remco, en werden zij bestempeld als 'illegaal'. Pas als andere boeren stoppen óf andere bedrijven minder uitstoten binnen een 25 kilometercirkel van hun boerderij, kunnen zij een vergunning krijgen. Ingrid en Remco wachten nu al drie jaar.Geen stap verderHoewel stikstofminister Christianne van der Wal maandag met Ingrid en Remco in gesprek ging, zijn ze voor hun gevoel geen stap verder gekomen. "Ze kan niets beloven en niets toezeggen, dus het was eigenlijk een heel oppervlakkig gesprek", vat Remco de ontmoeting samen. "En dan zegt ze dat ze het begrijpt, maar daar wordt dan niet naar gehandeld."Ingrid kwam met hetzelfde gevoel uit het gesprek. "Ze zei dat ze het heel erg vindt en dat ze meeleeft en dat het niet fijn is. Het is fijn dat ze dat zegt, maar ik zit wel te wachten op daden, want woorden, daar kan ik mijn rekeningen niet mee betalen."