Mogen mensen zonder vaccinatiebewijs zomaar geweigerd worden? 'Kan discriminatie zijn'

Steeds meer ondernemers weigeren mensen die willen binnenkomen zonder een vaccinatiebewijs. Zo wil een reisorganisatie niet zonder ongevaccineerde mensen op vakantie. Maar mag dat zomaar? "Het zou kunnen neerkomen op discriminatie", denkt hoogleraar gezondheidsrecht Martin Buijsen.

"Het gaat wel de kant op dat ondernemers die ruimte hebben om mensen te weren", zegt Brigit Toebes, hoogleraar gezondheidsrecht aan de Universiteit van Groningen. "En ik verwacht ook dat ondernemers die ruimte nemen. We gaan mogelijk rechtszaken zien waarin mensen dat zullen aanvechten." Ze haalt het advies aan die de Gezondheidsraad in februari deed.

Gezondheidsraad zegt dat het kan

Daarin staat: "Op grond van de wet kunnen private partijen in principe vragen om een vaccinatiebewijs bij de toegang tot diensten of voorzieningen. Maar een dergelijke maatregel mag niet leiden tot verboden discriminatie of ongelijke behandeling en moet de privacyregels respecteren."

En juist daar schuurt het, zegt hoogleraar Buijsen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. "Alleen vragen naar een vaccinatiebewijs zal niet mogen. Er zijn genoeg mensen die geen vaccinatiebewijs kunnen overleggen om uiteenlopende redenen. Wellicht hebben ze nog geen tweede vaccinatie kunnen halen. Ze kunnen ook medische of principiële redenen hebben." Daarom moeten mensen volgens hem altijd de optie hebben om alternatieven te laten zien, zoals een herstelbewijs of negatieve test.

Koffiedik kijken

Dat is Toebes niet helemaal met hem eens. "We hebben het niet over toegang tot het ziekenhuis. We hebben het over iets wat niet van essentieel belang is. Daar zou je ruimhartiger mee om kunnen gaan en het toelaten." Ze zegt dat zo'n lichtere vorm als een testbewijs lastig kan zijn voor reisorganisaties. "Het zijn settings waar mensen dicht op elkaar zitten en de ondernemer denkt dat het nodig is. Ik denk dat de kans groot is dat de rechter het gaat toelaten."

Beide hoogleraren benadrukken dat het koffiedik kijken blijft. "Het is echt grijs hoor en erg speculeren. Er zijn geen harde juridische uitspraken te doen, want jurisprudentie ontbreekt", concludeert Bruijsen.

Geen landelijke vaccinatieplicht

Het ministerie van Volksgezondheid zegt dat een oordeel hierover aan de rechter is. "In deze specifieke situaties kunnen we niet inschatten of het mag of niet", zegt een woordvoerder tegen Hart van Nederland. Maar het kabinet is er geen voorstander van dat er een samenleving ontstaat "waar het normaal is dat je naar een coronatoegangsbewijs wordt gevraagd."

Het ministerie liet al eerder weten dat een landelijk vaccinatieplicht er in ieder geval niet zal komen. "Het kabinet heeft altijd duidelijk gezegd dat er geen sprake mag zijn van een directe of indirecte vaccinatieplicht."