
Milieu en Gezondheid
16 mrt 2021, 08:55 - Update: 16 mrt 2021, 18:49
Nederland blijft nog zeker tot het einde van deze maand in de huidige lockdown, inclusief avondklok. Wel zijn er vandaag sommige coronamaatregelen iets versoepeld. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.
Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op maandag: 5549, dat zijn er 447 minder dan op zondag
Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op maandag: 2019, dat zijn er 97 meer dan op zondag
Het aantal coronapatiënten op de intensive care op maandag: 564, dat zijn er 10 meer dan op zondag
Aantal sterfgevallen dat is gemeld op maandag: 18, er zijn tot nu toe 16.087 coronadoden geregistreerd
Tot nu toe zijn er naar verwachting 1.892.689 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken
Europese landen willen het coronavaccin van AstraZeneca weer gaan gebruiken bij een positief oordeel van de Europese medicijnwaakhond EMA. De Italiaanse premier Draghi zei na een gesprek met de Franse president Macron dat beiden waren overeengekomen de inentingen met AstraZeneca dan snel te hervatten.
Draghi noemde de voorlopige conclusies dinsdag van het Europees Geneesmiddelenbureau in Amsterdam "bemoedigend".
Experts van de EMA hebben tot nog toe geen aanwijzingen gevonden die erop duiden dat het coronavaccin van AstraZeneca problemen met bloedstolling veroorzaakt. Een definitieve conclusie wordt donderdag verwacht.
Vollere winkels leiden niet tot problemen, melden winkelketens als IKEA, HEMA en Hornbach. Sinds dinsdag mogen winkels meer dan twee klanten per verdieping ontvangen. Vanwege de coronaregels wordt nu naar winkeloppervlak gekeken. Daardoor kunnen er in grote zaken tot 50 klanten tegelijk aan het shoppen zijn. De ketens zouden mede vanwege de grootte van hun filialen graag nog meer mensen willen ontvangen.
Bouwmarkt Hornbach ziet dat de behoefte om naar de bouwmarkt te komen "onverminderd hoog" is. De keten zou dan ook meer klanten willen toelaten. "Bij ons hebben klanten nu een tennisveld aan ruimte. Onder de huidige omstandigheden met stijgende besmettingen snappen we de regels, maar we hebben negen maanden lang laten zien dat we met strenge maatregelen veilig winkelen kunnen aanbieden en bezoekers kunnen reguleren."
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijft benadrukken hoe belangrijk het is dat mensen in het land doen wat ze kunnen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. "Daar zit mijn zorg, dat sommige mensen denken dat het heel goed gaat. Ja, we zien effecten van de vaccinaties, maar we zijn zeker nog niet uit de gevarenzone", waarschuwt Aura Timen, hoofd Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding.
In de afgelopen week steeg het aantal geregistreerde besmettingen met 24 procent. Dat was het hoogste percentage sinds halverwege december. "Je ziet de cijfers toenemen, dat baart ons zorgen", beaamt Timen.
Bijna 270.000 Nederlanders zijn in de afgelopen week gevaccineerd tegen het coronavirus. In totaal hebben bijna 1,4 miljoen mensen een eerste dosis gekregen, ongeveer 187.000 meer dan een week geleden.
Bijna een half miljoen mensen hebben na die eerste dosis ook al de herhaalprik gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus. Dat aantal steeg afgelopen week met ruim 81.000.
De grootste groep bestaat uit thuiswonende ouderen. Bijna 580.000 mensen van 75 jaar en ouder zijn inmiddels ingeënt. Van hen hebben bijna 90.000 ook de tweede prik al gehad.
Een nieuwe variant van het coronavirus die in Frankrijk is opgedoken, is in Nederland nog niet gesignaleerd. Over deze mutant bestaan zorgen in Frankrijk, omdat coronatesten hem niet altijd goed lijken te detecteren.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid verwacht dat de PCR-testen die in Nederland worden gebruikt dat wel kunnen. "Het is mogelijk wel zo dat deze variant minder goed wordt opgepikt met een monster van het wattenstaafje in de neus", aldus het instituut.
Volgens het RIVM lijkt het erop dat de 'Bretonse variant', zoals hij ook wel wordt genoemd, zich niet of minder in de neus nestelt, maar vooral dieper in de luchtwegen.
De variant is aangetroffen bij acht mensen in Bretagne. Zij hadden aanvankelijk een negatief testresultaat gekregen. Pas bij nader genetisch onderzoek van de testmonsters in een ziekenhuis bleek dat deze mensen wel degelijk besmet waren.
