Ondernemers in Nederland kijken met zorg naar de toekomst. Ze moeten van de overheid verduurzamen, maar zien allerlei beren op de weg. Zeker sinds de coronacrisis en de huidige energiecrisis lijkt de transitie moeilijker dan ooit. Ook bakker Jaap Tuijn is ten einde raad. "Dit is een onbevechtbaar monster", zegt hij tegen Hart van Nederland. Jaap heeft nu al tien jaar een traditionele brood- en banketbakkerij. Het bedrijf zit al 97 jaar in de familie, maar toch heeft de Haarlemse bakker nu twijfels over de toekomst. "We moeten nog zeker dertig jaar door. En dat wil ik met alle liefde doen, maar je gaat je toch afvragen of dat wel verstandig is. Het moet wel haalbaar zijn."En juist bij die haalbaarheid zetten veel ondernemers de nodige vraagtekens, merken ze bij brancheorganisatie MKB Nederland. "Bedrijven moeten sowieso verduurzamen. Maar het kost het midden- en kleinbedrijf tientallen miljarden. En een deel daarvan zal toch op het bordje van de bedrijven zelf komen", verwacht een woordvoerder. 'Ik zit in een spagaat'Bakker Jaap voelt de financiële bui dan ook al hangen, ook gezien de huidige torenhoge energieprijzen. "Uiteindelijk moeten we de prijzen opvoeren en wordt de klant de dupe. Maar op gegeven moment houdt het op", vreest hij. "Ik zit in een spagaat: moet ik als ondernemer inleveren, of de kosten doorberekenen aan de klant?"Begrip voor de oproep tot verduurzaming heeft hij wel. "Als het realiseerbaar zou zijn, dan kan ik me daar wel in vinden. Maar ik zie het niet gebeuren. Er is geen hapklare echte oplossing." MKB Nederland pleit dan ook voor meer hulp, niet alleen financieel, ook praktisch. "Veel mkb'ers zijn eigenlijk huishoudens. Als ondernemer ben je alles in één en moet je het zelf maar uitvogelen", legt de woordvoerder uit.