De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gaat 17-jarige jongeren inzetten als mysteryshopper om sigaretten te kopen. De jongeren worden ingezet bij supermarkten, tabaksspeciaalzaken, tankstations, horecabedrijven en kleinere verkooppunten zoals belwinkels en avondwinkels. De transactie wordt gadegeslagen door een toezichthouder van de NVWA. Als het de mystershopper lukt om sigaretten of andere rookwaren te kopen, dan kan de NVWA de winkelier een boete opleggen. De mysteryshoppers zijn al een keer eerder ingezet bij 516 verkooppunten. Vooral bij horecabedrijven en cafetaria's was het voor de jongeren het makkelijkst om aan tabak te komen. Daar werd maar bij een kwart van de gevallen op leeftijd gecontroleerd. Supermarkten leefden de regels het beste na, die weigerden driekwart van de testaankopen.Verboden dealtjesDe NVWA meldt verder dat tabaksfabrikanten veel verboden dealtjes sluiten met tabakswinkels om meer rookwaren te verkopen. Uit onderzoek blijkt dat de tien speciaalzaken die door de dienst zijn onderzocht, dit jaar bij elkaar 69 samenwerkingsovereenkomsten hadden met in totaal 19 verschillende fabrikanten. Het merendeel daarvan bevatte onrechtmatige afspraken over bonussen. Via deze vergoedingen kunnen fabrikanten invloed uitoefenen op de promotie en zichtbaarheid van hun rookwaren in de winkel. De vergoedingen variëren van een paar honderd euro’s tot duizenden euro’s per overeenkomst per jaar.