Het aantal geregistreerde positieve coronatesten is afgelopen week met bijna een kwart (24 procent) toegenomen. Het is de grootste procentuele stijging in een week tijd die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dit jaar heeft gemeld.
De vorige keer dat het weekcijfer nog scherper omhoog was gegaan, was in de rapportage van 15 december. Die dag ging de strenge lockdown in. "De situatie blijft zorgelijk", concludeert het RIVM.
Het reproductiegetal (het aantal mensen dat een besmette persoon opnieuw besmet) blijft oplopen, aldus minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. Als dat cijfer "rond" de 1 blijft en het aantal ziekenhuisopnames ongeveer op het "huidig niveau" blijft, zijn volgens hem nieuwe versoepelingen mogelijk.
Het reproductiegetal is gestegen naar 1,06, zei De Jonge na kabinetsberaad over het coronavrius. Vorige week was het nog 1,01. Volgens de minister was het oplopen van de ziekenhuisopnames, het aantal besmettingen en het reproductiegetal ingecalculeerd. Het is nu van belang dat mensen zich aan de regels houden om het virus eronder te houden, benadrukt hij. "We moeten voorkomen in het zicht van de haven onverstandige dingen te doen."
"We zijn sterk overtuigd van de voordelen van het AstraZeneca-vaccin, ten opzichten van de nadelen." Dat zei directeur Emer Cooke van het EMA, het Europees Medicijnagentschap, zojuist tijdens een persconferentie.
De medicijnwaakhond ziet vooralsnog geen aanwijzingen dat de bloedstollingen, waar de laatste dagen veel om te doen is, worden veroorzaakt door het Brits-Zweedse middel. Ook niets in de testfase van het vaccin wees daarop. Maar ook wil Cooke benadrukken dat er een 'rigoureuze analyse' zal worden uitgevoerd door een team van experts.
Donderdag komen die experts bijeen en trekken een (eerste) conclusie. Die zal de EMA daarna direct wereldkundig maken.
De Amerikaanse farmaceut Moderna is een proef gestart met een vaccin tegen Covid-19 bedoeld voor kinderen. De eerste doses zijn toegediend in de studie die het bedrijf KidCOVE noemt. De doelgroep is jonger dan die waar concurrenten mee aan het werk zijn.
De testpersonen van Moderna zijn 6 maanden tot 12 jaar oud, terwijl andere farmaceuten vooralsnog werken met kinderen vanaf 6 jaar.
Winkelketen Action geeft klanten die een van de 395 winkels willen bezoeken maximaal 20 minuten de tijd om te winkelen. De keten mag sinds dinsdag meer dan twee klanten per winkel ontvangen, als onderdeel van de verruiming van de coronamaatregelen die het kabinet eerder aankondigde.
Een veel gehoorde wens van klanten was om langer de tijd te krijgen om te winkelen. Daarop heeft Action de maximale tijd verhoogd.
Action wil rijen bij de kassa's voorkomen en zal daarom maximaal 80 procent van de toegestane hoeveelheid klanten per vierkante meter binnenlaten. Bij een winkel van 1000 vierkante meter winkeloppervlakte hanteert het bedrijf een maximum van 32 klanten die gelijktijdig binnen mogen zijn, bij een winkel van 800 vierkante meter is dat 26.
De opening van het hoger onderwijs begin volgende maand is volgens demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) nog niet van de baan. Ze blijft optimistisch dat het kabinet volgende week bekend kan maken dat studenten van het hbo en de universiteit weer fysiek les gaan krijgen.
De afgelopen tijd lopen de besmettingscijfers weer op. Maar "je moet breder kijken dan die cijfers", aldus de bewindsvrouw. Het kabinet kijkt ook naar het welzijn van jongeren en constateert dat veel studenten het water aan de lippen staat
Het aantal parkeertransacties nadert het niveau van 2019, het jaar voor de coronapandemie. Dat meldt parkeerapp Parkmobile. Sinds de jaarwisseling weten automobilisten steeds vaker een plek te vinden, met een tijdelijke dip door het koude winterweer in februari.
Vorige week lag het niveau van het aantal parkeertransacties nog iets meer dan 10 procent onder het aantal van dezelfde periode in 2019 en nog 19 procent lager in vergelijking met 2020. Het aantal parkeerbewegingen daalde in dat jaar snel vanaf de eerste lockdown van eind maart 2020.
De Europese toezichthouder voor vaccins, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), geeft om 14.00 uur een persconferentie over het coronavaccin van AstraZeneca. Meerdere landen, waaronder Nederland, zijn tijdelijk gestopt met het toedienen van dat vaccin vanwege mogelijke bijwerkingen.
De persconferentie wordt gegeven door de directeur van het EMA, Emer Cooke uit Ierland.
Nederland wil weten of het vaccin van AstraZeneca kan leiden tot een zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedstolsels (trombose) en een te laag aantal bloedplaatjes in het bloed.
Ook reisbureaus die pakketreizen van andere touroperators verkopen zouden steun moeten krijgen bij het terugbetalen van verstrekte vouchers. Bovendien zouden Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) en de Staat nu al moeten gaan uitbetalen, ook al is er nog geen goedkeuring van de Europese Unie voor het fonds.
Die eisen legde D-Reizen in een kort geding neer bij Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) en de overheid. Daarmee moet voorkomen worden dat reisbureaus omvallen.
Volgens D-Reizen heeft dat bedrijf ook vouchers uitgegeven aan klanten toen bleek dat reizen niet meer uit zouden worden gevoerd. Niet in alle gevallen was dat geld al overgemaakt aan de reisorganisaties, waardoor het reisbureau nu zelf voor het hele bedrag moet opdraaien. Volgens D-Reizen is dat niet anders dan de situatie waarin reisorganisatoren verkeren.
SGR en de Staat zien dat anders en wijzen erop dat touroperators verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de reizen en dat de steun juist bedoeld is voor verkochte en betaalde pakketreizen. De reisbureaus hadden volgens het garantiefonds het geld gewoon direct terug moeten betalen aan de klanten.
Bijwerkingencentrum Lareb ziet geen aanwijzingen voor een verband tussen stollingsproblemen en vaccins tegen corona. Volgens het centrum zijn er tot nu toe enkele tientallen meldingen van stollingsproblemen zoals trombose en longembolie bij alle coronavaccins binnengekomen. "Maar daarbij werd geen verlaging van het aantal bloedplaatjes genoemd. De meldingen geven tot nu toe geen aanleiding om te denken dat trombose een bijwerking is van coronavaccins", zegt Lareb.
Het kabinet besloot zondagavond om ook in Nederland tijdelijk geen vaccinaties met AstraZeneca te geven. Aanleiding was het optreden van een zeldzame maar ernstige combinatie van trombose en een verlaagd aantal bloedplaatjes bij een aantal mensen in enkele andere landen. "In Nederland is tot nu toe dit specifieke beeld niet gemeld", aldus het bijwerkingencentrum.
Lareb gaf eerder al aan geen reden te zien om te stoppen met het AstraZeneca-vaccin.
Het aantal reizigers op luchthaven Schiphol stond in februari nog steeds zeer sterk onder druk door de coronacrisis en opgelegde reisrestricties. Vorige maand verwerkte de luchthaven ruim een half miljoen passagiers, een afname van 89 procent in vergelijking met een jaar eerder, voordat de crisis echt losbarstte. Het aantal vluchten van en naar Schiphol kelderde met 70 procent tot in totaal 10.655.
De Europese Unie krijgt vóór de zomer 10 miljoen doses extra binnen van het coronavaccin van Pfizer. Die zouden eigenlijk pas in de tweede helft van het jaar worden geleverd, maar de productie gaat voorspoediger dan verwacht. Daarvan gaan waarschijnlijk honderdduizenden doses naar Nederland.
Het goede nieuws van Pfizer is een meevaller voor de EU, na de tegenslagen die vooral AstraZeneca keer op keer meldt. Nederland kreeg vorige week al te horen dat Pfizer nog deze maand 169.000 doses levert die eigenlijk later werden verwacht.
Dat het coronavaccin van AstraZeneca uit voorzorg tijdelijk niet wordt toegediend, vraagt "veel van de mentale veerkracht van de zorgmedewerkers en kwetsbare patiënten" in de geestelijke gezondheidszorg, laat brancheorganisatie De Nederlandse ggz weten.
"Na de vertraging van de leveringen van AstraZeneca, is dit een nieuwe tegenvaller", aldus de organisatie. Het levert ook "extra regelwerk" op, omdat de ggz-instellingen de vaccinaties zelf moeten verzorgen. Nieuwe bestellingen worden uitgesteld en de sector wacht de besluitvorming over het vaccin af.
"De zorgaanbieders die AstraZeneca geleverd hebben gekregen, mogen dit nu niet toedienen, maar bewaren dit nu onder de juiste condities", benadrukt De Nederlandse ggz.
Herseninfarcten komen weinig voor bij coronapatiënten in het ziekenhuis, maar verlopen wel vaak ernstig. Ruim zeven op de tien van deze patiënten raakt ernstig gehandicapt of overlijdt zelfs. Dat meldt de Hartstichting op basis van onderzoek onder leiding van wetenschappers van het UMC Utrecht.
Bij 1,8 procent van de opgenomen coronapatiënten traden herseninfarcten op. Bij patiënten die op de intensive care lagen was dit 2,7 procent. "Opvallend was dat deze patiënten voorafgaand aan de ziekenhuisopname geen groter risico op hart- en vaatziekten hadden dan mensen zonder herseninfarct", merken de onderzoekers op.
Uit de studie blijkt ook dat de helft van de herseninfarcten optrad bij relatief jonge coronapatiënten die op de intensive care belandden. De gemiddelde leeftijd van deze groep is 66,5 jaar. Bij hen verliepen de herseninfarcten ook ernstiger dan bij patiënten op de verpleegafdeling.
Of dit door de ernst van de infectie komt of door andere factoren, is nog niet bekend. Een ernstige infectie is in het algemeen wel ongunstig voor het herstel na een herseninfarct. Van de coronapatiënten met een herseninfarct kreeg een op de vijf ook een longembolie, van de mensen zonder herseninfarct ongeveer een op de dertien.

Het aantal nieuwe coronabesmettingen stijgt snel. In de afgelopen week zijn waarschijnlijk zo'n 40.000 positieve tests geregistreerd, ongeveer een kwart meer dan een week eerder. Dat zou het hoogste aantal sinds half januari zijn.
Het exacte cijfer maakt gezondheidsdienst RIVM later vandaag bekend in de wekelijkse corona-update. Vorige week ging het nog om 31.959 bevestigde gevallen, ongeveer evenveel als de week ervoor. Dat komt neer op gemiddeld 4.566 meldingen per dag. In de afgelopen zes dagen zijn er 34.592 doorgegeven, dat betekent een gemiddelde van 5.765 per dag.
Naast de laatste besmettingscijfers meldt het RIVM ook het zogenoemde reproductiegetal. Ook wordt duidelijk hoeveel Nederlanders er tot nu toe zijn gevaccineerd. Vorige week stond de teller op 1,2 miljoen mensen. Van hen hadden bijna 412.000 ook al de tweede dosis gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus.
De Consumentenbond heeft een meldpunt geopend waar reizigers met een bijna verlopen coronavoucher zich kunnen melden als zij nog geen geld hebben teruggekregen. "Wij krijgen al signalen dat reisorganisaties niet willen uitkeren. Dat vinden wij niet acceptabel", aldus directeur Sandra Molenaar. "Consumenten hebben in feite een renteloze lening verstrekt aan hun reisbureau en bij veel van hen is het geduld inmiddels op."
Aan het begin van de coronacrisis, nu een jaar geleden, annuleerden reisorganisaties veel reizen die niet meer mogelijk waren vanwege de coronamaatregelen. Normaal gesproken moet een reiziger in zo'n geval binnen veertien dagen zijn geld terugkrijgen, maar omdat dat het faillissement van veel touroperators zou betekenen, werden vouchers uitgedeeld die zijn gedekt door Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR).
De reisorganisaties wachten volgens de Consumentenbond nu op het Voucherfonds dat de overheid en SGR aan het opzetten zijn, maar nog moet worden goedgekeurd door de Europese Commissie. De bond vindt dat hier niet op gewacht mag worden. "Wij weten dat reisorganisaties een zwaar jaar achter de rug hebben, maar afspraak is afspraak", stelt Molenaar.
Premier Mark Rutte kondigde vorige week nieuwe versoepelingen aan en het moment is daar: vanaf nu zijn een paar maatregelen iets verruimd. Wat mag er vanaf nu wel en wat mag er nog niet? Van zwemles tot rijles: Hart van Nederland zet alles op een rijtje.
Om 7.30 uur zijn de stembureaus weer opengaan. Net als op maandag is het vandaag de bedoeling dat vooral ouderen en andere kwetsbare groepen hun stem uitbrengen in verband met de corona-uitbraak.
Op dit moment is wel een beperkt aantal stembureaus open, al zijn het er nog altijd ongeveer 1.600. Woensdag gaan er duizenden meer open: dan zijn er ruim 8.800 plaatsen waar mensen hun stem kunnen uitbrengen. De meeste stembureaus zijn open tussen 07.30 uur en 21.00 uur.
Meer over de stembusgang lees je in ons speciale verkiezingsliveblog
Meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren. Je kunt je op ieder moment afmelden. Zie voor meer informatie de privacyverklaring.